Google This is a digital copy of a book that was prcscrvod for gcncrations on library shclvcs bcforc it was carcfully scannod by Google as pari of a projcct to make the world's books discoverablc online. It has survived long enough for the Copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject to Copyright or whose legal Copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books are our gateways to the past, representing a wealth of history, cultuie and knowledge that's often difficult to discover. Marks, notations and other maiginalia present in the original volume will appear in this flle - a reminder of this book's long journcy from the publisher to a library and finally to you. Usage guidelines Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken Steps to prcvcnt abuse by commercial parties, including placing lechnical restrictions on automated querying. We also ask that you: + Make non-commercial use ofthefiles We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for personal, non-commercial purposes. + Refrain fivm automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's System: If you are conducting research on machinc translation, optical character recognition or other areas where access to a laige amount of text is helpful, please contact us. We encouragc the use of public domain materials for these purposes and may be able to help. + Maintain attributionTht GoogXt "watermark" you see on each flle is essential for informingpcoplcabout this projcct and hclping them lind additional materials through Google Book Search. Please do not remove it. + Keep it legal Whatever your use, remember that you are lesponsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other countries. Whether a book is still in Copyright varies from country to country, and we can'l offer guidance on whether any speciflc use of any speciflc book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search mcans it can bc used in any manner anywhere in the world. Copyright infringement liabili^ can be quite severe. Äbout Google Book Search Google's mission is to organizc the world's Information and to make it univcrsally accessible and uscful. Google Book Search hclps rcadcrs discover the world's books while hclping authors and publishers rcach ncw audicnccs. You can search through the füll icxi of ihis book on the web at |http: //books. google .com/l Google IJber dieses Buch Dies ist ein digitales Exemplar eines Buches, das seit Generationen in den Realen der Bibliotheken aufbewahrt wurde, bevor es von Google im Rahmen eines Projekts, mit dem die Bücher dieser Welt online verfugbar gemacht werden sollen, sorgfältig gescannt wurde. Das Buch hat das Uiheberrecht überdauert und kann nun öffentlich zugänglich gemacht werden. Ein öffentlich zugängliches Buch ist ein Buch, das niemals Urheberrechten unterlag oder bei dem die Schutzfrist des Urheberrechts abgelaufen ist. Ob ein Buch öffentlich zugänglich ist, kann von Land zu Land unterschiedlich sein. Öffentlich zugängliche Bücher sind unser Tor zur Vergangenheit und stellen ein geschichtliches, kulturelles und wissenschaftliches Vermögen dar, das häufig nur schwierig zu entdecken ist. Gebrauchsspuren, Anmerkungen und andere Randbemerkungen, die im Originalband enthalten sind, finden sich auch in dieser Datei - eine Erin- nerung an die lange Reise, die das Buch vom Verleger zu einer Bibliothek und weiter zu Ihnen hinter sich gebracht hat. Nu tzungsrichtlinien Google ist stolz, mit Bibliotheken in Partnerschaft lieber Zusammenarbeit öffentlich zugängliches Material zu digitalisieren und einer breiten Masse zugänglich zu machen. Öffentlich zugängliche Bücher gehören der Öffentlichkeit, und wir sind nur ihre Hüter. Nie htsdesto trotz ist diese Arbeit kostspielig. Um diese Ressource weiterhin zur Verfügung stellen zu können, haben wir Schritte unternommen, um den Missbrauch durch kommerzielle Parteien zu veihindem. Dazu gehören technische Einschränkungen für automatisierte Abfragen. Wir bitten Sie um Einhaltung folgender Richtlinien: + Nutzung der Dateien zu nichtkommerziellen Zwecken Wir haben Google Buchsuche Tür Endanwender konzipiert und möchten, dass Sie diese Dateien nur für persönliche, nichtkommerzielle Zwecke verwenden. + Keine automatisierten Abfragen Senden Sie keine automatisierten Abfragen irgendwelcher Art an das Google-System. Wenn Sie Recherchen über maschinelle Übersetzung, optische Zeichenerkennung oder andere Bereiche durchführen, in denen der Zugang zu Text in großen Mengen nützlich ist, wenden Sie sich bitte an uns. Wir fördern die Nutzung des öffentlich zugänglichen Materials fürdieseZwecke und können Ihnen unter Umständen helfen. + Beibehaltung von Google-MarkenelementenDas "Wasserzeichen" von Google, das Sie in jeder Datei finden, ist wichtig zur Information über dieses Projekt und hilft den Anwendern weiteres Material über Google Buchsuche zu finden. Bitte entfernen Sie das Wasserzeichen nicht. + Bewegen Sie sich innerhalb der Legalität Unabhängig von Ihrem Verwendungszweck müssen Sie sich Ihrer Verantwortung bewusst sein, sicherzustellen, dass Ihre Nutzung legal ist. Gehen Sie nicht davon aus, dass ein Buch, das nach unserem Dafürhalten für Nutzer in den USA öffentlich zugänglich ist, auch für Nutzer in anderen Ländern öffentlich zugänglich ist. Ob ein Buch noch dem Urheberrecht unterliegt, ist von Land zu Land verschieden. Wir können keine Beratung leisten, ob eine bestimmte Nutzung eines bestimmten Buches gesetzlich zulässig ist. Gehen Sie nicht davon aus, dass das Erscheinen eines Buchs in Google Buchsuche bedeutet, dass es in jeder Form und überall auf der Welt verwendet werden kann. Eine Urheberrechtsverletzung kann schwerwiegende Folgen haben. Über Google Buchsuche Das Ziel von Google besteht darin, die weltweiten Informationen zu organisieren und allgemein nutzbar und zugänglich zu machen. Google Buchsuche hilft Lesern dabei, die Bücher dieser We lt zu entdecken, und unterstützt Au toren und Verleger dabei, neue Zielgruppcn zu erreichen. Den gesamten Buchtext können Sie im Internet unter |http: //books . google .coiril durchsuchen. D„tiidD,GoogIc D„tiidD,GoogIc DititiidiGoogIc ji, Google Inidtung ^immer=(5ärtncr(ji. tt t 9 u e t f 4, «altineauirtin unt Oerrgärntn bcc SlanMg'fifcn gauinjituLc ju itilt[l| iti Ulbau In €a4|m. ^[fi^ci Cttrgarmtr unb GeAi" an bei eiiitnnltbcaiiftall iu Stllt^ Ui Büri/t. Wllfldtb b[« 1>nilfi4(ii ¥Diiia[pgrit=9!t[cin9, HHteEitD Htl [Sttnititv CbflbouMrtin«. iKltiiibdRI iit(t)V(r[r Sailiicilungrn. ^i( 40 in btn £(fl gfbrudittn ^bbitliungni. 3u (wslcUtn Ouitt Dfit Strfaffii' unti allr leu^bonDlungtii. c,„iz=. ./Google lUM LIS.-ASSI. ^Uc Vtäfit Dotbfhaltfn, D„tiidD,GoogIc Voxxooxt \ id) bell Dielen unb uon ttttuäfitten t^at^männem !)etauä= ebenen ©üt^etn übet S8IumenäU(l)t ein neues Sf^riftc^eii Ijiiiäufügc, |o liegt c§ mit fem, baintt 6ctDet(eii 511 ivoUen, eä jei bet ©toff »on btn ermäljnten ?lutoritQtcit nii^t ütelfeitig flenug belioiibelt Worbeit. 3BdI)( abetentf^lo^ ic^ mtt^ äut§ctauä= ^abt bct Dottiegenben Arbeit, bie iiriprünglicti . wenn quc^ in geringetem Umfange, nt§ äRonnJcript nut für einen Äteiä befteun^ betet Ötumcnliebfjabet unb SCumenfreunbinnen beftimmt War, 00^= bem i^ üon Segteren »etanlafet rourbe , biejetbe aut^ meiteren Steifen äugünglict) ju mad)en, loo« bamit motiuirt rourbe, bafe bie 3Inf(^Qffunfl wotljQnbenet gtöBever Sßetle für Siele ju foftfi)ieIig (ei, unb biefe me^r obet roeniget eine SBcrfügung über größere äSo^nungen mit harten uorau^fegten. SSenn ic^ nun bct Umarbeitung biefer urfprünglic^ einfach 96= f)ü(ten geroefenen Anleitung biefelbe bebeutenb errueitett Ijabe, fo folgte id^ bem ©oet^e'fttien ^Ju^fpruc^: „SBJer SBieleä bringt mufe Sebem Sthiaä bringen" nnb ba ferner „Sinä fic^ nidit für 9(He jdlicEt", fp tag ißeraninffung genug bor, btejeS aSetf(ien aui^ ben Sn^abern üeriii)icbener — gröfeetet unb tleineret — Mäumltrfifeiten für iljie Sßtumen- unb Sßffanäen^ Kultur bienftbar ju ma^n. ©omit I)offc ie^, bafe eä 3ebem nadi feinen S}erl)ältniffcu jur $anb.gel)eu werbe, unb füge bem nur noc^ meinen befien ®anf M749406 r I jüt biejenigen t^eunbe [)iiiju, tueli^c miu bejüglid) einiger Specialttäteit ifjre ©cfa^tungen iitc^t worenttjalten fjaben. Öejüglic^ ber in bieiem SBerf^en enthaltenen SlbbÜbungen Don ^ftonäcn l)ü6e ic^ uod) ,;u enuii^ncn, bafe bie Otiginalpflanjen, nac^ roelrtien bie 3« i'^nu"9™ fl^ffi'^tiflt nmrbeii. am ben rcnommitteu ©artenetabliffement* Don ^''üage & Sc^mibt foiuic uon $la^ & So^n iit ßrfmt, entnommen lootbcn finb. Sicibe genannte IStabliffementS liefern berglcic£)en ^flonsen in ooriüflIi(^en Ejem» plaren nnb fönnen bafiec bei Sebarf bejonberS empfohlen werben. Äittü^, im ÜlioBcmber 1879. 51« »«rfoHier. DMzüdoyGoOglC jUTfleMrinc SKbtnflnnfittt fnr ^tvmcircitnnT. 1. ©(unieiij immer 8 2. »lumcntapfc 8— P 8. erbarten 10— IS 4. einfi^anjen 18 ?ff(g( bet SlmmttfltMnin, 1. Meoieöen unb öeipripeii U— 16 2. Süften uns flefdatteii 16—17 3. anSinben unb !8e|(^neibcn 17—20 4. Umpflnnjcn 20—22 5)rtttcr mit^nitt. 1. Iioppclfenfter 22-28 2. SBlumentragcn 28—29 fl. Slubcngenifl^e^auftr ober Setrnxieu 29—34 4. «quarien »4—42 «ietter Mdit^nitt. 1. JSo^ngimmcr unb ©nion 43—46 2. »oKon 4«-60 günrtet 9[&f((initt. Ißü^t bei '9fU»in fxT bie on^lcbnitN ^ttaMittn mmh ^trtidUnwun. 1. Söf ö^ß' flf^ctjtc ©D^nriiunic . ■, . . 50—52 2. Sür fiefle talte SSpftnrHumc S2-54 3. tjiir buntlc nefleijiE SSo^nräunu' &5 4. gür bunfle falte SSoEinrauine 55 5. Jür ^inaw8fle[i^Dbene !Di>WdfeiiItcr 55-56 c,„iz=. ./Google 6. Äüt eingftütflc 3)iJppclfeR(ler 56—57 T. gUt SlumeittTagen, SSnltonS itnb XteplKunuftt&nac .... 57—58 8. &iiv 3:eiiatien 58-00 9. gilt Aquarien. A. Sluälilnbififtc ^flnnjcii für Wqunricii im gc^iilcii obtt ronmeti äimmcv öö— ßl u) ISigcntlif^c 9Safjei:))flanjcii öO b) ©tlroimmpflanjen 60 c) ©iimpfpflarijcn, btc auf twnt ©ruiihf ipot&lcji . , oü Sumpfliflaiyeit, beren SBuridn nui; iin SSa((ev (te&cn 60 d) JjiiaeU ober a)cco(atiunSpfioiiien 60 ej SDliläTpfIcinjen , ludc^c fid) fiiv ^Iqunden in ^nftcmifc^en unb jiDifi^en ben ©teinni in baffelbc gepflamt eignen ül B. l£in^timtf(^c ^pnnjen [iit afquovicii, roeli^e mit ber ge= iDi)^nli(f)en ä'^mcilemperolur fürlieb nefimen .... 61—62 Sinteroquaiicii. , a) eigentlidje ääaffeipfiflnicn 61-62 b) ©(^tDimmpponjen 62 c) SuntpfpfloiiiEii, bic auf beni örunbe luatfeten . . 62 d) §iigel= ober HecorotionSpflnnjcn 62 Sommcraquavieu 62 10. ^Pjlauicn, bie fid) jur Ueberrointerung für froftfreie ii'fiiitcr, EottiborS unb ffeUcr eignen 6iJ 11. ^ntiebel: icnb Sni>Ilcngeniti(^[e, bic |i<^ jiini treiben eignen . . 63—64 ©ei^fter Slbfc^nitt. Simmtrtttlttul Hüb ^nnt^niKg. 1. ^iDiebcl' unb ftnottcntreibcrci ((4—70 2. Anleitung jur SJerme^runfl 70—73 ft) ®ur4 ©amen 70 b) S)uv4 ©tedlinge 71 c) 33uri^ änStSufet ober Sgurjiclfpröftlinflc 71—72 d) Sinvdi SBuijclt^eilung 72 ©ieBentec ^bfi^nitt. üttKminttmntSiatait 72-73 ?(c^tev m\d)n\tt. Kianl^tUnt unD Ungejlcfer ba 3ttntnrriiflanAfn hr& ^llfärnttlel bOBefloi 74— 8ü DMzüdoyGoOglC (grfter Wöfc^uitt. ^ll^tmtint dfltiitsuB^tn fSc 3tinincrrnltiir. 1. Sad 9(uinm}immcc. 33ir ©Iiimciiäucijt im 3i'"'"«i^ ift "'"^ f""" öeiijeiiiflcii Ölmiw3i= jreunb ein banfbare« Untcrncf)men, roclcfiev mit bcn @efunbf|eitd= unb Sebeiiätebingungcn feinet Siebfingc fii^ näl)er ücttraut mat^t. @3 tsirb batjer eine leic^tfaglttfie Anleitung 511 einer glüiflit^cii Kultur flewiS iDiÜfommeii (ein, urib eS joK UDvIiegeiibc« Sßicvt^n baö äufönimenfüffcn, was bic (Svfatjrung flefc^rt ^at, um ben Iiefi= (i(||cii fiinbeni 5'"™'* ciii etfreufii^eä @ebctl)cu im 3inimev ju fi^evn. 3II§ ^fliipttiebinguiig einer günftigen 3'ininercu(tur ift in erfter 9feif)e ein guter ©tnnbort ju bctr(i({)teit. Diejenigen ^imwci^' in n)cld)cn mit gutem ©rfolg ^ßflanjcii gekugelt Ujcrticu joHcn, muffen bem £ii^te befonberS jugängti^, mögli^ft ftantfrci, (itbltci^, öftiid), ober iBeftlirfi gelegen, bür^n ciuc^ niäit plöglir^em 3Bed|fel Don SUärme unb ^älte aiiägefe^t fein. ®afe, roeli^ fic^ au« Stubenöfen ober 93eleuc^tungsJleitungeu ber 3''n""^rf"ft mitt^eilen, fönnen auf bie ipftanjen leitet nac^= t^eilig, |a töbtUdi »irfen, be^tialb mufi bad (Smbriitgeu von ißauc^ in bie Sfumenjimmcr fonicl aU mögtic^ »ei^inbevt ipeiben. Um fid) gegen biefen Ucbelftonb ju ft^ii^cn, ift e§ oort^eiltjaft jur 9)e= ^etjung betavtiger 3'™i''fi^ tuftbidite SBeriiner Ccfcn 5U benü^en, U)ci(i)e ben Derbevbliiien ?Haudi unb ©enicEi nitfjt ouäftrömen loffen. Um ben unMrmcibli(^en Staufi im lölumcnsinimer fooiet qIS möglich 5U minbem, ift e« rat^fam, bie J^iifeböbcn mit Celfarbe ju be= ftreic^en, ober autfi mit ^ad)ätud) ju belegen; ber Soben fanu üläbann öfter« bur^ "Stnfeut^ten gereinigt merben, raobutc^ sugleic^ ben ^flnnj^en eine »otjft^uenbe ^nd^tigfeit jugefü^vt niirb. Uebev^ ^aupt empfiehlt cä fid^, ftet« für etnidS feuchte Suft im ^''"'"fi" DMzüdDyGoOgIC !fü iorgeii. 3Han cr£)ält biel'c im Sunimcu biirrfj öftere« ©ejprigcii btx ^flatt}fin. im 9JJintev ^tlft man )'id) bnbuvt^, bafe man flache mit reinem SSaffer fletütlfc ©efäße auf ben Cfen ober in bcffen 9fäöe ftellt. 5;aa nflmälifl «erbunftcnbc SBaffei erscugt alöbanii bie erfotbcrlic^e J^u^tigleit ber Uuft. Uin fernerer öauptfactor üur ©efunbermtung bcr ^flanjen ift bn« ßiiften. Gö miiffcit be»t)al6 im Slumcnsimmev bie etforbcrllrfien iBorridilunaen an^ gebraAt inerten unb ?flvai i?uftHappcti, entiueber in «n ^enfteni, ober SJanben, ba es nic^t immer ongängig ift, ganje ^enMerpüflct offen Alt galten. Xq bie ftier gegebenen Einleitungen jur ßer= fteHung nnb Srfinitung einer für bie 3''nmerpflonÄen gefunben Suft jugleidi baä bcstucdcn, roaä für bie menf(f)(ii^en ^It^mungäorgane ,^nträgn^ ift, fo finb biefc Sßotri^tHngen Don boppeltem 9lu6en. Sie 3'n>i"fvpflanäen loffen fic^, loie bie @elo(ic^ö^ausi= pflanjen, je nnrf) i^tem ur^ fprüngli^en SUottommen, cin= tfjeilcn in foldie, ractc^ eine ()ö^re unb in foId)e, lDctd|e eine niebcrc 3:emperatur 5u iljrem ©ebei^n nottjig ^aben. 'Sie erftcifn bei^eit^net man mit bem Stauten „a^arm^aui»' pflansen". iJicfe erforbem im SSinter ein gut üerft^foffeneäi 3immer, roetc^eä in einer iem= peratur uon 10—12" R. ge= " Gloxinia. f)a(tcn iperbcn tann.*) SJie anbern bejei(^nct man üi«i „Äaltl)auöpflQnäcn", toeldje eine 2!emperatur Uon nur 3 — 6" E.**) erforbem. 2. $lttmenttf))fc. liie 5ölumentÖpfe muffen je mäf if)rcr (^röüe unb fonftigeu iBeic^offcnt)eit bem SBurÄclocnnögcn bec ^fliinse angepaßt roerben. aSätflt man ju grofec löpfe, fo ocrmag bie ^flan^e ben SJafiningSftoff bcrSrbc unb bas Söaffcr nat^ bem öcgieBcn md}t aufjusctiren; bic ^ui^tigfeit fann and) ni^t f(!^ncU genug burd) ben Sobcn o6= laufen ober burc^ bie poröfeu Siänbe bc^ iopfc^ bunften, bic 3olge *) Qu biefe VtiitbcKun); oi'^brlcn j. "ß. bk Lütttiiia. Drucüena, Gloxinia, FicuB, Begonia, PhilodendroD. Anthurium, Heiijchiuni (Tardnerianum U-f. lu. •*) SSic >,. m. Ovanflc, ÜMiivti-, ennu-Hia, Siidijin, (ikronio, iJäclorflniiiQ, Oreiifia, BphaceUta, u. bergl. DMzüdoyGoOglC bawpii ift, bafe bic ©vbc üerfäuett. 'Eatjer ift «<* fttr »'cle ^pponjcit beffer, lieber einen etwöä ju deinen al« ju groSen Stumentopf ju nel)men. 9iur ^Jftansen mit fiarf DetäWeigten Äroncn unb not' (^iigliien SßurselbaUcn ober te6t)aftem ^a^§t£)um bebütfen eine* Der^ältnifeinäfeig gtöfecren XopfcS. 99ei ^flanjen mit ausgebreiteten aSut^eln {©ouflWuräeln) j. 93. Sfi^obobenbrott, 9(iia(ea k. überiiaupt peiTcnirenben ^flanjen, muffen bie Jöpfe me()r breit alS tief, t)ier= gegen bei ^ffanjen mit tiefgelienben 91Surje(n (^Bfa^lDutjeln), nsie Orangen, ^atmenorten, 9iofen ic. me^r tief aU breit fein. Sin guter ©Inmentopf mufe nacfi bem öoben ju fid) etwa« rcrengen, bie aSänbe muffen glatt unb o^ne ©inbröcEe unb nat!^ 9Ser()ä(tni6 ber ©röfte I)inrei(^nb ftarf fein. ®el)r ämerfmÖfeig ift ii, Wenn ber Soben bpn innen etraaS coneac (auägeöü^tt) ift, bamit bie JJeuc^tigteit leidstem JCbsug ^t. 3!)er ©oben mufe nciA 3Ser= t)älttti§ Der ISrbfee beS üoDfeS mit einem ober mehreren ^ibäug«' Iö(f)crn Dcrfcticn fein. ©tumentöt>fe auS potöfem, leicht gebranntem uno nid^t glafirtem 5^on finb für bie ^ftanjcultur bie ge^' eignetften. 3)aaegen finb glafirte Xöpfc oug X^on, ^orjellan ober ©tein= gut, Eifen ober '^iiil, ober ouc^ mit Detfarfie geftric^en, obgleid^ fie ein elegnnteiS ?(uSfe^en ^aben, »rermerflid), loeil bie jifeuc^tigfeit burc^ biefeü roafferbic^te 3KateriaI ni^t Derbunften fann unb babut(^ leitet SEßurjelfäulnife benirfac^t Wirb, gemer finb berglei^ Siöpfe beä' Ijalb nic^t ju empfehlen, nieil fie im ©omraer an ber ©onne fit^ leitet erliißen, loobur^ bie jarten SSurjeln Bertrorfnen unb obfterben. ?lüäu birfroanbige Xöpfe finb unjroettmäfeig , »eil in bcmfetben ber ä&nrjelbaUen fi^ übermäftig feu^t er()äft; beStialb näi)li man immer )old)e au3 [eidjter poröfer SRaffe.*) SSenuenbet man SJafen an ©teße ber ÖtumentÖpfe, fo muß ber 5u6 bcrfetten jum 9(bl)eben eingeridjtet fein, um ba* im Sufiefic^ fammelnbe SSaffer uon Qät ju Qät entfernen ju tonnen. iCie ©änbe ber SSafe tonnen fanft gebogen fein, foHen aber im Uebrigen bicfelben ©igenf^aften ()aben, raie ein normaler SStumentopf. ^flanjcntübcl füllen auä @ict|en=, ober anbcrm fjarten §oIje gefertigt fein, ba roeic^eä §Dlä ju fc^nell fault *) Sic in neucfcv 3fit i" ®c&cau(ft getommciicii , vom Serfüfltr biejcä ■ nber fclfift notfi ni(^l ttpioblen, von aeßoro'Jcl)«! >Sotent=euItuv=löpic, nicltöc in grügcreit ¥uräfllan= unb Steinaut^anblungen fnuflid) pnö, wx^ \pxct^tn für bie >timniei:ciillur mandic Sort^tle. X)iefc(bcn ^nben boppeltc ^nnbungen , nioDon bte innetn voi&B unb mit Sijc^em t>ci;fc^ [inb, ber ^^ififc^cn raunt ümifditn bcn innecn unb flu^ern SBänben bient ;^ut Sufna^f beö ßtiefiiDQfjcrä. ®a beim fiauf »on btrgleic&cn ISpfen eine flebnidte ®e= brau^Sanroeifung beincfleben niirb.', fo oerioeife icä auf leplcte unb ettp8((ne nur nwli, bofi bcv jeßi voä^ iiemlic^ Vfte ^räi biefct 3;üpf€ bem atlgemeincrn ^biaui^ berjelben ncx^ im SStge fte^t. ..,■ Google — 10 — Scf)v (iiiträglici^ für iie Xaiier jol^^cv Hiiliel i|t ba^s 'älii«= brcimcii bei inneren glacheit mib bai 'äa\tK\d)m bcr äufeereii mit Oelfai'be, bti Iiicr ein Oelforbenanftritfi iiijofcrii oi)ae ^a^tiyeii für bic ^^ffanje ift, meit burc^ bic einzelnen Inubeii geiiufl ^'^'f^^''^ raunt jum 3t61imfen ober liBcrbuiiften beö SßJüfferä »orfianben ift. (£S merbeii bcrgteid)en Süüct übcr^aufit nnv üei Orangen, Oleanber unb berol. ^oljijflanäen angeluenbet. SBegen ber JlbäugSlöc^r gilt l)ier baffetbe, mie 6ei ben Söjifen, nai^ ber ©röfee genügen liier 3 — 5 gebohrte Söc^u. S)aS SBebedcn berfc([)en mit ©c^vben, 3icgclftuciten, Xorfbroden nnb bergt, ift [jiet ebenfu iiotltlüenbig mie bei 5:öpien. Untetfe^ev luenbet man nur bei ®umpf= ober aSafferpflanäcn an. gür alle anberen ^flanäen ftnb fie nac^ttieilig, lueil fi^ in bcnfelben bnö übeiflüffigc SJaffei anfammelt, waö leitet SSuvjelfäuInife crjeugt, Sn jeboii^ nnb namciitliti) im 3i"""fv bic Unterfe^er nict)t gan^ ju cntbel)ten finb, fo mufe man bie li)£acl)tt|eile berfetben babnrcft abäumilberii fuc^en, ba% man baä barin ange^ jammeltc Sßaffec öfter entfernt. 3(Iä 91uät)ilie empfiehlt fi(^ baä ©inlegen bon ^üljftäbt^en anf bcn Soben be§ Unterfegcv«. 3. thrborten. Unjerc ja^lreidjen ^^opivflanjen «erlangen ju itjrer tirnä^rung, SM ü»)pigem ißJoc^St^iim unb fcfiöncr ©ntroicfelunfl werfc^tebcne (Srb^ arten, bie man tfieilB anü fünftliAen, t^eifs anä natürlich uor= fommenben @rbcn jnfammenfcgt. Xk §erftellung unb ^Bereitung ber üerfc^iebenert fünftlid^n ©rben fflnn liier natürlich nii!)t be= fc^rieben roerben, benn rocr bic Slumcnjuc^t im Stleinen unb im 3tmmer betreibt, bem mürbe biefes @ef[!^äft ä" umftänblict) , fogar nnmögli^ fein. Seäte^t mau feinen (ärbbebarf «om ©ärtncr, jo fiat man überiiieS ben S3ürtf)cil, bafe üc^tcrer alä ©a^wcrftänbiger am beftcn ju beftimmcn loeife, loeldic Erbe für bic bctrcffenben *Pftanäcn- erfurberlic^ ift. ®ö roirb aber immerl)irt maudicn ^^franjenfrcuub intcreffiren, ctroaS Slci^cres über bie Sefdiaffcn^eit nnb (£ntfte()ung ber für bie ffllumenjHf^t nötftigen natürlidjen ©rben jn erfatircn. S8on bcn natürlichen ©rbarten unterfcfteibet man: §aibe-, Wüor=, XDrf=, £oub= unb ^oljerbe. ^aibeerbe finbet fid) auf üertiefteu glücken in SBälbeni, entftefit buri^ S?erl»cfung Don §aibeEraut (Calluna vulgaris Saliab. über Erica vulgaris L.), üiefcmobeln , §eibel= unb ^^reiSetbeeren- tränt im Sßereiu mit ganiifräntem, fotttie Don Sßlätteru ber 'ipftanjen, bie auf §aibebobcn roac^fen unb einem (Jiemifd^ uou begetabilifdicm Jpiimuö unb feinem Dnarsfimbc. unb l)nt in bcr iRcgel eine röt()= lic^brauue JJovbc. ©te laan, wenn fie ungemifi^t nod^ ju feft ift, DMzüdoyGoOglC — 11 ~ mit einem 3"t^Ö """ ®iiiiä>. cibt^' 'Penii (ic s" leidjt ift. mit itct)m unb anbcivii f^iucK» (^rbartcn uerniifäjt uiib Dcmcnbct iwtbeii. SSnitinnn Swftiit'c fiat fie bie Stgeiijc^aft , bafe fic fe^v (d^neCt fluistfoditct. Wlan betlDotbft fic batjer ijauptiädifidi fnv l"oId)c ^floitäEii, btc eine leiAte, fdjncll auiStrocEitcnbe (Sm Üebeii, 5. SB. 9Ieul)ünänbtfcI)c unb Ea^iifc^c ^ftüitsen, mie tSrifen, ©pairiis unb aculionärtbifrfie 9(cnjien ic. SRoorcvbe befielt auS üenoefteii uegctabiltjdieii ^flan,ieu= rcftcii, anä absefaßenen 93Iättern unb n&geftocbencn Sffiurjelti uon ."pnibetvaut , g^rrnf'^'iutern , 3)?oo(en unb aubeni niebtigtunditcnbcn ^^ftniiäen, fic fiat eine braun biö fcl^niarsbrauiic garbe unb bcfigt bie iSigentt)ümIi(^feit , bo^ fie wiel äBaffcc (iuf,^unc[)nim «ennag. SJenuögc bev uicteit ^umuiStljcüe ift. fie geeignet, baö SBaffci: länger (iiijuljafteu, Wogegen fie in UöUifl trocfnem 3"f*'"'t'e fct|t f^roev 3Saffcr aufnimmt. Q:^ ift beS^olb bort^iltiiift, bie SKoorecbe mit auberij ä^nKt^n (£rben itnb einem ä"!"? '^o" 'Siani ju Ber^ mij^eii. 3)iDDrerbe reic^ticft mit ©anb wecmiJcE)t, ift bejonberä uenuenbbnt für 2>racdneii, garmfräuter, 3icuS=9Irten unb bcvgl., ajtootevbe mit nur mcnig ®anb uermift^t für tropif^e ©ougpflanäen , befonberS Aroideen, Cyperus, Papyrus, Sacchanim officinanun unb bergt. me^r ju uecwenbcu. ©nttjült bie SRoovccbc oicl eifenöaltige Silieile, benugt man fie auöuafjmsnicife jum ©laufärben bcr Blumen, j. S. .^ortenfien; wenn ober bie 991üt^e conftant blau erfwiten »erben foß, ift ti nöt^tg, bie ^ßflanjen öfter no^ mit einer bünuen Söfung uon eifentialtigem Sllaun su begieBen. 3)iefe Söfung betuirtt auc^ bei tielibliit)enbcn ^flaiijien eine blaue, alferbingä mcntgcr intenfiue gärbung. S;Dr|erbe ober S^orf m üarerbc, tueldje wegen itjrer a^n= lidjcn S9eid)affent)cit öftn'ö mit §flibecrbc iiermccf)felt wirb, bcftctit auö bcr oberften ©i!)ic^t folc^cr Torfmoore, weldtic einen \ei)x rot^= braunen, fafcrigcn Soi-f bergen, 'Sie Cbcrffä^c trägt gemöttnfidj lorfmooft, 9Koi)rgrä[er unb äliooebecren. (Yaccinüum oxy- coccos.) Sic garbc bicfcr ©rbc ift rot^braun bi« fcfiicars, im Uebrigen ift Jic sä^c, pürüS, troden itnb pulüerig. ©te mirb in tvucfenem juftanbe an ben Ufern her Torfmoore geftod)en. 9Kan neriuenbet biefc (£rb? mit Seftm unb Sanb, i)crmif(I)t ganj wie bie §aibecrbe für neut)üUänbifii)e unb capifctie ^flanjen, 9iäaleen, JarrnMuter, 9{I)Dbobenbron !C. SJatberbe unb Sauberbe ift eine Eeit^fe, nal)rl)afte, lodere, ft^morse (£rbe, bie bur^ ffiermefung »üit ^Blättern in S*aubma[buitgen entftanben ift, mu fie in SJertiefungen bie ganje Dbeiflädie in ltär= tcren ©c^td)tcrt bcbedt. 3n reinem ^uftinbc ift fie für bie XDpf= geroädjfe nict|t ^u empfehlen, inbem fie Iei(^t üetfäuert, ab« reirf|lidj loy Google — 12 — mit ©flnb ucnttifiljt, ift fic eine bcr UDr;^ügli({)ftcti ©rbcit für bte meiftcn Xovfpffonäcii. 3ft fic loeiiiflcr nolirtwft, fo ie?t man etwa« Sornfjoft ober Süngeret&e ju, unb ift fie ju leictjt, ilitcfe Srbc finbet SJenocnbung füt bic meiftcn trautartigen unb i^neU roat^fenben %op^p^a fie leidjt füuer unb feft loirb, tuhb fic mit ®anb unb an^ bcren tSrben aud) mit Sompofterbc Dermifc^t rocrben. 'Sik ipotj' tvbe mirb befonberS jur Uultur uon Crdjibeen, ?tToibeen, Siftobobens bron, i^rmfräutem mit §aibe', SRoor- ober üauberbe uermif^ mit gutem ©rfolg oerwenbet. ÄünftUt^ gtbarten: a)(iftbeef erbe ift bie jcttcfte ©rbart, iwldfe man für bie gifi^Pflönäf" gebraucht unb für alle *lJf[anäen, roetÄe einen femträftigen locfercn Sobcn lieben, ^u empfeljlen. 3n ben meiftcn iJaUen beftefit fie nur nnä ucrrottetem ^ferbc= bünger, n)eld)er jum ^Kiftbeet aniuarmen benu^t raorben mar. 9)hft= beeterbe ift namentlid) für frautartige ^ßftonjen , j. S. für 9|Jetat= gonien, ^Berbenen, ^tunien, ßfllceotaricn jc. gut ju gebroud)en. S)ie ßompofterbe, Weldje flu* öerfc^iebenen iierfauerten'un= bmu(^barcn ISrben, uerrottetem "Sünget, Unfraut, 9lbfäl(en auä ©etfenfiebeteien, fiebere unb Süd)enabfä0en, Ilüngcrjaut^e ober Slut, äufammengefe^t ift, tnenbet man feiten allein, fonbem immer olä 3ufn§ anbcrer magerer Srbarten an. iBoräügtiii) finbet fie SSerTOenb^ ung für oKe aKiftbeetpflansen njie Zinerarien, guc^fien, ^etor= gonien, 9lefeba, ^opfrofen ic. Unter Sanberbe öerfte^t man ©arteuerbc, bie uorjügliift na(% langiö^riger ©cmüfeculfur burd) §umu« unb ^Bünger entftanben ift. ^ür eine große ^Injabl »on oerfi^iebenen 3;opfpfianäen tft biefc Srbe, befonberS wenn fie Iclimtialtig ift unb iljr nic^t ju retdifid^ Ittdftoff^ttigc 5?üngeftoffe jngefüt)rt lourben, mit 8el)m= unb§umHS= boben iu untermifi^t. ©clfiefelit^ fei tjier ni)(^ cnnälint, bafe man bie ®rbe öon 3RauI= H)urf*f)aufen auf fetten, lehmigen SBiefen ftatt SRafen, ober anberet fetter SrfJe mit grofeem SSortljcit ucrloenben tonn, ©otlte biefelbe ju feft fein, fo !ann man etload ©anb beimiftfien. Sn bic ©rbarten ft^Iieften firf) unmittelbar bie 3:unge = mittel, welÄe s"t guten Xopfpflanäcn^eultur nöttiig finb. 3m allgemeinen ift für biefen ^md bie 3"W ber ©üngemittel eine fc^r bcfi^rönlte, nur für Wenig Sorten oon Jopfgenjäct)fcn Dfr= roenbbflr, aut^ nur bann, loenn man nic^t genug no^r^afte ISrbe DMzüdoyGoOglC jur Serfüfluiig ^at, in melc^eni ^Ilc aDerbing^ burd) il^iingc° mittel nac^getiolfeu roerbcn mufe, Stniranfiic^er ober t^iertfc^cr jünger (Sfu^bünget) ift für lopfpRansen lut^t feiten )el)r naditljcüig unb mufe ba^et uorfid^tig gebraucht iPcrtKn, wogegen üegctobiüft^et dünget (j. ©. SKüIsteime), iDeil gcTud)l[)d, für bic 3inn''frcultur ju empfehlen ift. Sei größeren Jopfgcrood^fen, loelct)c fel)r fetten S9oben lieben (j. S. Sp^u an grofecn Spalieren) unb bei benen ein Umfeften nic^t gut möglich ift, ober bic folt^* im iJaufe bcö ©ommer^S nic^t »ertragen, j. SL- Drangen, Cleanber, Sori'cerbäumc, 3Btirt^en ic. roenbet man 3)iln9e= mittel an, am sroeehnäfetgftcn foflenannteu ^angctgufe. Se^terer mitb berettet, inbem man mit bem SBaffcr uon abgelochten ^atä= teimen 6—12 ^age biutereindnber begteftt. ^i SlnWenbung uon tl)ieri)d]en Düngemitteln aU ^ornfpäne, Jhtod^nmebl k. ift ein längeres Jlbgä&ren in SBoffer not^roenbig unb bonn nur jel)r üer= biinnt SU uertoenben. 3)ie ^t. in lucUtjet auf foldie SBeifc 9C= büngt roetbcn tanii, ift boä ^"^ütifa^r atä erftc, unb her Sommer aU sioeite 4*egetation'Spertobc; bie Qät be* Segiefeen« 3rü& unb Stbenb«. Öat man "ißflanäen au§ Samen ober Stcdlingen fetbft gc= jogen, cbet of)ne $ijpfc beim ©ortner getauft, fo, gcfc^ie^t iai regelre^te Sinpflaus^n in folgenber 33eifc: 9J?ün legt auf baä 9Ib' Sug§to4 bcij s" uerroenbcnben Xopfcis ein entfpre(ienb griifee* Stürf poröfc Soölcnfdjlade ober ein Stud 3:opfftöerben, bafi bcrjelbc ba« '^bjuQälod) bebcdt, bamit jmar bie (£rbc ni^t bur^fallen aber tai SßJaffer guten Slbffufe ^aben fan«. §terauf füllt mau ben jum SBursclDermögen ber ^flan;ic paffenben lopf nur in (oweit mit etinaä frifcEier Srbe, alss c6 bic ^ouptrourjel erforbert, fjölt bie ?ßflanjc gerabe über her äJiittc bc^ Xopfe«; feft unb füllt nun ben SBurjeln lofter (Srbe nactj, bi§ äiemlidi au ben oberen 9iünb, brüdt bann bie (£rbc mit bciben Iiournen mäfei^ feft, fo bafe ber obere IRanb bcs ^iopfcö bae ffioffer beim ©cgießcn nic^t abfliegen läfet. ÜRai^ bcm äVrpflan-ic» bejprigt man mäßig unb ^ält bie Sßflaiiscn einige Jage gegen freie Üuft gefc£)lüffen, biä jur Serourselung ber ^flanjen aber immer etiuaä f^attig unb feut^t. Sie im ©arten ober im ©aatlaften felb)t gezogenen ^flanscii muß man einige 3ei' wx bcm ^Jerpflanjen gehörig begiefecn, bamit bann bic Srbe beim 91u«grcibeii (maä auc^ am weften mit einem ^oljfpan gef(fy^lien tann), on ben aBurjeln fefttfält unb bnS @in= pflanjen mit aSurjclbaHen gefc^tjen fann. DMzüdoyGoOglC SttJCttcr Höf^nitt. yfUge Ute 3immerpflan}tn. 1. Sag Sesiffecn erfoibeit bie aröRte Sufmerf^atntett unb Sorgfalt 3Sann unb nie oft wir bie ^Tlanjcn begießen ioütn, fjüngt ttfeils Don ber SSittening, bet ^^te&jett, tijeile Don ber ?(rt bet $fian,^e jelbft pber Bon bem SSac^st^um bcticlben a6. ^^um JBegie^en eignet ft(^ Doi^üglid) 91egen= ober jinfeiuailer; Cuell* iinb Srunncnioaiier nur bann, memi e* me^re 'Jage in einem grÖBcren ©eföBe geftanben iinb bie XemHeratuc bes ^immf^S, in loelc^em bie ^f[an,^en ite^n, an= genommen I^it, toogegm (rtic^ oom Strunnen oemienbetee^ äfiaffet' Bie Sßffansen leiAt routielfranf mact)t «nb barauf enblitft jum 9(t>- fterben Bringt. 3" rtiQnnee SBaf)er hingegen 6en;irtt idjneUc^ 33ad|ä' t^um, wobei fii^ bie ^flanjen batb übertreiben, balb eift^laffen unb einge^. SJie o^ eine ^flanse ju gieSeii ift, l&%t ftd) in furjeii SBorten nii^t ifKcieH angeben; bie SJotbroenbigfcit beä @ie§en? ev= fliebt fic^ bem Slumenfreunbe »on felbft, mcut tritt fie ein, loeiin bie Oberpöi^e ber Sri» einige Zentimeter tief au&getrotfnel ift unb bie Slätfer idjlaff sii werben beginnen, t'äßt mon bann bie ©vbe not^ Weiter austrorfiien , jo i)at bieä jur Jolge, baß bie Södittcr ganj erft^lnffen unb gelb werben, bo| in manchen i^Üüen and) bie ©lütten abfoUcit ober gar bie ganje ^^ifanse abfttrbt. 5(m wfteu ift eS baöer, bie ^ftanjen nic^t bis jum aSJelfen tomnieii ju laffcu. Ueber^aupt foüte ber untere (Srb= unb SSurjelballen nie ganj troffen, bagegen aber and) ni(^t burcf) übermäßige 9?öffe ber JäuIiiiB aai- gejefit Werben. Zn beiben gallen faiin bas; 'Jtbfterben ber *^(flan;(eii erfolgen. 9tm SSeften fc^ü^t man bie tSrbe uor bem S^erfauerii baburd), 'öa^ man ben ©lumentopf nii^t unmittelbar auf ben )öobcn bc5 Unter- fcßerä fteßt (Wenn man Icgteren übcrtiaupt anwcnben muß), jonbeni §oIjftäbt^n ober Steindjen unterlegt, ^fcaä beim Segiefeen wou ber drbe nic^f oufgenommene SBaffer muß natürlid) uon 3e't gu ^i^i* auö bem Unterfe^er entfernt werben. 6in SRittel, um bie 9iotti= menbigfeit be§ Segiefecnä 5U erfenncn, ift ber ?tntIoi)f an bie 9Bänbc beS SoijfeS. Sft ber 0ang Ijelt, fo ift bie Erbe trocten unb beborf beS 9tnfeu(^ten«, im anbern galle ni^t. ginbet mau bei nätierer Unterfni^ung, ba§ ber Blumentopf eine unDer^ältiiifemäfeige ScfjWere befommt ober ba| bie ©rbe fifiiammig wirb, fo ift bieg ein ä*^^" ■ D,„iz=. ./Google fd^(ec^ten aSafferabäuge«. ®« tft baitn itöf^ig, bie ?[!f(onjc Bor* ficftttg nuSjutopfcn, um bic genaue Ui-facf)e ju erfat)ren. Oft werben fi4 SWegcmDÜtincr im ©rbklten torfinben, bie entfernt loerben muffen, ober bei %op\ tft für bie ^ffonje ^u grofe. 3n le^terem gälte ift t& tat^fom, roenn ein Umpffaitäen in einen Heineren %opi Bor ber ^nb' nii^t mögti^ ift, beti ©oben be« Zo\)^i% mit einer ©c^it^t fteinigen SHeS unb ^otäfD^Ienftücft^en ju belegen. Srgiebt fic§, bafe nur eine ^erftopfung beö ?tbjug&lDcf)eä bie Urfa(^ fc[)Icc^ten aEßQffer= Qbfluffeö mar, fo ift bem leicfjt burc^ ^Reinigen beffelben abju()elfen. 3m SSinter bcgieftt man DDrfict)tiflcr, namentlich bie Jfaltt)au3pf[anäcn, unb roenigev alä im griifyfl^r unb ©ommer, femer bei trü&en falten ^agcn locniger, als bei fonniger, loarmer SSitterung; tronfr unb jd)n)orf)mü(^fi9c ^flnnjen giefee man mäßiger a(* üppig tuat^fenbc, fuTj. mon fu(^e immer bcn gcgekiien 33erl)ältniffen flemoB baS Söc= fliegen anpttienbcH, ©pecicÜ fei notl) cfloo^nt, bafe bic im SEBintev roadifenben unb bfütjenben 'Sopfgeroärfife, loie ?tjaleen, KnmeGicn, S^clamen, SHtiobobcnbron u. f. w. auä) roä^renb biefer Qät [|inläng= Ii(i)eS SBegicfeen evforbem. ^flanjen uon metcfier Sonfifteuä, roie l^rimula diinensis begicfet man bagegcn fel)r mäßig, um Slbfaulen berfelben ju Berl|ütcu. 33ie 3ii>ic6el= unb ÄnoIIengeroäd)fe luie: ^^aj^int^n, Xulpeii u. f. m. bcflic&e man rootirenb iftrer Siegetotiün^pcrtobe immer- ^inreir^cnb. ©benfo 6ebürfen bic ©jdamen roäfjrenb it)re§ Sfotter' unb öliit[)en= triebe* reidilic^cn Segiefeenä, loogegen ben ^'noUen berfelben, roäljrenb beren blötfcrlofen iiiulje nur fe^r geringe ^ud)tig!eit äugcfütjrt Juerbcn barf. ®^ gilt überfjQupt afö fefte Siegel, mäj loeldier mau fiö| beim SSegiejien ju ritzten ^ot: je frfiftiacr eine ^flnnje im Sad)*tl)um begriffen ift, befto mef)r 9Baffcr bcoarf fif, Je langfamer unb bürfttgcr ba? 93üc^St^um, beftu geringer ber SÖafferbebarf. ■Käc^ftbem ift ober auä) baranf ju fetten, baft bq* Söegießcn nidjt auägefüf)rt roirb, roenn bie Xöpfc uon ber ©onne befi^iencn roerben nnb bie Örbc ftart erTOarmt ift. Stile ^immerpftanjcn, metc^c einen fonnigen Stanbort ^abcn, pflegt man batjer im ^rütjja^r nnb ©ommer beä Stbenb§, im .^erbft unb SJinter bagegen beä äRorgemä ju begicSen. SEnüücn= unb 3w'ebel9en)(ict)ic nwrben nur mdltrcnb i^rer Sßacfiöt^nmSperiobe bcgoffen; und) ber Slütt)Ci^eit läßt mau bie @rbe mit bcn 3wiebcln abtroduen unb benra^rt Ic^tere bann an einem trudenen Drtc auf, biä fie im .^rbft luieber in Xöpfe aber .ewent. in'Ö freie 2anb gepftonjt loerben. Söefpri^c«. "^m ©efprigcn ber ^jßftonäcn loätircnb itirc* Sa(^iSt£)nmiS mit reinem tauen 938affer ift neben bem ©egiefeen Don fcf)r gutem ©inftufe auf bie entwidclung ber SSlÖfter, inbem le^tcre baburti) Dom Staube D,„iz=. ./Google — 16 - flereinigt unb in ben ©tanb gejegt roerben, i^rc 9iä^rftoffc jii ©uiiffen bet SSegetatton fteffer ju wratbetteii. 3um Sefpri^n ber ^ftüiiieti bcbient man ficfi am ©cften bcr in neuerer ^ät im §anbcl erjc^ienenen SRafraict)if(cuv$ — (Ictnet blec^nct 3JJflffei4et)älter mit ret^tmintlid) aufetnönber ftofecnbeii SHÖljrttjen, burc^ inelcfie t)a^ SSJaifcr dcim ^ineinblojen ale feinfter ©tflubregen anf bie ^flansen getrieben roitb unb bic riDC^ ben ^ov- tl)eil Ijaben, ba% baS SBaffet anbere ©egcnftänbc ntdjt mit bcnöfet, in gotge beffeii baS aieinigen ber ^'lanjcn aud) im Sinter mit biefem Slnftrumente bemirlt werben tonn. 3n Stmoiigelung etneis joldicn mnfe ba« Meinigen ber Stätter, namentli^ im SBinter, itün bem,f(^äbti(f)en ©taube öftere mittetft cineö St^roammc* unb.lan= njormen SBoffcrS erfolgen. 3n bcr iDonnen ^fjreSjcit tönnen bie jßftanscn aut^ baburd) gereinigt inerben, bofe man fie bei janftem Stegen in'« Jvcie i'tetlt, ä- SS. gu^fien, Pelargonien, ßpljcu, Dleanbcr ii. j. lo. 9iur jarti- ^^fioii^n wie Gloxinien, Uaranten, Pandaniis, Begonien ic. bürfen bem ^egen nic^t an^gefe^t roerben. 2. fiöftm. 3n ben roärmeten Sattreäseiten, uoräugsioeije im Sommer, ift eS nßtl)tg, burc^ Deffnen ber genfter ben 3'"i""ci^Vflonjen fo uiel aU möglidi frifd^e Suft jujufü^ren, nur uermeibe man bie benfelbcn nac^tt)eittge 3"9l"tt- ^lut^ im ^erbft fütite man ben Stalt^ne^ pflanzen fouiet ol* möglich friic^ tattere i'uft, meil ocricftiebcHc 9lrten, loelc^ ifiren ©ommertrieb noc^ nicftt abgejd^lofien Ejabeii, bei äRanget an äugercr Suft lange unb bürftigc triebe mac^n, bie bann gen)öt)nli(^ erjdilaffen unb nertroSnen. Sei junetjmenber ranker Witterung unb niebriger S^emperatur mu^ boS Siiften naif) unb nac^ tie|dirantt werben. 3m Sinter bei milber freunbIi(i^erSitterHnfl, roenn baä ^^rmometev meVjrere ©rabe über 3(ull jeigt, gebe man ben ^fatt^auspftan jen , namenttid) in ben Stunbcn gegen Slfittag. etmae Suft burd) Deffnen ber Sufttlappcn, bie am sBeften in ber Sanb bcft äimniccs ober loenn bteü nit^t angängig, in ben gfiiftcrn anäubringen finb. 25en Sarm^auöpflanjcn Dagegen fü^rt man im Sinter nur bann etroaä freie 2uft ju, wenn bie äußere Temperatur auf 8—10» Sänne fteigt. ©inb jum 3rü^jat)V — ?[pril unb 3Jiiü — feine SRoc^fröfte me^r ju fürci)ten unb ift mÜbe Swft, fo fönnen bie genftcr aud) bie 9?at^t über für härtere Äalttiauäpflan}en offen bleifien. SSefünberä fucf|t man aber feine 3öglinge bor ropibem Temperatur' roed^fel, Dor ber auäftrömenben Ofenmätme burcl^ einen 3?orfeger ober im fdjtimmften ^Ue burc^ ^ßopterfc^irme ju fd)ügen unb bringe befonbcrä im Sinter DegetationSlofe, b. ^. in SRu^ befinb^ DMzüdoyGoOglC — 17 — lidie 9Borm^auäpf(aiijeii, luie ßatobien, Calla, Achimenea longi- llora u. f. ID. an einen iitägig iDOimcii Ort, ba fie bei übev= möfeiflci SBärmc jum früheren SluiStreitieii gereijt werben, fc^n'ell n>od)feit unb balfa abftet&en. 3JcjetatiünisIüfc Äalt&auSpftanäen rate ^oitcnficH , 3"tt)fien , üßclorgonien u. i. to. ftcHc man in einen ftoftfreien Crt (Äeüer ober Soutenain). ©efcftattfn. 3)urc^ bas Sefdjatten ber ^flonäcii Iwi grellem Sonnenliditc errei(§t man _ bejonberö ein gejunbc« fräjticic* SUot^St^um, nQmcn(= lic^ bei iKitroIrfung feuifiter Üuft. ^[ufeerbem tjot ei nm^ ben Sior^ t^I, bafe bie Srbe in ben Xöpfen nic^t ju ie^r erfiiftt imb anSgetroctnet wirb, ölättcr unb Slütben ni^t erfct)laffen. 9catücli(^ bürfeii bie 'Öes fc^ttunDäUotric^tungen nic^t ^u bnnleln Schatte« erscugen, in biefem 3üUc roürbe man ein weniger reiches ölütöenDecmögen ^n emwrtcn iiabtn; bas ben ^^anjeri )Dut)lt^tige Sonnen^ lic^t barf benfelben nic()t ganj entjogen »erben. (Sine leitete Sc jdiattung ift namenttid) iiütbig, iwnn nad) an^altenbet trüber *''^^^"/;. Ä""" SJitterung plöBli^ ©Dnncnf(l)ein eintritt, ^iir ißefc^attungöBurric^tungen niüblt man SJiarquiieii, jium ÄHf= iinb ^Jiicberlaffcn, wcitmafdiige 9iDl(lJor[)änge, ober SSur^änge roie man |ie uidfad) on ^dioltcrn finbct, enblid) and) Sulouficn. it. ^nbintieti. ^aa 'Slubinbcn ber ^3f'*"'ä^" "n Stäbe wirb gcwöhnü^ beim (Siii= unb Umpflanäcn worgenommeu unb ^^war bei joli^cn, an benen ber Sinb leid)t ^nfifl«. '©lotset ""l* ©intl)cn ab= unb um6re*en (anii, ober ber Stamm (Stengel) ju tdjwnd) i)t, nm fid) jelbft SU galten, t'o bafe ber Stab alä Stüfec, berartigen fdjwat^en, trummcn unb (ti)iefflemüd)fcncn ^Panjen eine gerabc Äic^tung unb roofjlgefältigeä Slnicften giebt. S^m 'Jtnbinben Denoenbet man in ber Ificgel Öinbenbait, s""'''^'t *"'* beffern ?In4ic£)cnä niegen unb bann , lueil bieje« nid)t [o leittjt in bie ^flanjeu ein|t^eteel, als DMzüdoyGoOglC — 18 — Stnbfabcii unb bcraleid^cit . ficEi and) iiii^t \o au§bel)rit ober ju= jflmmenjieljt, al5 ^SJoÜc uiib ©aumlDoUe. aBiÖ man bic SBIuraenftÖtie mit C«lfiir6e ftreic^en. wo« fe^r ju empfefjfcn ift, )v lucnbc mau, um bie Süvbeii^armoiiic iitc^t ju ftöreii, enfiuebcr luctBc, grünt ober graue färben an. Stäbe wem SWatur^otä finb iiid)t sii enH)fet)lfn, ba fic ein loeniger outeiS %ix= jetjen Ijabcn, leicf|t abfoulen mib friimin iwrbcn. %u^ fit^tenen unb liefcmen Srettcrn, Satten über .^omc^itcti gefertigte Slumen; ftäbe, bie im ^Ber^ältnt^ ium Stengel ober ©tamm bet '^flanje ni^t ju bid ober bünn, nid^f ju furj ober lang (ein bürfen. finb bie emijfel)len«lDert^ften. 9Iur bei fc^nell macEjienben SßPanjen mnf; ber Stab etmae ööt)cr als ber ®tengcl fein , um legtemt, aui^ wenn er fiötier luäcfift. Weiter anbinbcn gu fönnen. Sie @rb: ipigc bcä ®tabeö lann man ber löngeren ^nltbarteit falber an= tot)[en, bett)eeren, ober auc^ mit StaltlDQffer ober Petroleum tränfen. I)ie .äRanipuIution beü ^Cnbinbeni* gcfd)ict)t auf fofgenbe Söeife: löiaii binbe juerft mit einem etiua« ftärteren Saftftretfen beii SOiittelftamm an ben ©tob unb ^war uon oben nad) bem unterften Xt)ei[e, je nat^ ber §öt)e ber ^flansc mit 3, 4, ß Sänbem in gemiffeii '-^ntfemungeu feft an unb ^ie^e bonn bic langen Sfefte, ltield)e ficft uit^t jelbft p tragen wrmögen, an ben ©tamm ^ran. Die äu&erfte Sronc aber unb aÜe menig abfteftenben 3'''f'9fF roetd^e nid^t ju lang herabhängen, binbe mon rocnig ober gar nidit an, bamtt ba§ 3lnfe^en ber ^flanäe' ein natürlictjeS bleibt. 2iirid)e ftraui^= unb fraittortige ^f(on,vn, bic il)re Stengel gleid) uon ber grbe hnä ti-eiben , binbe man , loeun ia& ÄnbinlJen überhaupt uöt^ig, ju meljrcren fleinen Stengelbünbeln gans (oder on ©tobe, 3" bic^tcö 3"lini'nenäie^n bet ^"''^ifl^ mürbe aufter jdjle^tem 9lu§fe£)en I^-iiulnifj üenirfat^en unb ba« ganjc ©eroäi^ß üerberben. ^cfdjneibcn. ®aäi söefi^neiben ber 3"*^'!!^ ""*' äSitrjctn muß ffet« mit gro&er 9Jorfid)t auögefüljrt werben, ^oljpflanjen wie Stäaieen, ©riteu, 9ieii= ^DÜänber ^ftan jen k. bie gcwöljntid) ein bic^tcü, filäigc« SBurjelgcfleditc ^aben, wo fogar öfters bie SBnrjeln über bie lupfränber |craug= treiben, muffen mit ben Satlen worfi^tig ausgehoben werben, worouf man baS auä bem Segtcrcn iierUorgetretene Syuräelgefleci)fc mit einem icEiai"fen SJicffer foroeit uerfc^neibet, bafe ber Süllen tocfer in ben Xopf pafet. 9!ur liüte man ftd), tiefgeljcnbe 2ßiirieln ftarf ju türsen, wa« bem 3Sa4Stt)nm ber Jßfinnäen nac^ttjeilig fein Würbe, fc^. bei Crangcn, Jji'^'* ""'' ^afmenavten. ?fH bidflcifc^tgen urjeln, wie Agapaiitlius nmbellatus k. fdjneibe man in ber DMzüdoyGoOglC — 18 — Sieflel Tit^t, ewittueU nur banit, roenit ei unter befoitbcnn SJei> tKiltniffen iii)ti)ig tft, mib beftreue bann bie @d)iüttn)untKn mit ;|io(jfo^len))ii[l)er ober 3i^^I)nc()I' um S6 j" oetmeiben. 11m eine gleid)mägige l)iibf^e ^ronbilbung, bu{d|ige i^otm ober uielfültigcn SJlütftenjc&imicf ju ersteten, iDcrben in ber 93egetat!on8= pertobe im grii^jaöt bem juiiflcn Iriebe bei fi^nett tDoc^fenben „ , i- ®- 3iict)fien, ^latgoiiien, SWgrttjeii u. ). f., tütj bei fäft aCEen äautartigcn uiib neuboUänbif^en ^flatijen bie iSpi^n auSgebroi^ii ober auegeSdbiiitteri, man nennt hau ^incireii ober 6ntft)i^. 35urtt) bieje SHanipuIation mii* auf einige ^^it bae SängdnKi^dtt)um unterbrochen uitb ti enttoitteln \\(i) bie in beii SBtQttacl6(em befiirblid)en ©lattftioSpeii ^u trieben; lyaben biefe eine gehörige @tät(e uiib Sänge crreif|t, fann bafietbe 3^erfa^reii loicber^ |oIt loevben, je Öfter bie» geft^ictjt, befto ine^r 2"^%^ ""b Sldttev toerben ft^ bilbeii iinb bie 'ißfloiiseii er^lteii ein üpftigeS ooU' [ommeneS ^nfet)e"- 31'iU man no^ in bemjeibcit ober im näctfften 3at)r bie ^flnnsen ,iimi Sliil)en bringen, muß natürlich baä (jnt= ipi^n bolb eingeftelit loerbcn. Siic^t allein burct) bae Sdineibeit uiib ^uöfiiei^ten ber ^vm^v erhält man eine ft^önc regetmäfiigc gorm, jonbeni au(f| bur^ bas jeitioeilige £re^n ber ^Jßflaitse nad) bem äid|te beugt mair bem einseitigen SBo^fen Dor. Sei ipörüc^, ntenig ober gar ni(!^t Ber= jüKigten $flanjen, niie $almc, t^cuS, ^anbanuS, ^mcama, rci^t ft^oir mef(rmaligeS lirefje» ou§, nm eine ft^öne ^onn ju erjieffen- SJä^renb ber 3eit, luu bie "J^ffauäen in DoUem 9Bat^gHt)um fte^n, ift eS niandimal nai^t()ei!ig, ftarfe 3^^S^ ^fl- bamit 9Iebcn,^»eige fi(i& bilbcn, bie snr uolffommcneren S^orm bei- trogen unb jugleid) SBlütl)en anfeuert. Utn ber g^ulnife ber %ett'- D,„iz=. ./Google ttflanjen tturäulieiigeit, beftreuc mau bie ©^nitttüunben mU ^oIj= foillenaicöe, Sto^lenputoer ober trodenen puluerifivten 3ifflf'f'c"'*'*f aröfeece 3G3iinben bcftretc^e man bei tjatt^üläigen SJunben mit falt; fiüjfigem SaumiDac^«, baS man in (lie^eriien Süc^jen in allen S))ot^!en ec()alten iann. 4. llmt^flanjen ober Umfe^n ift bann nöttjig, luenn buä SäJa^Stönm ber ^ßflonjen ftodt, unb bie Srbe in ben ^pfen mit bit^tem 3Buräel9ef(ecfite umgeben ober burdjjogen ift. &t fialt^auöpfianäen wirb bÖä Um= fe^en gemö^nli(^ im 91pri[ ober iDfat, htrj fobalb bie 9^getution£= periobe eintritt, Uürflenommcn, mofleflen bie« bei SBarmtiausSpflnnjen (t^on im Wläxfi erfolgen tann. 3)aö Umpflanzen fclbft gejdiie^t auf folgenbc SBeije: S;ic linfe £iaiib legt man flacfi auf ben Xopf, fu bag man mit berjelben bie l^rbc bebedt unb glci{f)jeitig mit ben aui= geipteiäten äRittelfingem ben unteren Xt)cil ber 'Bflauäc — bee Stammes — umfaßt, ftülpt banu ben -lopf fo um, büß bie 5|Sflanjen= (tone nadi unten gcritt)tet ift unb ftö&t mit bem 'Jupfranbe einige^ mal auf ben Jif^ronb auf; luill ber SJurjelballen fid) nic^t üom ijopfc töfen, fo fc^togt man mit ber §anb etmaü ftarf an bie ©cite beö Xopfeö, roorauf bann in ber SRegel ber SSuijelbaüen fic^ lö^t unb auf bie f(ac|e §anb gu liegen fommt. ^an uermeibe beim Umfegen an bem Stamme bet ißftanäe p jie^en, weil bonn bie ^uräcln äerretBen unb fo ouS i^rer l^age gebroAt werben Jl)üiben. ginbet- man, ba§ bie Slöurjein fc^r feft an Den 5:opf= ränbem anliegen, fo bleibt nur übrig, ben $opf Dorficbtig auS= einonber ju fdjlagen. §at man ben Saßen au« bem Xopfe ge^ hoben, fo mirb ber äu&erc SKurnelfÜs, iwldjer ben (£rbballen umjogen ^t, mit einem fdiai'fen SReffcr entfernt, in ber ^cife, baß man bie .filäige 3Kaffe ringsum abf^äll, S- *■ ^i SKtjobobenbron, 2täalöen, tSrifen K. Sann roirb mit einem ctroa« fpi^cn ^löl^ctjen jroifc^n ben SBurselu forgfdltig aufgelodert. %im l^infcgeu in ben neuen !Jopf lüirb auf baS 9IbjugeIo(f) beffelben ein ©lijcrben auf bie t)o^le Seite gelegt unb mit ctmaS 3Diooß ober aud| einer flac^n Säiid^t grobem Äieö, etwa« feuchter präparirter (Äibe ber iöoben be» neuen Sopfeö bebedt, bie Cuantitiit rid)tct fic^ bamac^, baß bie ^flanje mit i^rem Stamme nic^t tiefer ju fte^en Eommt, als fie vorder geftanbcn tiat. 5Cie ^flanje fe^t man nun mit bem aBurjetbatlen fo ein, baß fie mit bem Stamme ober Stengel genau in bie 3D?itte beä 'Eopfe^ ju ftetjen fommt. SJer JRaum ämifdten bem Sauen unb ben Slopfrönbem loirb unter langfamen ÜRütteln unb Siufftofeen mit ber baju beftimmten Srbe ouägefüUt unb mit beibeii ioumen ringät)crum mäfiig ttn= gebrüdt , wogegen man bei gröfeeven (12 cm unb batüber) 3:öpfen D,„iz=. ./Google sum einbriidcit bcr (Jrbe jJüiJcftcn Sauen imb ^(ifwanb firf) eine« entfptcc^enb ftatfeii abgerunbeten ^üIjcäi bebieiit. S;ie Srbc büvf bcn Xopf itid|t bis jum odcrften 9lanbe auSföHen, c8 mufe oidmelir öon tegterem biä sut ©rbo&crftäcöe ein 1—2 cm tiefet iogcnanntet ©ieferaiib gut ?(wfna()me be* aBafferS Weiben. 9iact)bem alle faie üijreiH)äl)nten OTönipuIotionen ausgeführt finb. begießt man bic ^flanje Borfic^tig unb fteUt fic e'iniqe ^Eage an einen bet ßuft rcenigct sugänglictien fc^attigen Ort. 9iun giebt cä aber ^flanäeii »on fe^r )(^nellcin aBad)öt^um, bei betten ein cinmatigc« Um= ;tf[anäen beiStjalb nic^t anSreicftt, lueit in ber gegebenen ®t*e ber SlQliningSftDff auögebt, roaä namentlid) bei fotd)en ber ^afl ift, welc^ ben ©ommev über in frnutattigem ,Si'ftant« octbleibcn, mic ^elargonieit, gw^fien, Salceolaricn :c. tttglcicfieH ^flanjen ntflffen au(fi uerljaltnilmäfeig gtöfeerc ^Öpfe etfialtcit unb fobalb 9JegetatiDniS= ftocfung cintiitt, bie fi^ but^ fcbloat^e S^riebc bcmcribav madjf, umgepRanät raetben. Sei bicfeit ^anjen lann baö Umfefeen vom "Hpm bis 3(uguft jroci= biö biemtaf uorgenontmen »erben. 5)ügegcn branden anbeire, mel)r £)üljai:tige ^ftanÄcn, mit neu^oüänbifc^e nnb capifdie 1 mal jä&rltd), euentuett nur alle 2— 3 Sa^re umgepftanst ju roerben, ebento gettpffonäen, wie ©acfeen unb ©uceulenten. Seim Umpflonjen berartiger ®eroätl&fe ift ein Seft^neiben ber Sßuräeln äu unterlaffen, ebenfo bei einigen flciid|iüurälid)en 5|JfIanäeii, wie Aga- panthus k. i©el)r Dort^l^aft ift eS, rocnn man bergleit^en ^anjen, ba man fie nic^t jebe« Sufir umfe^en barf, roenigften^ im ©pötfrüliia^r etroaä frifii)e Srbc giebt. 3Dian )ii)ält mit einem ftumpfen ßßffel aber fi>I[e bie oberfte ISrbfd&itl^l ab, ot)ne bie SBurjeln babei ju uerle^en unb erfc^t biefelbe butift ?tuffütlen frifrffet, mit etroaö Jünger uemiifi^ter ©rbe. 3118 Sünger fann man bei 3i'tn'Ei^Pffo''Afn ""^ gerutfilofc unb nie^l äRaben erjeugenbe Stoffe, am beften SÄiftbecterbe, WetTOenbcn. ^IS allgemeine Steget gilt eö, baft man loäljreitb ber SIütf)eäeit ober itiäI)Tenb beä üoUcn ^ac^Stl)um^ ober roätirenb ber 9tu^, im ■tierbft unb SBinter, feine ^ßfianjcn umfegt. ©ci nmtäelfranfen ^fiansen ift cS nötf)ig, biejetbcn au* ben Söpfcn ju ncfjmeu, bic 6rbe äroifdjen beit SBurjeln foracit aU nöt^ig ju entfernen, um bie franfeit SBuräcln bis auf bie gefunbc Stelle juriictfc^Heibeii ju tonnen. SJadjbcm bic8 gefd|et)en. pffanjt mon bicje franfen ^ftifif" i« f'"c me^r fanbige lSri>e in einen im^ bcm ©iirjelbaUen ju bemcffenbcn ^opf unb fege Ijier befonber* eine größere ©i^idit üon Keinen ©ererben auf baS ^Jtbsugsloc^, ba= mit baä SBaffer gut ab^ieiien lann, baburrf) ertiält bie ^fianje nit^t metjr fjumuSreirffe tjrbe, afö fie ?,u i^rer ÜRafttung btauc&t. ^e ttonlen fangen begieße man fe^r toejitg unb immer nur am SRonbc beS ^^opfee, ofjnc bofe bubci ber ©tamm com ©affer er= rrii^t roirb, unb fteße biefelben ait einen roärmemi unb jugleil^ DMzüdoyGoOglC jc^ttioen Crt. 93ci einev fortgelegten Qiifnievfjümeii l^^ie^e wirb man m twn meifteii ^ä\itn fe|r Oalb juiiflc Iriebc iiw^nte^meii unb ba* ©iefeen toirb bann öfter» nöt^ioenbia. 'S>\t)ei SSerfa^ren bei honten ^panjen tonn natürlich nur in öec Sommerseit üDt= genommen nxcben. 3)rittcr ftaWnitt. ;S«f0nlirct Vorriditiißst» |ur Hlumen^udit im 3immcc. I. Satit)tlfen^rr. SJeftnlidie ©tnricfituiigcn lute bie ^rvürien finb bie 3)oppel= fenftet ober genftetbtumentaften. Sn bie(en laffen ficb DotjuaSroeiJe foldie jarte fialtfwuäpffcnjen enie^n, beiien bie ^immeruift ju troden unb warm ift, im ®egenfo$ ju ben Xerrarien, toeld^ jur ?(ufno^me ber jarten Söann^anSpflanäeii beftimmt finb. 'S)k ßonftniction foldier Stumenfcnfter richtet fid^ tjoiiptfä^lit^ HOt^ ber ©tätfe ber Stufeenraaiicm beö ©cbäubc«. 93ci alten moffiDen ^bäuben, bie befanittli^ meift eine ftaiFc HRauer ^aben, unb bei benen ba§ 3i">'"S'f = (5«''f'" '" ^'^ ^'"^ ^v 9ii(ttie ftetjt, braucht man einfod) bie öufeere genftcrnifdje mit einer ©laäroanb ju öer= je^ unb jluar fu, baß bis sum inneni ©tubenfenfter, jur 3tuf= fteQung ber ^flan^en genügenbei $[a^ gef(4affen nnrb. S)a aber, bei üx jegigen leit^tevn ^uart ber Käufer, ftorteö iKauemwr! ju ben ©elten^iten geftört, roi(l iift mi^ me^r auf ffiinric|tun9 Won Slumenfenftem für fladie 55enfteniif(^n be= f^ränten. Sie beftc Sage jur ©ni^tung von 'S>ovi;Kl\mibitn ober 5enftec= blumenfoften ift ein jonnig gelegeneis ^immerfenfter, baS felbft im SBinter bem ©onnenlii^te frei ausgefegt ift, SSir unterfd|cibcn sroeierlei ^oppctfenfter, nämlit^ „tiinauisgefcftobenc" unb „eingcriicRe" Soppeifcnfter. S)ie Einrichtung beiber arten «on XioptKlfenftern ift siemfic^ eiiifad) unb Dt)ne @c()n>ierigfeit [jcrjufteQen. 3m erften )^üt lägt man ein iweiflügeligeS Senfter, ba« nai^ ber äufeeten genftemifcle etroa 70 cm breit, uor wn innen Uegenben ^immetfenfter, auf einen ebenfo breiten Soben anbringen, unb jmar fo, bag bad äu^rt c,„iz=. ./Google — 23 ~ genftei an bic ÄKüuev obm aiijrf)licBt, mobiiid) Baffclbe eine je iiad) ber Öö&c bcr ^n\tti ueiic^icbciic fd^i'äa abfaUciibe ilage liefümint. 3n boffcKie g^nfter lucrbcn fiejoiibeii* üben npc^ fluftftap;)en, bie au^ Reinen ®la«)(I)etben öefteljcn nnb mit einem ®(eirat(meii bcr; fetten finb, in bie 3d|cibeii eiiigeic^f. 3;a)fellJc gefcf|ic()t an ben iSeitenmänben , bamit, luenn bie äaljre^jcit bei mitbem, luaimen SSettev eä erlouben füllte, gelüftet roerbcii tann. 3m ®()(itE)erbft, efic no^ ftarle g^öfte eintreten, merbcii bei einem jolt^en ^inauaflefc^übencn 3enfter aÜe %üQm bcS ciufeeren gcnftec« auf biiä ©otgfältigftc uerfittct, bamit bcr Jvoft nie()t citt= brtHBen fann unb bamit aurf) bie enuärmte Snft bcö ge^eiiteii ^immera, roeWje im SBinter bur^ bic offen gckffenen ginget beä inneren 3immerTcnftet5 in bcn Supfielfenften'auni ittömt, erhalten bfeibt. ®eftaltct fic^ bie aSittening p einem lange anfjaftenben 5coft; nwtter, bann muffen auc^ Hodj bic Snfttlappen in ä^nlit^et Sßetfe feft oefditoffeii unb Uerftotjft irerbcn. Sei roatmcr, fveunbli^cr SäJtttetung, befüJibct« in bcr 5riif|= lingä=, ®ümmcrS= unb ^tbftäeit, tüftet man aufeer ben Suftftappen nottj burc^ bie 3«"ffetfliigct beÄ SJürfenfterö, iDcld)c jum Oeffnen nai^ ?tufeen ctngen^tet rocrben muffen . reä^renb bic teiben gfiftev: ftügcl beä inneren 3i""i'f'fffi'f'suö nai^ bem Innern bcä 3'''"'if'^* geöffnet roerben. (Sine anbere ennjfel)lensn>ei'tlK Stil äiiftungsseinvit^tuiig befielt bartn, bofe man bü« äußere SJoppetfenftcv ni(^t mit glügeln, fonbern bei fleinen auS einem cinaigen SRa^men, bei größeren auS jwei be= fonberen, oben mit Srfiarniecen uerfebenen §älften anfertigen täßt. ^iH man tiiften, fo luivb eiiifad) biefeS ^nftcv uon unten t)inau«> gefr^oben ; baffclbc läfet fic^ burcfi eine mit iiöi^em üerfe^iie gtütte ©ifcnftange beliebig fteßen unb regutiven. Seim 3"ri''^ä'ctKn be« genfterä mitb bie (Sifenftange, ^lüifif^ i""! J^eftijalten beffetbcn an einem ©ifenftift, ber in ber 9iät)e beä Siuube« bei S)oppelfenfter= ruumcä eingclaffen ift, befeftigt. S)ie ßuftllappen muffen, wie bei erft ertt)ä£)Hter ©nrii^tung, auc^ ^ier in bcni genfter oben angc« brnAt werben unb ift bie ä^tittung unb baä ijüften auf biefelbe 5BJci^ ju bcnierffteüigen. ßegtevc Siiftungeeinridttung ^nt uur ber erftcren manchen Sor= jug, bü fie in ber Eüuftruetioii bic cinfac^fte «nb in §infic^t bc* Deffnenä bie bequemfte unb Icid^teftc, in ber Sefeftigung aber bie fic^erfte ift. ^""^ Se^ijung er|altai bie 33pppelfenfter einen ^Otiten büppetten Soben, ber mit bem^immer correfponbirt. ÜDer übere Soben, mläjix aui einem fc^ffiäct|cren Srette beftetien inufe. wirb mit ©(^ieferplattcn belegt, auf welcbe fubnnn eine 3 cm ^ot)c ®anb(^ic|t gebracht wirb. ^er äWifdjen bem oberen unb unteren (mtf bcm genfteruüriprnng tiegenbej Sobcn Ijergeftellte freie 3(Qum wirb nun mit niebrigen. DMzüdoyGoOglC — 24 — tireifen 5BarmflQ((6fn nu§ fiupicr ubtr 3'""- loetc^c mit bi* ^it 60* erl^i^tcra aSaifct ju füllen finb, cnuärmt. Die ^üHunfl iff oQe 4—5 Stunbeii 6ei Xafle jn mieberfjoten. 3iini fid&ereii Sc^ii^ gfflen cmpfiiibli(6e Jnjftctinuirhiiig , be^ foiibetö bei Slioctjt, umgiebt mein bn« JjDppelfcnftet uon aufteii mit Salouficn, bic ^um ?liif= imb 3Iicberjie^cn einfleridjtet wib leidjt ja t)aitbl)abni fiiib (lüljnlict) ivie mcn biejc (£iniid|tung fe^ l)äufig bei 5ßertaufäläi)en finbet). ©emt bieä nitfit gut anjiitiringen ift, taffcn fi^ ouA o" bereit ©teile Öolätäbcn onluenben. ©oUten beibc ©^u^iworric^lungcii nidjt aiigebta^t »ertten fönnen, )o ()ilft man fi^ butd^ ein sweitcö ÜDuppclfenfter, »eI4e» gleif^ racf) ber Sßerfittung be§ äufeerfte" SenftcrS unb Bon biefem 5 cm naij innen entfernt eingcfe^t rcirb. §ierauf erfolgt auä) ein Serfitten beä legteicn. ^en unferftcn SJaum jnnfdicn beiben genfteni ftopft man einige (Sientimetcr fio^ mit 3RouS aus. ©nmit biefcä slneite innere Doppclfenftcr baö Soften unb bic Wuffteflung ber ^^anjen nid)t beeiutvad^ttgt, mu% baffelbc in jinci gleic^ grofec J^älften quer get()eilt fein, loobon bie untere jum ?[ufltiärtsfc[)iebcn über bie obere §oIfte eingerichtet iff, gattä roie man e5 bei ben ®ct)alterfenftern fiubef. ^^"'fi' """ft "^'f^ out^ biefcä 3;üppelfcnftcr boö Ceffnen ber Suftflappen erlauben, inbem bie ber Öitfeerften Doppelfenfter mit ben jlDcien ber oberen Jenfter» liälfte, unb enbli(^ btc -^niei Suffftappen ber unteren §älfte beim ?luff(^ieben mit ben Uebrigen in gleicher JRitfttnng butc^geffenb* ' jum Deffnen eingeri^tel fein muffen. 3ur Sefd^attung ber $>pppelfenfter loffen fi^ uerft^iebenc Siorriditungen treffen, gur bie l)inouS(iefd)Dbenen toürben Eecfel au§ fRo^r ober §oljftäben. bei irelt^cn bic gwift^nräume jioifc^en ben einseluen ®täben etnifl 1 om betragen, fi$ Dorjügtic^ antrenben laffeii, ober man bringt eine meitnmf^ige Seinmanbbede, bie nnfni unb oben mit einem ©ifenftab »crfe^en ift, (o an, baß ber untere ©tob on bo5 untere Jfiotjmeufinrf bc§ äufeerften ®oppeIfenfter«i ton Sluficn ftft angcmod)! loirb, mäljrenb on bem oberen in gleicher Entfernung juiei Si^nuren, weIcEte bie Teirf)li^e boppclte fiängc beä Jfufterä ^abcn, bcfefttgt werben. S^iefelben hienen sum ^uf= äiel)en unb 9?icberlaffen ber Seinmanbberfc. 3)ie ©tonnten merben burd^ äwei Söt^er, bie in gleicher ©ntfemung am oberen 9?at)mcn= ftutf bnrc^botjrt finb, bur[I)gcjogcn . nitb binbet man fic al^bann Sufammen fcft an einen §afen, ber an ber Snncnfeite, unten ober inmitten bcS genftctä eiugefc^raubt ift. ©irb bic Seinmanb ober ©djottenbede lieruntergelaffen , fo ritztet man eä ein, bafe ftc ^u-- jammengefd^tagen unter ba§ nnc^ außen oorfpringenbc I^oppd^ fenfter ju liegen (ommt. DMzüdoyGoOglC — 25 — C^nbli^ t^abtn ton iiotft eine 3(tt non Sefdjattinifl . c$ fiiib bie« juiüntraenstetibarc SJot^ünge üuä Icicfjtcr iDeifeer Sciiiwaiib ober üiibere« biinneii aUtc^farbigcH ©tofffn. an meldicn üben an oerf^iebeuen SteUen 2)rat)t übet SKeffingriiigc eingenäbt loerben, bie au einem oben befeftigten lSifenbvat)titQtic, betiufs bcS ^ui'"'""'^'''' imb ?luMinauberniel)renS fidi beiwegen. 9lUe Ijier enpäönten JEtteii üon SBefdjattungiSDotricI^tungen tjinbent boS beliebige ?ltrangcment bec ''^flanjeit in E^itiauSgefdfDbenen f^nfteibtumenfaften nii^t tm 9)?inbcl"ten. ^ Uie eingctüdten ^Jopijel' teuftet finb bcsuglit^ bct 6on= ftruction nur infofeni Don ben ^tnfluögcfcÖDbenen Derfc^iebcn, Lila bei Örftcten baa eigentliche 3iinnterfenftev t\a^ 'ßapfeU fenfter abgiebt, iDäl)i:enb ba« eigentliche SJoppelfenfter eircii 70 cm nac^ innen uon biefcm entternt im ^i"""*^ f^'^f* i"^ gebtadit ift. ®in SJcriitten im patifirb\t i)t aadi iti biefen (natürlich nur bei ben m^ aufeen ju liegcnben 3i'tmcrfcniter) unbebingt nott)= lücnbifl, clienjo finb 2 Suft- fla))t»u in ben beiben obeten ©lüäfc^iben anäubringen. 3;fl l)iet bots Ölumenfenftcr mn ein iSebeutenbeS über baS Jenfterbrett fterBottritt , ift eä beÄelegantercnSTu^fetienSnjegen ju em))fel)lcn, ben ^wififienraum uon ber ©otjle be« ©Iumen= faftcnS bi« jum gußbobeu mit einem fi^tnn!äl)iili(|en ^ols^ gctäfel aufzufüllen. Sterben unn an ben beiben Seilen bieje* ScitrauEe« Üljüveii angebradit, fu läftt fiä) bcticibe snr SlufbcnMiljrung mm öieftfanncn, Töpfen unb fonftigein SRatevial für bie 3i'"'''cigflrtneret lieinißen. eingenommen, baß ber Slumenfwunb metjrerc geiiftev sur ^Beifügung für bie !|Jf(anäensud)t übrig ^at, fo Innn er betbc 9lrtcn uon jenftcr^ blumentaften für äinei gauj uerfci^iebcnc 9|JftanäcncuIturcn beftimmen, ben §inauögef^Dbencn ^r jartc ftatt^awSpflanjen, j. ©. Eucalyptus globulus, Äzalea iudica, Eric«, Fuchsia fulgens, Veronica, Adansonii, Bouvardien unb beiglei^en, uorjugän>eife aber neu= ..,■ Google holläiibiirfic ^flaiiäcii üüii iwidjerev Eonfiftcii^ luic ciiiiflr 'Jlrtcn uuii 9(cajieit, Siboniett, ätJelalcitca, ^imeleu ii. ]. j. 3n bcn eingcriidteii I5«iif'*vtciften (äffen fid) bicfelbeit ^ßflaiijcn, wie iiii Jccrariitm, alfo roie Wa^ runtcii; Golabien, T^arnfröuter luic Aspiditim Filix iiias. OsmuüdM Teg«lis, Bambusa. Ülrüibccn, Ctf^ibwii. ''ßafmcii, Tiacaeiieii, '^ku^, wegonien j wie BegimiaRex iiiib mari- I L-ata imb berc)!. vpr^ücfltd) ' ciiltiuiren; aiid) laffeit fid) Ife^r gejdimaduoH ®tftn= Sirottcn, ©flffin«, J^ontainen in ganj bcrjclbfn SBeife, wie im ierrarinm aiibrinseit. I (Sbenfo fatin aud| bic Moir iinb nod) ein 'nWitei- Mcfcruoiv sur ^iKijung bcv ,, , . , , Soiitoine }c. in berfclbfn (Jin= huchHiu fulgeu«. ^i^tj„,g anflebrnd)t iwcbeii. T^ie ßiilturbcbingungcn finb bicfeUwii mie beim ^iTatiiim, worauf id) ucmieife. ;iicl)cn mir alle bcjüg» lic^ii 33ebiiigHiige» für bic Sultiir int l)inanege]^obetien ^op^elfenftcr Sujuntmcii, }o ift q(« @rtte§ bic JHegiilinnig bei; Jcinpcrotiir ,vi 6f= I trotten. I^amit wir uns über bie ^m= pciatuv int 1)i)ppelfeiiitet orientire» fiiniien, tnug in btcfem etn ^ttcrmometer aiifgcliängt werben, ba« genau ben bc^ ftimtnten ^nv ßiittiiv tu bcmfelöcii nütl)iflen .tiü^earab nngiebt. j?iir Salt» IWuSpflanscn ift im hinter eine 'Xem- Mai-uiita nebriim. perüliir Uün 3 — ü" K. erfürberlid^, jebod) fc^abct c« ben ^^flaiijen bei 30iiHciif(^ein im Sinter bttrdiuuc iii(^t. luenn bie ^ärmc btejc ^cabe um met)r als bnä Xüppeltc überfleigt; ift aber bei I^uiDCtter bie üu§ere ifuft loarm, fo fann man burd) Ceffncn ber ßiiftfluijpeiT balb fiir ^IbÜifiluiig forgen. DMzüdoyGoOglC — 27 - 3m ^erbft, roeitn bie i^iift raulj ift, unb bie ®tabe beS ttftX' momclerä im greien unter bem ©efrierpiiiiff ftet)en, unterläfet man bai Oeffnen. SÖei roatmeiit fcE)önem ©etter l)m= flegcn fliefrt man ben fiaUt)au8()f(anjen, foDicl ü(iS nur möglich ift, Suft. 3m grü^ling, ctje bie ^flcin,\en im §auS= Qdrtd)en jiir ^ecoratiun ober auf iöallonS IC. im gteien aufgcftcfit roerben, fegt man fie in ben 3)oppelfenfteni einige 3eit äuoov am 2age, »Die be§ 9?ai^fö ber Sufl üuS, barait fie fti^ a6l)(icten. SJient baä 3)oppelfenfter auc^ im ■ ©ommer ben ^flartjen als ©tanbott, )o unterfoffe man ntc^t, benfelben bei ftünnifc^em Setter burdj alle fiiift= flap})en tiinrei(^enb frifdfe Suft ■iuju= Osmunda regaiis. fülircn. Stiidt ber ©(jättjerbft mit feinen fct)r fütjlen 9Iäd)ten tjeran, fo bafe boi Xticrmometer im '^xmn fd)un mef)rere ®xab unter 9iull iieigt unb ba* im Snnem beä ffaftenS befinbtitfje roeitigev iil* 3* R. angiebt, bann ift H ^dt jum ^eijen. Set fe^r ftarfem ^roft muffen au(() bie innem ^immerfenftet jur ©rtoärm' »ng beS Ölumenfaftenä felbft beä !)?ü(^f« geöffnet Weiten. 3"f SSerl)fitunfl einer trocfenen Suft. bie ttJQ^venb be§ ^eijcnS lei^t entfte^t, begießt man oft ben Sanb, fluf bem bte ^flanjen fteficn. I»ie SfuffteUung ber *^3flan= ;icn gef(^ie^t je nad) ber @rö|e unb ^orm berfclbcn. "Sie größeren Ejemj)lare inerben an bem äufeerftcn Siinfter bcr^ artig tcrtaffenförmig abfaücnb w _ ■ i> aufgeftent, baß bie tieinften "'^"'" •*'"■ ©jemplare an bass innere 3i'n"ntiienftev ,^u fielen tommen, unb Sioar fo, baß jebe Ißflanje genügenbcn SRaum ju iiirer n?eiteren entmicEelung ertjöft. "Sic ©eitenroänbe unb bie "Jletfc lä§t man mit ep^eu, SSa^öblumcn (Hoya) ic. bcranten. 35ie aSanbbcfleibung belebt bie gan^c ^flauäenbecoration im genftetblumentaften unb giebt bemfefben baö ^tnje^en einer immer^ DMzüdoyGoOglC flriinni Saiibc. 9(ii bic ^wfc [jänflt mein in iiouifffii ßiitfetiiniiflcii "JlnHichi auf, in ludcijc i)%v gecifinctc, fp^euQiiiitc ^diiticlgcmäiilc, flcpflanät lucvb«! j. ©. Pra- (raria itidica, Saxi&aga sar- raentosa, Viuca major intb minor u. f. f. 3in Uclirifleit uerWciie icf| niif bic Stuo^ lua^l bcr ^ftünjdi (iir gciiftcvbliiiiicitfniten im fiiiif= teti '3(f)jtl)iiitt. 2. Slumenttitflen. 3Mc ^vftcUuiia Von ^Iiimciitrafleii cjeict)icl)t aiK> Satten, rocic^e bie üänflc bcr genfterftreite l)abcn ui;b in bcr SWitte auf einem 4 cm breiten Xiaobtcltc rutfcn, bic IVaguria iiidiea. fflrcitC bcv XvaflC ift 40 Ini r>0 cm, fo ba| bic Sotten 2 cm uön einflnbci; befeftiflt finb. Ober man bringt ftatt bcr Sotten ein cm^eliieä 58rett an, uon berfelbcn üänc^e unb Sceite, W)clc^ce''on Detji^iebcncn ©tcficn gtoßc bnri^gclio^ttc ßöc^cr (jat, bamit ba4 SSaffct beim Se= fliegen bet S^ftanjcn oblaufeii fonn. "Dieie^ Srett über bie Sotten finb loiebev mit einem 20 cm t)o^cn. auf- iv^ten, riiiflüiiiii get)cnbcn Sottenranb umgeben, bcr ,yi beiir ^toed angebroci)t ift, baß bei ftarfcni lEiiiibc bie '^[nmentöpfc ntci)t Ijcrabf attcn tonnen. Um ancljouf Blumen ^ trogen mit ßnnftigem ^rfolfl 5orte ^iwra'crpflanjen, ,v ffl- Caiceolaria liybrida coro- nata . Piiclisia gi'acilis, ,,. • corymbiflora ?t. cnltiuii^cn ?,ü tonnen, muffen bicfelben bei fonniger Soge sum 4^'tcf)atten cingcrii^tct fein ,v 'S. burd) über* gcfpanntc ScinlDanb. l;iefc SRorquifen Werben (tci großer SoiiiieiiI)i^ bcs Tage« über mit Ealtem SQiaffer bcfprengt, bamit eine ma^iig feuchte Xempeiatuv DMzüdoyGoOglC ert)ülten roirb. Sn biefem %a\le taffen fic^ ,v 33. heliotropen, ^= torgonien, gucitfien 3C. gejutib imb fräftig cr,vcl)cn. 3n (onnigev fiage, no fcine ©d)Qttenem= ric^tung anäubringen ift, laffen fic^ Botjugitoeiie bärlerc Salt= ^auäpflanjen mie j. 99. Tibur- onm Tinus, Laurus nobilis, Citrus Evonymus japonicus, Cacteen mk Echinocactus cylindraceus ic. oetroenben. ^itiiic^en bie ©Iumentö)jfe legt man bei t)ei^etn fonntgem 3Bettet an D£r(rf)iebenen iStelleti Don58Jaifet bur(t)äDgcnc gröfeciY SJaicfjjc^tüämmc, bie notürlid} öftere be« Jage« über mit SJaffcv gcträriftlDerben muffen. ?lu« bell Sc^roämmeii itev:^ bunftet bü^ Süafiev. ober ienrorictt. 3n ber 9ieuseit Ijaben Calcpolariü hybrida corOData. bie lecrarien — gteidiiam ®elDä(^St)äu)eT im Heinften Slfagftabc — ff* ciügemeinc öeticbt^if erlangt, (dIddI)! burd) itjre immetniät)renbc ij^arftcßimg manigfattiger Sanbidjaftäbilbcr en minia- ture, roic burdj it)Te gefültigc, iierltd)e, äußere Jorm ; fie Werben bal)cr füräiii'ncr unb SülDnä immer eine bejonberc elegante ^kibf fein, bie felbft in i[)rcr @c^Önt)eit unuer= ünbert bleibt, roenn bie 9tatiiv nn§ nidjt meljr \t)u buftcn^ ben, i^ierlic^en Slüt^en !))cnbet unb älDeS in baä ftarrc ^feib beS aSinterö ge^üat ift ^ie Terrarien finb gletc^iam eine 3ufl"d)tÄftotte Dorsngöroeife für fold)e 9Barm^au$pflan;;en, meEd^e bie trodene 3'i""'f''^ luft nidjt toerttagen fönnen. Diefelbcn werben fn Jorra Don Säften, bie gon^ auä ®laä unb Ulfen in werf^iebenen ©röfeen conftruirt finb, tjcrgefteUt, 35if Don DMzüdoyGoOglC ~ 30 — fleiiierem Umfaitnc er^nlten eine @IaSbebcduiig, bie jum 9(bf)el)e]i eingcridjlet ift, n)fll)rcitb moii bei ben flröfeeren an bcit Seiten- mittttien, je nai^ bequemer (Streic^una ber ^flani^eii eine geroifje Slnja^t jenftet- pgel anbringt. 2)ic 30"" tine* foli^n ÄuftcnS ift für bie ^p:anäen ganj glei^giltig, bicfelbe fanii meiedig, ac^teifig, aut^ ge= wölbt fein n. f. lo. ®te @Io«^ bebiidiimg richtet ftc^ eben= falld na^ ben Derfc^iebenen tSonftructioiten ber Saften. )o roirb ä- S. bei ben uier= edigen eine ju beiben Seiten abfadenbe unb bei ben gc^ j, , . . -a roölbtett eine üOerroblbte Se= '' bac^ung am $la^e fein. Echiuocactus cyÜndraceuB >,', aal. ßkrÖB«. .,CA)()t^[c - 31 - t>aü ©crippc ober ©effell beä ,*fajten« unb bie ©nfaffuüfl ber ©lüsfäjeibcii tanii ouä ©ufeeiieri ober ftartcm ®t(eiiblei^ 6e= ftetjen; be§ suten ?Ii»fe()enö imb bot beffeten ^ottbatfeit tjalbeu bebieiit man fii^ l)icr eines fluten Delfarbenanftti^e*^. S)et ©oben bed ®ia?ta)ten» bilbet eiiKii mit iiufKC^tfte^enbcn Mänbern Dec= fetieneii butcf)Iöd)ettcn Stafien, bcv in einem baju angefertigten Sifcfi tiineinfle|e^t ttirb. SSer Soften mufe etwaä tief fein, um bie @Tbe aufnehmen pi [öniien, unb Fommt cuf Unterlagen js fte^en. Um ben Slbjua bcS 33Jaffer8 ^u befdtleunigen , bringt man notl^ einen iweiten Haften, lueldicr jum ?IuÄl)eben eingcri^tct ift unb ouä ^inf ober oevjinntem ©lec^ befte^t, unter bie ^o^Ie Unterlage beä erften Saftcnö, nn ben er angehängt wirb. 3)amit nun bad SBaffet ä« jeber Qät öbgetaffen roerben fann, loirb nod) ein ^bj^ngSt)a[)n nngebrae^t. SBiK man einen Saffin ober eine Heine gontaiue jur SSele^ung be« SonbfdiaftfibilbeS im lerrarium anbringen, fo inirb ju biefem 3n'ede ber obere Saften anS Qmt in ein DJeferuoit umgelsanbelt unb mit SSoffer angefüllt, beffen '^laitit aber fo überbeut roirb, ha% nur in ber lOtitte ein Heiner 5:eic^ frei bleibt, ben @olbfifd|e ober anbete 9Baffertt)iere ßcleben fönnen. 3ut Speifung ber Fontaine roirb no(^ ein ätwiteS Mefenwir anflebrarf)t, lüeltI)C8 fic^ cn. 70 cm in einer @dc beS iEerrariumS über baä Untere fentre(I)t crljebt unb in J^orm eines ^rid|terä bergefteHt roirb, jeboi^ mit einem längeren 9)pt)re, roe((^eS im (Jentrum bcä $ei(^eä in eine aufrec^tftetienbe ©pi^e enbet. Soll eine Q6t lang bie gontaine fpielen, fo nrirb baS obere Stefcrooir mit SJoffer bis an ben 9ianb angefüllt; burcft baS bfinnc 9iof)r roirb baS ©affer mittelft natürlichem 3Drurfe§ burc^ bie auf= rec^tfte[)enbe Sßünbung emporgetrieben unb fällt jurütt in baS untere SJcferuoir, an roclcl)em ein Slbäugä^afin angebracht ift. ®ie Terrarien roßrben il)rcm Umfange nad) ungefähr in folgen^ ben brei Dcrfd)iebcnen ©röfeen jn oMiftruiren fein : ^ie oom fleinften Umfange in einem ßäng^burc^nwftcr oon 60 cm, bie S)urc^f*nitt?= breite 40 cm, bie anfrec^tfteljenhe ^cttftet^ölje 30 t-m, bie ©iebel' t)b})t ÖO cm. gtnc mittlere %öfec erhält man einfach babnrd^, bafe man bie einjclnen ^JÄafijatjlcn ber erftgenannten ©röfec mit 2 multiplisirt, roädrcnb man bei grüneren ÜDimenfionen biefelbe 30^1 mit 3 multiplisirt. 35ic Xifd)c, auf benen bie lerrarieu p^en, muffen eftcnfall« nad) ben Berfc^iebenen ©röfeen Ijergeftellt fein. !3;ie oon Heiner unb mittlerer gomt ert)Qltcn ^ifdie, beren Sßlatte nngefätir mit bem ^enfterbrete tn gleicher §öt)e fte^t, roä^renb bei ben ©röfeeren nur ^if(t)e won 40—60 cm §ö^e notfiroenbig finb. JBä^renb fo baS Sid^t oon allen ©eiten gut etnroitfen tonn, ift biefe §ö[)e aut^ in SSeäug ber §anbt)abung bie beqnemfte unb in iÖesug auf bie SJecoration beS ä'"*™"^ l>'e on' DMzüdoyGoOglC gemeffenfte. el(f)e man mit trot>ii(t)en Schling' Vflanäen ä, S. ClerodendronBal- i fourii beranten läßt ; bie übrigen I jrögeren ^äc^en mcrbcn mit ' i(^Dneu becDiflttUen Sarm^auä^ pflanäen, niie 5|Jatmcn, größere JarnEräutcr, Blechnum boreale, ^rümcUQcecn,3JiQrantaccen,6alQ= Begonia nmnicata, ^^f^^ ^^anbancen, Slralien. jungen ^flanjen uoit iBegouien, mie oon Begouia manicata k. aufgefüllt. 3ut ^afcnlicHeibung eignet fic^ ^iev befunbcrö Selaginella denti- culata 8. Apoda, miDor,Tradescantiadiscolor, T. zebrinaK. Sobalb bei 5'errarien mit ©affin bic ®rbe über bie ^erbedung beS unteren SäJaffcrrefevuoivö aufgefüllt ift, finbet bic 93et)flannn«g tu berfelbeii ißJeife ftatt. DMzüd.^Googlc ^ bie ®rbe burA bie fortwäfttenbe geuditiflfeit (t^neU wrfüiiett unb in ^olge beffelfacn für bk ^flanjm aÜmälio (c^äblic^ toirb, fo mufe fie öfters erneuert nwrben. ©obalb ^flanjen abftevben, füllt man beren Stelle. butd) neue auä. Uebermat^len stß&cre ^anjen bie Heinen uollffebig, fo ft^neihet man Bon ben gtöfeeten nnige SiMige ober Slatter. bie befonbetS ba« SBaifiät^um ber nidMren beeinträchtigen, ganä feg. ^ ^xrrarien bebürfen, ba fie fc^on felbft in einem ge^ijten 3inimer fte^, leine tiejonbere §eijung, t)öc|ftenf nur bann, roenn batin felir. empfinbtii^ tropifc^ ©eroäc^fe cultioirt toerben, roie j. 93. liuntblättrige aWaronien, Anthuriwm unb Croton üon niebrigem SBJucbä IC. Ser untere Äaftjn, ber jonft jum Slnfanimeln be« Süfferä beftimmt war, Wirb ganj mit SBaffer jiic= füllt unb eine Sampe, biein ii^nlic^r ^eife conftruirt ift, mie bei ben ^etroleuin= : toimajdiinen, borunter ge= fteUt , bie 3Bafferbämf>fc bringen burt^ bie ISrbe, er= mannen auf biefe Süietfe ^; gleidi mit feuc^tnunaer liuft hai ^«rrarium; nur laffe man bie Xentt^eratur ni(^ über 20° R. fteigen; 3)ie ßuUur in ben %tt' , ii. ■ . »- . ranen i)t eme jiemhc^ leidyte, '' inbem mon fidi nur na^ ben uer(ct|iebeHen So^reöseiten ju ritzten ^at. ®a« JBegicfeen gefcüielit mit lauroormem SBaffer. i 3m grti^ling unb ©ommcr, befonber* bei tjeUen roarmen ^gen, n>irb regelmäßig bcS 9)iorgeniS unb ^benbd gcguffen unb gefpript, nur im SBinter fei man oorfic^lig unb begiefec nur, wenn eö not^luenbig mirb. ISine Temperatur von 12 -15<* K. ift jur glücflidien Kultur unb jui üppigen Sntioidelung nebft normaler ^uc^tigfeit ein ^aupterforbernig ber Terrarien. 3ui guten Pflege gehört e^ auc^, baS Terrarium öftere uon innen unb außen abjumafc^cn unb 2!ag für Xag nadijufe^en, ob elnia gelbe abfterbenbe ober gar faulenbe Ölätter ic. fi^ icigen; biefe muffen auf bas Sorgfältigfte abgelefcn unb entfernt »erben, ßäit fic^ eine fc^Mte, bumpfimobrige üuft rou^rne^men, fo muffen bie gcnfterflüflel einige Qtit geöffnet bleiben. %ai fiüften ift aud^ bä ben Terrarien nöt^tg, befonberä bei anbaltenbem milben, roarmen SBttler. äüenn bie genfter bee 3''"'"^'^* geöffnet finb, gebe man d., Google ^ 34: ™ ben ■ -äröfeereti ^rtatien burc^ ba« Oeffneii ber genfterfTüflet unb brt rileineii burc^ Untct(teden eineä Suft^oIseS unter ben @I(i«= bedri mä&ig Suft. %M^ bad iBeit^atten baif ni^t Derfaumt iDerben; f(^etnt bie ©onne auf baä Terrarium, (o roirb einfach bur^ ^rablaffen bct SSouleaui, bet^oloufieii ober burc^ Stttfolten bet SSor^änge ©diatten gtgeiien. Sm gtü^Iinge, menn feine Sßac^tftöfte meör ju fürchten finb. biete« uns bie iSaÜonS unb SBlumentragcn jur SluffteÜunfl Don Äattl)auäpflQnjen unb ©oimnerflenitiililen geeignete Orte, btt nomentlic^ für .jülc^e SÖIumenfteunbc roiüfommen finb, bie nii^ baä ©lüif ^flben, ein ^au^goitt^en ju bcfi^en. SSötjrenb bcr ganjen ©ummeväseit erfreut un« biefe Hein« 83oc= ric^tung buicti ben retc^lid^en ban(t)aren ^lumenflDr unb bad frif(^ ©tun bet SSIätter. ■ ■ 4.ilquartutn. ©egenftdnb einer foft aßgemeinen Siebl)a6erei finb bie 3iiHiiet= äquarien geworben. Sie erffe Anregung ^ierju ging oor 25 ^n^ren Don l£n_glanb au$ unb ~^gt ju äu|erft gl^n^enben IRefuItaten gc= fü^rt, fo baf; bie 2Iquarien balb nac^ ber ^ät i^reä erften Ent= fteljenä fi^ outt) bei unä inSeuffdjianb rajt^en ©ingang Detfc^afften. Settot^ten roit txxs, ^immcC'Stquarium nä^er, fo tieftest baS« felbe au8 einem ©laSfaften ober einer größeren ®la«fllo(!e mit gufe, bie in bie SKittc einiS ®IumenEot&eä ober 3:iji^eä gefteöt roetben tann. 33ie STquarien finb nur für Kulturen Don SBafferppanjen unb jum ?[ufcnt^ült »on Sgaffett^ieren (wftimmt, bie man fllei^seitifl in itirer fieben^meife bequem beoba^ten fann. ^cn ©laägloden finb bie ©laäfäften Dorjujie^en, inbem biefe fefter unb faltbarer finb, qu^ nai^ bem (äröfeenner^ättniS Ws 3immetS it)re gorm ettjalten unb ein bebeutenb größeres 9Baffet= quantum oufne^men fönnen, wä(jrenb bie ®lotfen nur eine ber* baltnifemälig fe^r geringe ÜRenge Sßaffer faffeu unb au(^ Weit mef)r ber @efat)r auägefegf finb, ju serfpringen. ©^liefelic^ läfet fic^ aud) in ben (leinen 9}aum nict)t oiet ^Ibroec^älung Don ^an^en unb Xljieren jc^affen. ©ie fliecieUe ©onfttuction beä ©laälaftenS für baS Stquarium bcfteljt auS biden ©loefdieiben, bie in flefaljten Kämmen Don aQen ©eiten mit einem guten ^tt eingepaßt iverben. S)iefe 3Jal)men muffen entmeber auä ftarfem bersinntem SRefftng ober Äupfer (über£)aupt Don 9)fetQÜen, bie nic^t leicht oj^biren), am Seften uBerbings ouS Stein ^ergefteUt fein, gür ben ®oben mäl)lt man eine ©teinplotte, j. 9J. ©c^iefer, SD?Qrmor ober bergt; ouf bitte tommen bie JRa^men, wef^e äufeerft feft ineinanber ge* fügt unb oben mit einem ftarfeii aWetallbanb ccrbunben finb, in ben äiobeufalj ju flehen. ilizodby Google — 35 — ®8 [offen fict) bie ?ti)unrieiitäfteii in beliebigen formen fterfteöen, j. S. in 3Jier=, ®ed)6' ober ^cE|tecf. 3)iefe Soften fommen auf befonbetä ba^u octfcttigte 2ifc^e ju fteben. Um au(^ bei beii ^flanjen im ^quaiium bie 9Bad)$t^ume= bebingunflen einj^ufjalten, bie fie im notürlid^en 3uftanbe im Süßaffcr unb auf bem SSufferfpiegel in Slüffen unb Seichen ju il}rem ®e= beitien nöt^ig ^aben, erhalten biefelben ;unäd)ft im aquarium eine 6 — 10 cm |obe @d)ii^t gemifi^te 6tbe uon 1*/, 4()eil gutem rcineiu giu^fnnb, ^/j lö^il äKoDr= ober 5:üvferl)c unb 2 Xi^eilen etnjttÄ fanbiger, lehmiger SRajencrbe. 3ft bie piäpariite lltbe gleic^^ mä^ig im Äaften audgebteitet, fo ift nD(4 eine 2 cm t|o^e VaUiBneria BpiraÜB. • boc^ nur mit gtofeet aJotfi^t, wenn man nid)t baä £eben ber Xt|iere unb ^flanj^en gefäljrben will. 3ft man benno(^ in ber Sage, nur ^attee ^ruitnenwaffet erlangen ju fünnen, fo mug man biefe«, bewor e§ jut güllung be* 9(quarium« uermenbet wirb, einige ■Jage in einem offenen (Sefäg ftelieit laffen. Ilet längere 3"*^''* ber atmoipprijc^en Suft benimmt bem Sffiaffet einen 3;^eil feinet fd^äblie^en ä)efd)flffent)eit. 9?a^bem bie Spflnnjen unb ®toften in'ä Slquarium cingefe^t finb, erfolgt bie ^üllung mit Gaffer burt^ eine moglic^ft Heine DMzüdoyGoOglC — 37 — (^iegfannc mit bünncm 9tot|T. @$ ift baEwi niot)l |^u Oead)ten, bafe fieim ©infaringen be« aSaifeviä ber Sunb unb bet unter biefera tiegeiibe öoben ntt^t auffletü^rt roirb, ba ftietburt^ bie SBurjeln bet ^ftonäeit auäge^oben, ober gar bie ^flanjen felDft mit &cbe unb ©atib DoÜftänbig bebedt roetben. Sluc^ roirb hai aSaffer für längere 3"* getrübt, man bebtent fid^ besöatb eine« Heineren ©e^ fÖfeeS ober Sd^taud)e(S. unb leitet ba« SBaffer auf einen ©tein ber ©rotte, Bon too aui e« fi(^ oDmältg ruffig uerlaufen tonn. 3:ritt nai^ ber äßSafferfüQung eine fe^r ftarfe ^rü&ung ein, burti^ ^bfpieten oon @rbe auä ben §5E)Iungen bei ^fffteine, fo mü% boä Sßaffer jum Zi^äl miebet abgelaffen ipcrben. @ö ge= fdiie^t bieä mittelft eines m(^t ju bünnen ©ummifc^laudieS, an beffen einem ©nbe ein feincä S)tQ^tne§ (©äuget) befeftigt toirb. $)ieien Sauget bringt man in'« Sßaffer, jebocf) niit \o tief, bü6 er ben 3oben betü^rt, uub jictit an bcm freien @nbe Botfit^tig ba« Saffet burcli ben Sauger in ben ©c£|(au(^, ttelctier nun ali ^ber ttiirft, unb burdi meieren bet Snftalt beä ^uariumä o^ne weitete« 3"'^»" otläuft. ©a« freie ©nbe be§ Sdjlauc^cä leitet man ju biefem Qvoii in ein bereit gehaltenes ®efä§. 3ft bai SSaffer bis Ü6ei bie ^ätfte abgelaffen, ja »itb tcincS SBaffet jugefü^rt unb jtoot mit berfelben SJotfic^t, mie oben bereit? angebeutet. Sbenfo wirb Derfat)ten beim Slblaffen be« abgeftanbenen unb ffiinlaffen beä frifi^n reinen ©afferä. fJÜDoS seitrau&enber, aber ret^t jroedmäfetg ift e« im legten fJaQe, wenn man bur^ ben enDät)nten @ummi|c^(aud| ba« frifc^e Gaffer jufü^rt. Um bie« bemettftelligen ^u Fönnen, mug ba« ©efä^ mit bem teinen SBaffet etitia« ^ö£)ct gefteltt »etben, alä ba« Slquarium. 3)?e^r ober roeniger trübe roirb baä SSaffet bei ieber erften ^ullung. SBirb aber bet ®anb, meieret bie obere Sd|i(^t be« SobenS bilbet, Bot^cr gut auägcmaft^en, fo luitb fi^ bie Trübung f(^on nacEi einigen Stunben flärcn, unb nun Kann man bie 23Qffer= t^iere ^ineinfegen. ^av (Stmittetung ber S^mperatur wirb im Kquarium ein X^ermometer ongebrai^t. Uebcrfteigt bie SBaffer= tempetatur 12—15" K. bie 9iormalwärme, njel(^e für ba« ©ebei^en ber aSaffert^iere nöttjig ift, bann wirb tü^leteS SJaffer fo lange j^ugefüQt, bis ba« Xi^eimometer ben eiforbetlic^en @tab anjeigt, ober man IjÜft fic^ burd^ fiaric £einraanbtüd)er, roetdie man mit !altem SBaffet ftarf benegl uitb um bie ©laäroänbe beS SlguariumS auffängt. Siefe Xüc^er bewitfen eine (£t(ättung ber ©laSwänbe unb fornit aud) be« äSaffet« im 3Iquarium, l£ine fonnige Sage ift für bie notmale ©ntioidelung unb ®n(tur bet im Slquatium be= finblid^en 9}f(aujen bie befte, wohingegen bie X^iere, um gut ge> beiden ju rönnen, meift uor ben birecten Sonneufttatjlen gefi^ügt nKzben muffen. DMzüdoyGoOglC _ 38 — Sla^ct ift bet jiir ?(uffteC[unfl be« ^IquariHinä gönftt^fte ^ßla^ im 3'!"'"^)^ ^'^ ^'^äF ^'"'^^ ^nftetS, iveli^ee im grü^ja^r unb ©ommet mit beS wovmittagä bi« 9 U^r unb be» Siflc^mittogS bon 4 Ut)t an ber Sonne ausgefegt ift. bietet fi(4 bagegen fein becaTtigcT ©tanboit, fo ba| bicfer nur fübtic^ gelegen ift unb bat)ec ben prägten ^^eil bet XageS= tonne ^at, }o f^iebtman ben an feinen gü^en mit SRöHt^en Der= feljenen %i^^. auf melc^em baö Slquatium fte^t, einfach au« bet fonnigen Sage. SBill man bieä aber nid|C t^un, oieIleiti|l um bie Drbnung beS 3'"!'""* o^iet ©alonä ni^t ju ftören, fo futtje man baä Stquarium auf anbete geeignete unb oben beteitd ange^^ beutete SJeife p befd)atten. !Bie gute ^ffege be« Slquariumä befteljt fiauptfäc^tic^ in btm 3Jein()olten bet *pflansen im SSaffer. Soö Steinigen gefdiie^t babur^, bag man ba« ^quaiium mit laumannem 3ESaffer autimifc^t. Seife bütf nie benugt werben, bie J^ieie ftetben fonft fofort. ßoflen fi(^ faulenbe ©(Ötteti, Stengel- ober Slüt^enttKÜe, \o muffen faiefe fofort entfernt werben, bamit baburd) ni^t baä SBaffer trerborben unb ia% gefunbe ©ebeitjen ber botin befinblit^en Xt)iete geftört loitb. Sn« bemfelben ®runbc mufi auc^ öfters frifd^eä Gaffer nat^gefüDt werben. Slbgeftorbene 3:6iete muffen natürlit^ fofort entfernt werben, ebenfo foldje, welche bem 2:obe na^e finb. ©cf^ictjt bie« nit^t, fo ba% boS SSaffet einen fauligen ©erucf) betommt, fo fann ba^ butd) ber 5:0b aücr im 5Kq»atium (ebenben X^iere Deranfafet werben. ein öoÜftänbige« «blaffen beg SafferS im Aquarium ift aße aSierteljü^re einmol norjune^men. Seim SBefegen be8 SEquariumä mit ffijoffert^ieren ift befonber« Müdfid)t barauf ju nehmen, bog bie ^njQ[)[ unb ®tö6e ber Spiere ber Sßoffetmenge entfprii^t, fowie batauf, bafe man folc|e ©attungen wät)lt, bie neben= unb miteinanber leben fönnen. ©er beraätjrte fianbwittl) ber „Sieler ß^'unö" f^a*: 3)ie ®t' fä&e muffen me^r tief alö flac^ unb fo grofe fein, ba| auf jeben gijd) wenigftenS ein Siter 5E3affer tommt. 2Bir untetfc^eiben breietlci ©ruij^en oon SBof f ett^ieten : 1) bie ifire JRa^rnngabebürfniffe uon ben sßftanjen nehmen unb 2) foltfie, bie gefüttert werben miiffcn unb 3) folc^e, benen ftauptfät^lic^ Heinere liiere jut Sla^rung bienen unb wel^e man mit bem Flamen mubt^iete be« äeit^net. 3)iefe foßen nur bei größeren Slquarien mit ein^^ gefegt unb in i^ret Slnsa^t fet)r befi^ränft gehalten werben. Sion ben fd|äblid|en gifc^en ift ftier -(u nennen : bet gemeine @tid|ling (Gasterosteus aculeatus), ba er ben (leinen gifc^cn na(^|tent unb biefe uettilgt. 3u ben fc^äbti(^en , fleifi^freffeuben 38affettl)ieren geljöten not^ einige Sc^wimmlafer, j. ^. Dyticus marginatis bet gklbranb, DMzüdoyGoOglC — 39 — Dytious latissimus bcr Sreittanfa, Gyriniis natator ber ^ummel= Mfer u.f. BJ. unb SSaffectäfer, lok j. ©.Hydrophil us piceiis, ped)fi^iDQrser SBaffetfüfet, Hydrobius fiiseipes, btaunfüligec 2Saffertäfer u. f. ID. 5bie 2Baffec= unb Scftroimmfäftt nähren fic^ DotjugSroeife Dott Jifdjlaic^ uftb fleinen gif[f)cii, gröfiereii übet freffen fk Sörfiet in ben Setb. ©afier ift eö notljroenbig unb rattifam, bie 9Boffer= riliere olä JRaubt^iere nur bann für ba* 9lpuarium p Rotten, rocnn man in bkfeS gteic^äeitig (c^r Heine 3'Wf «l^ gutter für bie{el6en ^injut^ut. aSon ben (e^t geftäfeigen ijffanjenfreffeiiben SßJaffertfiieten finb eS &efünber§ bte ©c^lammfc^neden, roeldic ali öeBo^ner beä äquanutn^ nur |e^r fporobifd) Dertrelen |ein bürfen. ©inb beten ju Diele, fo fönnen fte (ämmtlidie ^ISfCanjcn beS SlquariumS in ganä furjer ßät %u ©tunbe ridjten. gemet ift aud| bie anja^l unb ©röße bet X^tere pm ©affet= getiolt beä SlquatiumS ju betücEft^tiflen. ©tnb nämticö im Sßet= lältnife jut SBoffermcnge p oWe Spiere in bem ^tquarium, fo tritt ein ©auerftoffmaligcl unb bomit ^uglei^ baS ?lt)ftetben bet ^Ijiere ein. §ot man fic^ übetseugt , bafe ber plögli^e %oh ber 5:^iere tt)rer uer^aftnifemäfeig ju großen Qai^l sujuf^rciben ift, fo mfiffen einige bet gtöfeeren entfernt werben. 3m anbeten goß tann aber au4 eine su ^o^e 2;enH)eratur beä SBoffetS arm an ©aueiftoff machen unb biefe g(eid)fa(Iä boä pto^lidie Stetben ber liiere im 9tqHürium »eruTJadtcn. 35ie Stb^ilfe gef^ieljt, irie ft^on beim Sßafferftanb ermähnt ntutbe, butifi etraaS ^blaffen be* et= wärmten unb Siadjfiiüen Bon befonberS frifd)em SBaffer. 81U gceignetfte Äoft für bie gifd)e finb befonber« trodene Slmcifeneier , fcingeriebenc ©emmel unb Meine Stiegen anjurat^en, bogegen füttert man bie Sibec^fen, ©alamanber unb befonberä ben ©tid)Iing mit feingefc^nittenen jlcifc^^tocfen, Reinen Stegenmürmern, SKe^lroünnem, gliegen unb anbeten ^nfecten. S)cr beroätjrte Sanbroirtö ber „^eter 3eit"n9" foflt- — 2)ie weiften geiler iDcrben nio^I bei ber güftetung gemad)t. 3" *>"= felben ne^me man etwa« ®igclb uilb flcine Stiegen, gebe aud) nur jeben britten unb Dierten 5:ag etHmS unb ftetS nur fe^r raenig. aSom tßooember bis gebruar Werben bie ©olbfif^e gar ni^t ge= füttert unb Wä§rertb 'ber fotgenben brei SWonate nur fetfr wenig, erft im äRoi füttert man wicbet regelmäßig wie angegeben. aSom ©eptember an mufe bann wieber eine ?tbna^mc eintreten biä jum 9ioöember, — wo- bie gütterung ganj aufhört. SSaS bie ^Döt!erung bed ^quatiumä anbetrifft, fo tann fti^ bcr Sieb^aber Betf^iebene 9iaturalien auS grtifeercn ©tobten fom= men laffen. Sesiefit man bie 3:i)iere fur'ä Stquorium Don weit ^t, fo muffen biefetben, e^e man fie in'« Slquarium bringt, erft einige läge in ein anbrteä @efä| gebraut weriten. greube wirb ilizedcy Google eö jebo^ einem Siefe^aber matten, roenn (r \tlb\t W 99nDO^aS äBinter^^quarium enthält viele einVintifc^ii ^flanjen, bie nid)t Uo% ben ©ommec, fonbern auä} tet^t gut ben SBintet über gehalten merben lönnen, jumal ba auc^ einige frciftetienbe ^flanäen im Sinter unter SBaffer frifc^ bleiben, rote Potamogeton , Geratopbyllum , Callitriche unb My- riopbyllum:' arten. SJenn ei jeboc^ noc^ an ISrfabtung fe^tt, wie mon bie ^Pflanjcn ben Sinter über ju pflegen ^at, neigte lieber nur b) bad ©ommet=?lquarium ein. S)iefe* ^at man jd>e« 5rii^= ja^T neu anzulegen, ba unferc ein^mtfc^ %lota jum X^il ieben ^tbft abftirbt. @inc weitere Sint^luno ber SCquaricu' pflanjen beruht ^auptfäc^li^ auf ben oerfc^imnen ©tanbort unb beten Sultur. 3unä(^ft t^eilen reit bie ^quarienpflanjcn in 5 Unterartenein: l)6igentlic^ SUSaffcrpflanjen unb jniar fol^e, bie nur ouf bem ®runbe beS 2Saifetö üegetiren, fu ba§ i^re ölättcr jitm I^il ganj unter äBaffer fte^en, ober auf bem ^afferjfiegef f(f|npim< men. 3>ie im aBaffer bleibcnben SSIätter ^abcn oft nit^t bie acringfte ^te^ntic^teit in ber @eftalt mit ben auf ber Db«r= fläche fc^rotmmenben. - !&ie iBlütt^en er^ben fic^ über bie 3BafferfIärf|e. §iett)cr gehören j. SB. bet gemeine SafferlKilm Dtriüularia Tul^aiis, ber ($rü^lingän>afferftem, CaUitricbe vw- DMzüdoyGoOglC _ 41 — nalis, bic mtiBc ®ee= ober ^'eic^rofe, bie 3Baffemu6, Trapa natans, bie Äleine 9IiE= ober aKummelMiime, Nuphar pami- liuni u. berat. 3)iefe 5ßflaii5en locrbcn jämmtitdi in ben Soben btä §(iiiia= nttm^ einflepflaitit. a)^3d)»Dimmpflanjeii. Unter jotc^cn bcrfte^t mein ^ftanicn, bic mit i^ren SSutjeln frei auf bet Dberfläi^ beä Sqferä in lieic^H, 3:üntpcln, überhaupt fte^ben okr Innfliam fliefeens ben ©emäffcm ^turnft^roinimen, roie j. ©. bte ©alointü, Sal- vinia natans, ber grofc^bife Hydrocharis morsiis ranae u. brgl. Smi ben ©c^wimmpflanscn bürfen nur wenige Sjcmptart in'* Aquarium gefegt werben, befonberä beS^tb roeit fie fi* in bemfelben fonft ju fetjr ausbreiten. 3) ©ifilammpflanäen. Siefe fiuDet man grü^tent^eil* in bem fdttammigen ©ntnbe bcr feidit fte^= ben ^ämpel, ^id|e imb @caben , todä^ nur t^eilBJeife wom SBaffer befptilt werben , nrie i- S. baS geraeine SßfetI' haut Sagittaria sagit- tifolia , IS^mgräf er^ genräc^fe, ber ®c§ifamm= Itng, limosella aqua* tica u. f. n. 1>K t^ditammpflan:^ jen werben in bie @tein= caltha palustris fl. pleno. • grotte unmittelbar über ber SBafferffcWie eingepftanjt unb sroat fo, büfe bcr untere a:^eil ber ^ftßnjen im SSoffet fte^t 4) ©umpfpftanjen. ®ie5 finb fotc^, bie oorjugSWeife auf morafttgen Stellen, in äÖÖIbem uub auf 2Biefen gebeitien. 2iie Suräeln biefet SumpfpfTansen fui^en in ben icftr feui^ten oft ganj iton Sffiaffer gcttänften unb überfc^wemmten Untergrunb ein= Anbringen unb bort Tuäter gu uegetircn, wä^renb bcr ©tengef unb bie SBlätter fi^ über ben ©oben beä 2Baffer« erljeben, j. SB. bai ©umpf'öeigifemeinnic^t, Myosotia palustris, bie SB(td)bungc, Veronica Beccabunga, Caltha palustris, bic SRoo^Sbeere, Vaceinium Oxycoccos, baä ^erjbiatt, Parnassca palustris u. bergL 3m SlQflemeinen werben bie©umpfpflanäcn je nat^ i^rem ©tanbortc untcrf^ieben: 3"""^f* '" iol^f- bic fid^ nur für bie ScOetbung von g^^rtien im älquarium eignen unb ganj DMzüdoyGoOglC in bie 3iä^ ber ©affetoberfloc^ flepftaität loetben muffen, fo bafe bie ©urjdn Bom ^Jaffet au8 fortoo^renb geuc^tigfeit aufnefimen {önnen. ©obann foli^, bie getDö^nlt«^ auf bem $oben beä 9lqua= riumS ober in löpfc, in beiben gäHen fo, bog bie ^ßflanjcn noUtg unter aSJoffer fielen, gepftanjt ober in ben ©runb beg Slquariumä gefenft roerben. 5) §üflel= ober S)ecotationä = pflanjen. SSie ber Siame fdjon anbeutet, finb bieä fotd^, raeictie fi^ jur Selebung unb SSetleibung aröfierer ©teiu' Partien befonber« eignen unb burt!^ fc^öne äierKt^e Slatt= Aspidium cristatum. " formen, mit befonberS bie gürrenfräuter, j. SB. Aspidium cristatum, Asplenium FUix femina, ober bur^ it)ren nieblit^en unb ftiet^enben ^ud^ä, wie j. 8. ber fttaufe= bliit^ige griebloS, Lysimachia thyrsiflora, ber SBaffernabel, Hydrocotyia ^iilgMia u. bergt. atiSjeic^nen. §ier finb nament- lid) bie ©elogineBenarten ju erttiol)nen, bie, S'^i\ö)en bie SteinDettiefimgen gepftanst, fic^ reigenb auöne^men. SJon in= tä«btf(^u Sorten beS Särlapp, Lycopodium clavatumu.bergL ... p,,- f ■ .* Sfi qewöbniitfen äouorten k= gnugt man fi(^ mit euijelnen, befonberä f(^önen SoUbörpflanäen. 33ie Slufjä^Iung ber befonberä empfe^Ieiiäroert^en aBdffer= unb 5)ecorotionSpfIanäen für ba§ 3tquartum befinbet fit!^ im legten ^piteL DMzüdoyGoOglC mtxttt Slöfc^nitt 9tci>ritti«e Vel:ttl£n^n^3 Her VfUnjen. 1. SOo^njimmrr unh ®alan. SBeUDr bie äuffteßunfl ber ^flanjen atä iJecoration nä^r be= fprotfien roerben fann, mafe erft Der Inbegriff unb QviKd ber leiteten norau>ft^icft tDeiben. . Untet ^flanjenbecotation tierftel)t man int allgemeinen eine ^nnonifc^e Stuffteflung Don oerft^iebenen SEopfgentÖdiien in einet ober mehreren ©rup^, fo jlnar, bafe btefeltien burt^ i^re eigei^ tpmlt^n aiattformen unb üetjc^iebenfarbigen Stüt^ bie SBo^= räume auf baä %[ngene^mfte auäfd)mücfen Reifen. ^iefeä ^ftanjenatrangement bietet au(^ jugleti^ einen Seinen (ärfog für bie im Sinter erftarrten SBIumen unb ^flangen bei ©arten unb Siefen. 3unät^ft bietet un* im aBo^äimmer baS genfter ben gänfttgften Wa^ }ui StuffteUnng ber ^flanjen, tuelc^e ^ier baä genägenbe SicE|t unb bie nött)ige £uft erhalten tonnen, bie [ie ju it)rer ft^önen ©ntroicfelung bebürfen. 3)aä 5enfter|)rett mufe aUerbingS genfigenb btett (ein, bamit bie barauf ju oittiöitenben ^ßflansen in bie iKitte beffelöen fo gefteflt »eri>en (ßnncn, bafe iftre glättet bie gcnftet* (c^eifcen nit^t berühren, roaä im entgegcngefe^ten gaÜe ben Siüc^tfteil ^ben mürbe, bag im SBtntcr, bei f'taifem tfroft, bie £9(3tter an bk gefromen Scheiben anfrieren, luätirenb fie im ©ommer butc^ bit ertiigten ©diciben teidjt oeTtDelfen unb uetbrcnnen. Qu fiimate genfterbtette nerbteitere man ba^er buti^ ^n\a^ eines geöörig gcftü^ten ptieiten SBrefteS. ■ S8ei ?JuffteIIung ber ^Panjen auf bcm genfterbrctte ift befonberä SU berüdfic^tigen , ba§ biefelben niiiit gebrängt an etnanber fte^n unb roä^ie ^icrju nur fold|c Don nid^t aÜjugrofeem Sffiuii)S. SialU (laudpflanjen, mie j. SB. Azalea indica, Cyclamen persicum, Scar- let-Palargonium, Myrtus, Citrus chinensis u. bergt, eignen fi^ Doi^üglit!^ ^ierju, nur mu^ barauf gefeben roeäKn, bag jitiifi^ ben äßflonsen rae^r ober weniger freier »taum bleibt, bamit beren normale ^ntniimung unb bie Sirculatton ber 3inimerluft nvi)t ge^ ^inbert toirb. $ite aSJänbc ber genftemtidbe laffen fttfi mit Streffe: Tropaeolum Lobbianum rei^t ^übfd| beneiben. ^iefe ^flanje blü^t ben gonjen SBinter übet unouSgefe^t. ^at fie im 3riit)ja^r abgeblut|t, entfernt man fie , um «Jätjrenb beiS ©ommer« an beten ©teQe Thmibergia alata, aut^ mo^ aU immetgiune @c(|I«ngpflanje Hedera Helix DMzüdoyGoOglC ~ 44 — (®ptiax) ober Gissus antarctica anjulningen. ^ud) laffen fic^ 6ur4 HmtKlpftonjeit'. Chlorophytum Sternbergianum. Saxifraga sarmentosa, Tradescantia zebrina u. bcrql., loelt^e auf q^dftnad' »ollen Eonfolen aufsufteücn finb, bie Seilen bet 5enftemt|(^e redit ()üb){^ defletben, tvenn man ni:^t DDi||iet)ai {oUtc, bie tiorerroätinten ^flanjen in 9lnn>eln jelbft ju jict)cn- 'Sie Simpeln, roelc^c in Der- fdiiebenen trögen unb gefcf)matfDoUen formen in ^orjeDan, Stein:^ gut ober ^^on ä" fw6cn finb, locrben mit brct Schnuten, bie noc^ mit Duaften tcrsicrt locrben förnien, an ber ^immcrbcrfc ober an ber @arbinenftangc jroiit^ bell ©ütbinen auf= gelängt unb bie $^n;^n mit ben S^öpfen^neingefteQt. SKä^tenb beäSBintetä muffen natürlidt bie j^nftcv, in loetd^n ^flansen gejogen tvert^, Doi fi^bli^n <£tn= ftüffen uon 9tufeen unb 3nncn gut iwrtoa^rt werben. S(m ^[rü!)ling unb @ommci, bei rootmen Sagen, finb bie ^flani^en burcft ^rablaffen ber 9{ouleau£ , ^oufien ober äjtarquifen ^u befc^ttcn. Slufeer ben göiftent laffen fi<^ aber aud) WlöbtlS, Tmt Secretatre unb anbere ät)n: lidl confttuittc ©(fronte, iwnn biefelben an einem ^Qen Orte ftet)en, bur^ üppig niac^fenbe Simpel Eflanjen, nwldic man auf eibe üorbere ©den fteÜt. Dasylirion gracik. * beconteit unb laffen fit^ l)ier= ju bie bereits enoa^nten ■Mmpdgeioäc^ie rec^t gut uermenben. 3n bie OTitte beö ©^canfeö fc|t man in glei^r ätii^tung mit ben Ampelpflanzen eine becorattDc ©olitärpflanj^e 5. ^. Curcoligo recurvata, I>racaena australis, rubra, congesta, Dasylirion gracile, loel^ tion unten biä obm belaubt finb. ^i bunflerem ©tanborte lä§t ftc^ Ficns stiputata alä AmpeU pffanje , für bie 3Rttte Jris capeDsis , Chamaerops hiunilis, Phormium tenax, Piectogyne variegata u. f. ID. Dermenben. 3)ie SBIumenförbe ('99(iimentif(^e) finb eine oügemeine unb na^ ^efinben elegante ^iotmerjierbe, nur muffen bie ^flanjeti in DMzüdoyGoOglC — 45 — benfettKti jlnectmägig unb nicEit ^u tief aufgefteOt, ouc!^ barf bet Stotb nidjt übetfüÖt roerben. 33ie Hcineten Sßftatijen fteUe man i« bet bem g^nfter äugefc^rten borbemt ^Ötfte unb abftufenb bic ^öt^ften ^ßffansen in ber Hinteren ^älfte beg jtorkä auf. ^nn ein folc^ei Slumenforb in bei mt^e beS genfterS flehen, \o md^le man ju feiner SSefe^ung Ardisia crentilata, Begonien, Dracuenea, Pandanus, Cha- maerops, Ficus elastica, Ciir- cnligo recurvata , Viüaresca grandiflora , CofTea arabica, andf einige Sitten J^örofi^öutet, ©alabien , SOiamntQceen unb betgl. , bod) ftnb leitete Reiben nut wätjtenfa beS ®ommer§ ju Denoenben. ba fie roti^mib bc§ ffitnterö einen roäimeren ©tanb= ort braut^en. 3in SBinter lann man blä^be ^^acint^, SScili^en, 9tatciffen, Xulpen, äRaiblumen übet 6rocoä an beten ©teile ttenoenben. 3ftinberSWittebeäS[umen= ^""'^ wenulata. * lorbciS ein ?tuffaS für eine ©olitärpflanje angebtadjt, fo nimmt in btefem, befonberS al§ SDTtltelftflanje, em jc^öneS PhilodeDdroD pertusum fic^ febr qut onä, ebenfo Rhapis flabeÜiformis, Aralia Sieboldii u. bergl. Sinen Slumentotb auf einem buntlen ^lage roirb man i^au))tfäd|Iic^ mit ber unent= \ bcbf li^fiPlöctogyne variegata, Stgaoen roie Agave Gilbeyi unb Soniferen befonberä mit Cu- pressQS , Thuja , Juniperus, Jlez unb Chamaerops - Wirten ju becoiiren baben. ?llä 9)üttel= pftanje ttiütbt. fit^ Yucca glorioea pendula, Chamaerops ^^^'^^^ SieboIdii. " humilis u. bergt gut eignen. SSn einem geräumigen, geöetjten ©aluB toffen^ fid| tneit f^önere, oietfältigere ^flanäenbecorationen anbringen, ald im engeren äSo^jimmer, ^u^tfät^tic^ fd|on bed» CKi.izc. ./Google — 46 — t^alb, tiKtl bei Salon nienigei i^um oUgemcmfit SufenttiaRe bient unb ba()ei auc^ tnenisei von @taiib jit ietben ^at alS baS be= Joo^nte ^ininift^- 35ic ^flonjen roerben f^itt Diel meljr i^r frifd|> fltüneä unb lebl^afteS 8tn|et)en &e()alten- S)ie ^cotQtionäangafieii für ba« 9Bol)näimmet finb im 9t(I= gemeinen aad) für ben Salon ma^gebenb. ^üc bie fftäifi btx genftet finb Meine , gefd|mod= DoDe^ogenannte^lumens ■ SHpptiffl^t^en aus 9iatur« ^olj eine elegante ^u&' ftattung bee Salond, , nur muffen biejctbeit möfllic^ft mit bemgenfter» breite gleiche §ö^e unb eine üjcftplatte uon ca. 30 — 40 cm im Cuafarat hoben, gut bergleic^en ^ijc^c^en xoäiiit man eine einjige cffectüolle 2)e= AKuve üilbeji. • corationöpflQnüetionmitt" lerer ©rÖfte, am beften j. 9J- Latania borbonica, Bracaena ter- minalis, Pandanus japonicus fol. var., PhilodendroQ bipinnati- fidam. pertnsum, Jubaea spectabilis u. bergl. 2. «talfond. ajieSalton« ((Raffen nnS in §infid|t i^reS Berfc^iebenatttgcn Öauftfllä @e= legen^eit jn Derjc^iebenen $f[anien= becorationen , nieldie biefelben mä^renb beä Summer« butc^ i^te ^etttic^en üiel= farbigen Blüt^en unb baS abiuec^fefnbe frif^e @rün bec iölötter in einem malerif^en §ain ummdnbeln lönnen. 3ft über ben SöaltonS ein ßeinroanb= ba^ gejogen, bai buri^ Stangen ge= -D- 1 ■ j , .. Ratten loirb, fo benuRt mon biefe mr Yucca (flonosa pendula." X,.,. ^ ■> r. = ■ i. £ " "^ Söilbung ton JveftünS, mbem an ben ©pigen ber Stange, in (jorijontalet fiage, mit etwa« ftarfem Sinbfaben Don einer Stange jur anbem flattit S3ogen gejogen werben. 5)iefe ©fangen nebft ben Säben läfet man nun mit ©d|(tngpf(anjen, J- S. Thunbergia alata, PUogyne euavis, Tropae- olnm majug jc. befleiben, bie fei DoHftäubiger Sntroirfelung ®uir= lanben bilben. Stuf bem breiten aSorfprunge am gufee beä Öolton« DMzüdoyGoOglC in ber 9*eflel 25--30 cm «Ktben lange, 18 cm breite, ebettfo bo^e §oIjtäften aufgefteüt unb mit guter, etwa« fdiiperet ©attenerbe Lfttania borbonica. * Jubaea spectabilia. * oefüUt. SWan bepffanst fie mit ^etunien ober «ß^toj, ^ätt bie= felben in bec etften Qvit bei jünnigem aSctter etroaä fi^attig unb mägig feucht, bis fie anfangen ju niad)fcn. 3ni @ommer ftnb DMzüdoyGoOglC btefe ^onjen in intern ^lut^enTeit^t^um faft unfij)£^Eiiit. Vuf bie SruftltK^T unb beten (£cfen {teilt man in einjtlnen Entfernungen größere becoratine ©olitäipfianjen j. $. Agave americaaa, Yilcca filamentosa^ recurva. Agapanthus umbellatus, Aloe afborescens ic. hierbei auf bit im legten Sapttel an< gegebene ^uätoa^I oeröicfen. %n ©teüe ber genannten$f(anjen lägt man au(^ Lo> nicera brachypoda retJculatis fol. au- rea!niad)fen, bie in gtöfeercn Staaten ju fa. 6 um ben älatib gepflanjt an meinem 50 cm ^o^n fugelfönnjc flen ©ifenbrabtoe« Agave «nencana. f^^^^ j„ mitten frer ©c^ale in bie'^ü^e getien. ^a biefe %rt Sonicera feine ^o(^= niarfitenbe ©t^Ungpflonje tft, muffen bie %xitbt, Mxnn biefelben in bie ^ö^e wac^fen foDen , forttt)äi)renb an hai CdefteQ aiigebunben merben; bieä.gefc^it^t fooft, bis bas ©efteU DoUftänbig bewac^jen i)t, bann tvetbeii bie aufredjtfle^enben Iriebe nur einfach roeggefdinitten. @in folc^eS iK\oaä)\tnta @}e^ fteB ssiDä^rt einen reijen' ben effectDoQen ätnblict unb ^at niegen ber iingelfcrm Hnb ber gelben Slätter^ belaubung ganj hai %u2= fe^n einer golbgelben Stop' ))el. Qux meiteren ft^itnen Secoration nel)men fit^ au(^ ^ajen , bie mit gefüHt- Aloe arbor.««ns. • g"i^"^™ , ^elargonien, guc^fien IC. oeijflanät finb, aUerlicbft auä. ^at man gritgere iBalfonä. fo Eann man aui^ größere Äübclpflanjen j. 33. Öocbeetbäume, Oicanber, Araucaria BidwiUi, in geroiffen Entfernungen Dun bem ^elänber auffteQenr DMzüdoyGoOglC fie finb gleidifam Siertreftr ber Sllleebfiume, inbein fie butdi ifyct S3aumftonc eine» roo^ttljiienbcii etftiit^entieti Schatten gcttätireu. Araucaria ßidwilTi. Yucca filamentosa Metrosideros aemperflorens. * Öctjt ein Zrcppeiiüufflüiig jum Saltoii, fo tann moii an baS ®e= läiibet gu teibeu «Eiten gröfeere Ijottcre ÄaUtjOuäpflansen, niic loy Google — 50 — j, ©, Ilex, Buxiis, Thuja, Juniperus, Cupressiis, Meterosideros aemperflorens u. f m. j" finet f)üb|d)en öetletbung ouffteHen. ^a& SBcgtegen ^at 6efonberS in feilen, fonnigen Xagen, 3RoigenS unb äbenbä-ju erfolgen. Sobatb im §erbft bie ißädite tniHex loerben, ftctTe man bie roeic^eten ^flanjen über Siat^t in'ä ißot' jimmer itnb-bei. antjaHenbem. rau()en, falten fetter bringe man alle auf bemöalton befinbtiil^en (äkroä^fe balb in'S 5Sintetquartter. giittftcr l&Wnitt. Wa^l Ur ypanjsn ffir iie vetJUinitntn CoraittSten iral> \ 1. 9ÜI QrUe sr^rijte 9&oQntäume. Acaci^ dealbata. A. Lophaatba. Agave filifera. A. Mil- ien, ' A. striata. Aloe arborescens. A. ecbinata. A. carinata. A. glfiuca. A. glabra. A. intermedia. A. nigricans. A. picta. A. reticulata. ' A. soccotrina. A. variegata. A. verrucosa. A. vittata. Alocasia macrorrhiza. Alpinia nutans. Ama- rjUis Belladonna. A. Beginae. A. vittata. Antburium grandifolium. A. Scherzerianura. Araucaria brasiliensis. Ardisia crenulata. Apicra coarctata. Areca alba. A. rubra. Aspidium coriaceum. 'Aucuba japonic«. Bambiisa verti- cillata. Begoaia boliviensis. B. coccinea. B. Dregei. B, in- carnata. B. Kaageana. B. manJcata. B. ricinifolia. B. san- guiuea. B. semperflorens. Brahea dulcis. Bryophyllum calycinum. Cameilia japonica. Caryota urens. Carludo- vica atrovirens. Ceniropogon speciosus. Ceropegia ele- gans. Chamaedorea elegans. Chamaerops humilis. Gh. excelsa. Chlorophytum Sternbergianum. CiDDamomum dulce. C. Reinwardti. . Cissus aotaritica. ' Citrus japonica. Clivia mincata. Clerodendrou Balfouri. Cl- fragrans. Coffea arabica. Cordyline cannaefolia. C. congesta. C. he- liconiaefolia. C. Jacquini. C. indivisa. C. rubra. C. striata, C. spectabilis. Crinum amabile Croton penicLllatum. Cur- culigo recurvata. Cycas circinalis. C. revoluta. C. media. Cyrtanthera magnifica. Dasylirion acrotrichum. D. jun- ceum. Bieffenbachia costata. D. Bousei. Dracaena au- gustifolia. D. arborea. D. Draco. D. (Aletris) &agrans. D. marginata. D. tenuiualis. S. ferrea. D. magnifica. D. nigro DM,zedcy Google — öl — rubra. D. metallica. D. Goilfoyli- D. Denisoni. D. Ehrea- bergi. Echeveria bracteolata. £. grandifolia. K. giblnfloni. E. seconda. £. spicata fol. crispis. Echinocactus ingens. E, cornigenie, E. gibbosns. E, g. ferox. Echinopsia oxy- gone. E. turbinata. E. tubiflora. B. Eyriesü. E. multiplex. Encephalartos. Altensteinii. E. caffer. E. Lehmanni. E. horridiis. Epiphyllum truncatum. Eucharis gruidiflora. Eranthemum marmoratum. E. albonervium. E. Cooperi. £. sangiiiDolentum. Euphorbia spleiidens. Franciscea calycine. F. eximia. Ficus macrophylla. F. barbata robusta. F. iodica. F. australis. F. stipulata. Fragaria indica (?(mpelpfl.). Gardenia florida. G. florida fl. pl. G. radicane. Habrothamnus aurantiacus. H. elegans. Haemantbu» coccineus. Hebeclinium atrombens. H. jantbinam. Hedera Helix. H. japonica argente«, ütiet^mipt aUe Sp^euarten. He- dychium Gardnenanuiu. Heliconia brasilieaBis. K. superba. Hibiscus Cooperi. H. Uliiflorus. H. speciosus roseus. Hoya bella. H. eamoso, H. variegata. H. imperialis. H. Dalcym- pleana. Jasminium Sambac. fl. pl. Hex paraguariensis. IresiDe Herbstii. Ismene calathtna. Lasiandra macran- tba. Livistonia chinensis. L. hamilie. L. australis. L. oli- Taeformis. Lomatophyllum borboaicum. Mimosa pudica. M. rubricauUs. Musa discolor. M. Cavendischü. M. superba. M. pu-adisiaoa. M. speciosa. M. rosacea. M. zebrina. Ne- rine sarniensis. Olea fragrans. Opuntia albicans. 0. bra- siliensis. 0. vulgaris. Oreodosea regia. Oreopanax dacty- lifolium. Pachyphytuni bracteosum. Fandanus graminjfo- lius. F. japoniclis fol. var. P. odoratissimus. P. utilis. Paui- cuni pälmifollum. F. sulcatum. Passiflora Innesii. P. marmorea. P. trifasciata. ; P. fulg^s. P, laurifolia. P. coe- rulea F. kermesina. Pliilodeudron pertusum. Ph. bipia- nadfidum. Fb. pinnatifiduiD. Ph. hastatum. Fhyllocatus Ackermanni. Pilocerus vineus. Plectranthus fruticosus. Plectogyna variegata. Plnmbago rosea. Polypodium caespitosum. P. crassifoliuro. P. neriifolium. P. TÜlosum. Reineckea carnea. K. c. fol. var. Khapis flabelliformis. R. f. fol. albo var. Rhipoalis salicbmioides. K. meBembriau- themoides. Rogiera gratissiraa. B; elegans. R. Lawrenciana. Buellia maculata. Russelia sanneDtosa. R. juncea. Sabal Adansoni. Sanseviera angularis. S. zeylanica, Saxifraga Fortunei. S. tricolor. S. sarmentosa. Scindapsus multijugua. 8. giganteus. S. pictus. Scutellaria Mocinmana. S. incar- nata. S. splendens. S. villosa. Sericographia Ghlesbr^h- tiana. Sinningia purpureo-nigra. S. guttata- Sparmannia afrioana. Spatbiphyllum heliconiaeiolium. S. Wendlandi. 4" c,„iz=. ./Google Stapelia Asterias. S. deflexa. S. nonntüis. S. hirtella. S. maculata. Stephanotis floribunda. Streptocarpas polyaa- tfaus. Steudnera colocasioides. Syngonium auiitum. 8. Wendlandii. S. gracüe. Thea Bohea. T. Tiridis. T, v. fol. variegatis. T. cMneDsis. Thrinax argentea. T. elegans. T. steUata. Toreaia pulcheirima. T. asiatica. Tradescan- tia diBColor vittata. T. crassifolia. T. zebrina argentea. T. Crassnla. Trevesia sundaica. Tropaeolum-Lobbianum. Urostigma dealbata. U.elasticum. TJ.ebuniea U. macrophylla. U. femigiiieum. ü. rubiginosnm. Vinca roeea. Xylopbylla arbuscula. Yucca aloifolia. Y, a. fol. variegatis. Y. arcuata. Y. filamentosa. Y. glauca. Y. canaliculata. Y. glorioaa. Y, quadricolor. Y. recurva pendula. Y. obliqua. Y. serru- lata. Y. tenuifolia. Zamia spiralis. Z. zebrina pendula. 2. ^r ^elle falte aBol)uräumc. Abutilon-Thomsoni. Acacia alata. A. dealbata. A. implexa. A. lophanta. A. longifolia A. HelaooxyloD. A. mol- lissima. A. pulchella. A. veraiciflua. A. verticUlata. Aco- rus gramineus fol. variegatus. A. japouicus fol. ai^. strlatiB. Agapanthus nmbellatus. A. u. fol. variegatus. Agathaea amelloides. A. a. fol, vari^gatia. Agave americana. A. a, fol. aurea. marginata. A. applauta. A. filifera. A. Milleii. A. mitis. A. Verschaffelti unb QÜe Strien. Araucaria Eid. Willi. A. Cutminghami. A. excelsa. A. imbricata. Arun- dinaria falcata. Aspidium Bertuchianum. A. decomposihmi- A. erythroBorum. A. falcatum. A. proliferuni. A. macTOphyl- lum. A. Sieboidi. Asplenium augustifolium. A. ftu-catum. A. bulbiferum. A. glaberrinum. A. marinum. Aucuba ja- ponica. A. hymalaica. A. h. macrophylla. Azalea indica bifeife (Sorten. Bellis perennis. B. p. aucubaefolia. B. p. floreo-pleno. Berberis Aquifolium. B. Balii. B. Darwini. B. Portunei. B. re^jens. Beaufortia splendens. B. decus- sata. Bouvardia hirtella. B. coccinea. B. leyautha. B, splendens. Calceolaria integrifolia. C. hybrida. C. rugosa. C. pinnata. Gallistemon coccineus. C. Iiuaceolatum. C. spe- ciosam. Callitris quadrivalis. Camphora officinalis. Citrus Aurantium. Clematis aethusaefolia. C. azurea. C. corym- bosa. C. florida. C. Hedersoni. C. verticillata. Chamae- cyparis nutbaensis. Ch. obtusa compacta. Gb. o. magnifica. Qi. pidfera-compacta. Ch. sphaeroidea. Ch. sp. fol. aur. v^ riegatis. Cotoneaster buxifoUa. C. grandiflora. C. Hookeri. C. myrtifolia, Cordyline australis. C. congesta. C. Bauksii. Cryptomeria japonica. C. elegans. C. Lobbi. C. viridis. DMzüdoyGoOglC — 53 ^ CunDiaghamia sinensis. Cupressus elegans. G. funebris. G. glandolosa. G. gracilis. C. sempervireas-horizontalis. Gu- phea ignea. Gytisus fllipes. C. palmensis. Datura arborea.- Daphne hybrida. D. Guidiutu. D. Dauphitui. D. indica. D. odorata variegata. Dianella elegans. D. strumosa. Di- placua Oodroni. D. grandiftorus. D. sanguinens. O. splen- dens. D. Verschaffelti. Eacallonia crenata. E. floribunda. E. macrantha. E. viacosa. Erica camea. E, multiflora.. E. cylindrica. E. vulgaris äoreo-pleno. E. striata. Eucomis punctata. B. regia. E. undulata. Eugenia auetralis. E. Ugnü. Eupatorium riparium. E. Weinmanniaaum. E. Haa> geanum. Evonymus japonicns mit SSac. Fragaria indica. Fucbsia hybrida mit Derfi^iebeneH SSar. F. corymbiflora. P. fulgeDB. F. globosa. F. gracilis. Oardenia rsdlcans. Q. Tbunbergia. Gazania grandülora. G. splendens. G. s. foL var. G. Pavonia. G. pectinata mit SBar. G. rigens. Gnidia. capitata. G. pinifolia. Greigia sphacelata. QreTillea buxi- foHa. G. concinna. G. longifolia. G. robusta. Heliotro- pinm grandiflonim. H. peruvianum. H. Madame Zeller. Hibbertia bracteata. H. linearis. Hibiacus syriacus. Hy- drangea Hortensia (^ortenfia) mit 9kt. Jaeminum capense. J. confosum. J. fruticans. J. ödoratissimum. J. gracile. Hex Aquifolium. I. Fortunei, I. furcata. I. latifolio. Ju- niperns rigida. J. sphaerica. Kalmia latifolia. Lauras Dobilia. L. colchica. L. glandulosa. Loptosperum genis- tifolium. L. baccatum. L. Gunningbami. L. grandiflorum. L. laevigatum. L. myrtlfolium. L. scoparinni. Libonia flori- biuda. Libocedrus cbilensis. L. c, viridis, L. Doniana. Ligularia Farfugium. L. Eaempferi. h. E. fol. var. Li- gustrum californicum. L c. fol. aur. matginalis. L. japoni- ciim. L. glabrum. L. nepelense. Lonicera confuaa. L. brachypoda fol. var. Magno lia grandiflora. M. Youlan, Melalenca acuminata. M. armilaris. M. decussata. M. densa. M. incana. M. linifolia. M. pulchella. M. splendens. Me~ aembrianthemum bidentat. M. Lehmannii. M. molle. K. multipunctatum. M. nobile. M. rigidicaule. M. verruculatum. Metrosiderus albicans. M. buxifolia. Myosotis azorica. My r si n e aüicana. M. melastomoid. M y r t u s bullata. M. communis. M. c. fol vai. M. c. gracilis ßoribunda. M. mi- crophyllus. Nerium Oleander. Olea fragrans. 0. europaea, Ophiopogon Jaburan. 0. J. fol. aur. Fauax crassifoUum. Pelargonium Eadlicherianum. P. crispum. P fragrans. P. hybridum. P, bederaefolium. P, lobatum. P. peltatum. P. quercifolium. P, zonale, ferner geböten f)ier^t aÜt einfädelt unb gefüllt blü^be ©orten. Fentstemon campannlatus. P. gen- DMzüdoyGoOglC — 54 — tianoidee mit 3?av, P. Hartwegii mit SSov. Petunia nycta- giaiflora. P. violace«. P. hybrida mit SJqu. Phormi um. Cookiannra. Fh. tenax. Ph. t fol. var. Pinus contorta. P. excel'sa. P, Lemoiniana. F. älifolia. P. tuberculata. Pittospor«m Bidwillianuin. P. Tobira, P, T. fol. var. Plumbago capensis. P. coenüea. Podocarpus eloogata. P. flagellifonuis. P. Koraiana. F. Piirdieana. P. sslicifolia. F. Totara. Polygala myrtifolia. Polypodium LiDfi^a. Prunus laurocerasus. P. 1. latifoiia. Fteris cretica. P, hus- tata. P. longifolium. P. nemoralie fo!. var. P. semipiunata. Punica ÖiaDatum. F. G. fl. pl. P. G. fructu dulca. P. G. alba pleno. P. G. lutea. P. G. nana. P. G, Legrellel. Retinospora ericoides. Hhamiius crenulatus. Rhaphiolepia phaeostemon. Rhodea zebrina. Rhododendron arboreiim. R. oaucaslcum 11. luteo. R. ciliatum. R. formosam. R. Campbelli. R. dahuricum. R. jasmlniöorum. B. Prinzess Royal, Richardia aethiopica. R melanoleuca. Rosmarinus officinalis. Bubus australis. RnscuE aciJeatuB. Salvia bracteata alba. S, gesneriaeöora. S. offlclnalis tricolor. S. patens. S. p. fl. albo. S. BoezUl S. splendens maxima. Senecio Cineraria. S. Petaaltes. S. platanifolia. Serissa foetida. Hisyrincliium oxoides. Skim- mta anceps. S. fragrans. S. japonica. Smilax aspera. S. maculata. Solanum Hystrix. S. Pseudo-Capaicum. Sollya heterophyila. Stenocarpus salignus. S. Cunninghami, Swaiii- so&ia canadidissima. S. grandiüora. S. Grayana. S. Osbornü. S. BoDisBoni. Taxus baccata mit 9Jat. Tecoma capensis. T. floribunda. T. jasminoides. T SatrobeL Testudinaria ^ephantipes. Thea Bohea. T. chinensia. T. viridis. T. ja- ponica. fol. var. Thuja dumosa. T. Fortunei &stigiata. T. gigantea. T. magni£ca. T. occidentalis mit S&ax. T. semper- aurescens. Thujopsis borealis. T. dolabrata. T. laetevirens. T. Standisbii. Tritonia aurea. Tricyrtis hirta. Tristania lamina. T. conferta. T. macrophylla. Tropaeolum bracby- ceras. T. Jaratti. T. tricolonim grandifl, Veronica formosa. V. Andersolli. V. speciosa. V. polchella. V, Hendersonii tbl, var. Viburnom macrocephalum. V. punctatum. V. Tinos. y, T. var. pyramidalis. Woodwardia radicans. 3.' ^i ttunde gc^eijte föD^nräume. StQe gatrenatten. Aletris fragrans. Bambuaa arundi- nacea. B. Fortunei variegata. Chamaerops-Stiten. Ciseus antaroticus. Cinamomum Reinwardü. Curcnligo recurvata. Dracaeaa australis. D. congesta. D. rubra. D. calocoma. D. Btricta. D. Bankai. Dasylirion grsdle. D- junceum. DMzüdoyGoOglC — 55 — Ficus aostralis. F. indica. F. barbata. F. stipulata. Fat&ia japonica. Hedera ober (Sp^eu = 9{rten. Rhapis flabelliformis. Plectogyne variegata. Tradescantia discolor vittata. T. repens. vittata. 4. %&x bunflc falte SDaftnrftume. 3ion ben Soiiifeten befonbcrS bie ^utQcaricn, ßupreffen, ^uja, 3umperuS = 9lrfen. Aucuba japonica mit 9?at. Agaven-3(rten. Evonymus japonicus fol var, §ebera = Sttten. Hydrangea Hortensia. Fachsia. Scarlet - Pelai^onien. Hex. Jasminum. Jambosa australis. Lauius nobilis. Septodperum = 9Icten. Ligustnim. MeUleuca. Metrosiderosa Myrtus. Nerium (Dfeanbet). Olea europaea. 0. fragrans. Phiilyrea. Pbönix dactylifera, Fittosperum Tobira, P. T. fol. var. P. cbinenije. Phor- mium tenax. Prunus Ijaurocerasus. Punica Granatum. Rho- dodendroQ arboreiim, Rh. ponticum. Veronica. Tinea major, mit S8ar. V. minor, mit S8av. Yucca. 5Bon ben Koniferen Oapfenttäflem) Chamaecyparis. Cupreasua. Retiuospora ericoldes. rourben UDVäugSWeife beffere fiaU^auSpflanjeit ju cultibiten feilt, wie: Acacia armata. Ä. hastulata. A undulata. A. vemieiflua, Azolea indica. Boronia afata. B. denticulata. B. viminea. B, V. major. Bouvardia angustifolia. B. flava. B. f. flore albo. B. jasminoides. B. Hogartha. B. leiantha (SBintct blüöenbj. B. 1. floribunda. B. longiflora carnea. B. oriana. B. splendens. Callistemon amoenus. Cborizema clicifolium. Ch. varium. Ch. cordatum splendens, Cliantbus puniceus. Coleonema pulchrum. Correa alba. C. Bidwilfi. C. cardinalis. Cryp- tocarya Peumus. Cyclamen europaeam. 0. persicum mit Saat. Epacris miuiatä. E. pulchella major. E. pungeus. E, variabilis. Erica blanda. E. cylindrica. E, formosa. E. gracilis mit SJar. E, herbacea. E. hyemalis. E. hirtiflora. E. imbecilla. E. molJis. E. multiflora. E. persoluta. E. reftUgens. E. rubens. E. ventricosa. E. verticillata. Elaeagnus reflexus mit Viat. Escallonia crenata. E. floribunda. E. macrantha. E. viscosa. Eutuxia myrthifolia. Evonymus fimbriatus. E. japonicus mit Saar. Hatcea florida. H. Manglesi. Hedera Helix mit fflat. Hex Portunei. I. furcata. I. latlfolia. Sennedya ovata. K. rubicunda. Eleinia ficoides, K. radicans. K. repens. Laurus nobilis. L. colchica. L. glandulosa. Melaleuca acuminata. M. ericoefoiia. M. decussata. M. myrtifolia M. pulchella. M. M. squamea. Myttua apiüulata. M. communis. DMzüdoyGoOglC — 56 - mitSiar Niercmbergiagracilis. Pimelea deciissata. P.elegans. F. hyperieina. Polygala cordifolia. PiiltenHea subunibeUata Koaa Banksiao. Rosmarinus officinalis. RubuK austraJis. Smilax maculata. SoUya heterophylla. Veronica Hendersoni mit SSar. V. pulchella. V. speciosa mit Sar. Vibumiim Tinus. 6, ^r fingcrilirte 3ii)t>t)r(fenftrr. Abutilon Darwini. A. malvaeflorum. A. striatum mit S3ar. A. Tompsonii. A, veidlJarium. Äcalypha colorata. Alocasia gigantea. A. Jenningsi. A. metallica. A, Veitchi (Caladium Veitchi). A. zebrina. 9[nt^urium = 9trten, bie bei 1. „fjeße, ge^ Reiste SSoljntäunie" angegeben ftnb. Aphelandra Leopoldn. A. Porteana. Aralia Hieboldii mit 9?ar. Aspidistra (Plectogyne) angustifolia mit 3Sar. Ä. punctata. Banibusa gra<;ilis. !Stc »erlt^iebenen Ätleit üon SSegonie«, welche bei ge^eijten SBolintäuineii angegeben ftnb. Billbergia Moreliana. Broraelia bracteata. fol. var. B. sphacelata. Sllle Strten üon Snlobien. Calocasia antiquorum fol. petiolis violaceis. C. bataviensis. C. esculentura. C. mactorrhiza fol. var. Chlorophytum Orchidiastrum. Ch. Sternbergianum. Cordyline vivipara (Stm^elpftanje). Criuum amabilis. C. australis. C. fluccidum. C. giganteum. C. Metatiis. C. scabrum. Dieffenbachia Sequine picta. 3)vQcaenfl = 3lrten. ^ip^9num--?(rten. 5icu!S=9(rten. Isolepis gracilis. I. pygmaea. HRaronta'Mrten. iropi(d)e Drc^ibecn hiie: Acropera Loddi- gesii. Catasetumluridum. C. serratum. C. flaTuni. Cattlaya crispa. C, luteola. C. maxitna. Cymbidium aloifolium. Cypripediiim barbatum. C, javanicum. C. villosum. Deii- drobiumanosmum. ü. sanguinolentuni. Eria tosea. Gongora odoratissiiua. G. truncata. Laelia flava. Limatodes rosea. Mexillaria cucullata. Oucidium hastatmn. 0. phymatochilum. Ornithidium densa. Phalaenopsis amabilis. Promenaea stapelioides. Saccolabium ampullaceuni. Stanhopea auran- tiaca. St grandiflora. St. graveolens. St. Rueckeri. St, venusta. 3otren'^?lrten, mit: Acrostichum peltatum. A. simplex. A. vis- cosum. Adiaatum aethiopicum. A. affine. A. chilense. A. hirsutum. A. macrophyllum. A. sinuosuni. A. venulosura, Allosurus hastatus. Aspidium ßrowuü. A. crinitum. A. grände. A. molle. A. macrophyllum. A. villosum. Asplenium angustifolium. A. elatum. Blechitum boreale mit SJac. B. brasiliense. B. gracüe. B. uudum. Ceropteris chrysophylla. C. tartarica. Cheilanthes myrsineusis. Goniogramme java- nica. Cyathea dealbata. Doryopteris nobilis. Gymno- gramme Bouch^ana. G. davallioides. G. dealbata. G. ferru- ginea. G. sulpburea. G. tartarica. G. tomentosa. G. peruviana DMzüdoyGoOglC ^ 57 — KFgyrophyUa. Lomaria cilista. L. gibba crispa. L. mageUanica. L. nada. Polypodiiini alpestre. P. aurenm. Phymatodes ?uetulatum. Pteris argyraeä. P. chinensis. P. crenulata. '. cretica. Selaginella eaesia. 8. canlescens. S. denticiUata fol. var. S. umbrosa. S. Lyallii. S. uncinata. S. viticiilosa. Todea africana. 7. grür Slumcnttagen, lOaKpnS unti ttetipraaursänge. giiv ionnigeii ©tonborl. Acorus japonicus fol. argenteiis striatia. Agapaiithiis umbellatus mit 33av. Äcocicn = 3lrten. Slgawn'Wrtcn. 3lculia=9(rtcn. Azalöa indica mit 3Jar, ©ou^ uarbten = 3trten. ßactu8=9rrten. Calceolaria rugosa mit Sar. Callistemon amoenus mit ^ax. Sampanula = Slrtcn. Sanna^ ?trtcn. Citrus chinensis, beten ?rrtcii. Cheiranthus annus. Ch, in- cannK (iJeiifoj). Ch. Cheiri (©otblacf). Convolvulus mauri- tanticus. C, oleaefolius. Crassula coccinea mit ißot. ©Olti' fcren aflet Arten. Cuphea ignea. C. platycentra. S)etpl)inium= Strien. ©iantfinS = 9(rten. föi^eucrien ^ 3(rten. ®rtjttirina= ?Irten. Escallonia trenata. E. floribunda. E. viecosa. Eu- patorium ripariuni. E. Weinmanniannm. Stton^muS = Arten. Parfugium grande. JJuc^fia^Krten. gunfia =3Irten. Gazania splendens mit S5ar. ©labiolnö ^ 3lrtcn. &cbeva'?trten. §eliotro= pium= (S^aiiiÜQ) ?tcten. Hydrangea (§ortenfia). Jambosa australis. J. Thozetiana. Jasminum fruticans. J. hirsutum. J. revohitum. J. Sambac. Hex Aquifolium «nb beren Mrten. Lantana mit SPar. Lanrus nobilis. Septodpermum = 3lrten. Üiguftrum = Strtcn. Lilium mit S8ar. IjobeHa liilgens. Melaleuca- ^rtcn. 3Kc(embriantt)emura = 9trten. SJEauronbia = Strien. äKctro= fiberoS'Slrten. 3)h)rtu§=9(rten. Neriura (Oleander). Nierem- bergia Veitchi. Olea europaea. 0. fragrans. '^elatgonium' Strien. Petonia mit SJar. Pilogyne euavis. Pyrethrum si- uense. Phormium Cookianum. P, tenax. *ßittoöpenim = Strien. Prunus laurocerasus, Punica Granatum mit S8at. ßo- chea falcata. Rosmaiinus officinalis. Bhododendron- arboreura mit 3Jur. ßubus australis. 9(o|a = Strien, ßuellia ober Justicia formosa. ©ebum = Strien. ®cm))cnjiDum = Strien. Salvia patens. Tropaelum Lobbianum. T. m^us. T. minus. Tritonia aurea. Veronica formosa. Y. hybrida mit 9Jor. V. pulchella. V. speciosa. S8erbena=^ti1cn. Viburnuni ma- croeephalum. V. Tinus mit S8ar. gilt fd)otiiflcm ©tanbort. 2tQc .taltfiauä^ inib ^i', Saiib= ^rrnftäuter. SCllc härteren ^almcnarten. Stficni, Calceolaria yntlojcn, tiarf. Campanula. Eulen5= Strien. Cissus antM^tica. StematiS = Strien. Callistemon. gorb^lineit' Strien, e6en|o ©racae» D,„iz=. ./Google — ft8 — iicn = 3trtcii. Ctiphea. Delphinum forniosum. 'iHeltcii. gu(^[kii. ^ortenfien. ©labiolen. Jamboea australis. Üilicii. ^rt^ii. Mirabillis Jaloppa. ^etunien. Plectogyne variegata. Pent- Btemon. Ziunia elegans. 8. ^r Xttxatitn. Acropteris australis. Acrostichum alcicone. A. pe). tatum. Adiantum aethiopicum. A. formosum. Aechynan- thus Hodibaumü. A. ramosissimus. A. speciosus. A. trico- lor. Aglaonema commutata. Alocasia cupreum, A. me- tallica. A. Sedcni. A. Teitchi. A. zebrina. Anthurium leucoaeuron. A. lucidum. A. magnificum. A. pentaphyllum. A, regalo. A Scherzerianum. Aphelandra Leopoldii. A- liboniana A. Porteaua. Aspidium cristatum. A. falcatum. A. elegans. A. macrophyllum. A. pUulosum. A. trifoliatum. Asplenium angusttfolium. A. cyrtopteron. A. decussatum. A. heterodon. A. ilabellatuiu. A. serra. A. striatum. A-. vivipamm, A. zeylanicum. Bambusa arundiaacea. B. Kor- tunei variegata. B. gracilis. Begonia Agate. B. Dregej. B. imperialia. B. rosaeflora. B. sagittata. B. Sedeni. B. Veitchi. B. Weltoniensis. Billbergia amoena. Broraelia discolor. Blechnüpsis brasiliensis. Blechniim capoDse. B. cartiLagi- neum. B. fi-axineum. B. gracile. B. Gilliesii. B. rigidum. CaUdiuni hastatum. Catasetum QaTura. Cattleya ctispa. üentradenia floribunda. Ceropteris davatlioides. C. tarta- rica. Cbeitanthes alabameusis. Ch. elegans. Ch. Dicksonioi- dee. Ch. myrsiaensis. Cb. radiata. Chirita litaciDa. Ch. sinensis. Cissus amazouicus. G. argentea. C. discolor. C. porpbyrophyllus. C. tetragona. Cordyline nobilis. C. vivi- para. Orodt>ii pictum superbum. Cryptanthus acaulis rubra. C. argeuteus. Cyanopbyllum magiuflcum. C, speciosum. Cyperus altemifolius fol. var. C. Papyrus. Cymbidium aloifolium. Cyripedium barbatum. C. Crossii. C. Dayanum. C. javauicum. C. superbiens. C. viUosum. Cyrtochilum filipes. Cystopteris liitifolium. Davallia canariensis. D. chJnensis. Dendrobium aggregatum majus. D. japcnicum. D. macrophyllmn. D. purpureum. D. sanguinolentum. Deparia serrulata. Dionaea muscipula. Diplazium striatum. D. to- mentosum. Doodia aspera. D. media. D. rupestris. Dory- opteris haslulata. Echites argyraea. E. nutans. E. mela- leuca. Epidendrum Carthaginense. E. nutans. E. tigrinum. Eranthemum coccineum. E. Cooperi. E. igueum. E. nibro- venium. E. sanguinolentum. E, Torschaflblti. Eria rosea. Eriopsis biloba. Guzmannia tricolor. Gymnogramme DMzüdoyGoOglC davallioides. G. femiginea. G, sulphurea. G. peruviana argy- rophylla. G. tomentosa. Gymnostachyum Pearcei. G. Verechaffeltii. G. zeylanicum. Hemitelia Earatenlana. Hig- ginsia (Campylobotris) argyroneura. H. discolor. H. lenco- reura. H. regaiis. H. ' smM^dina. Hypolepis repens. H. tenuifolia. Laelia ülegans. Lastraea- aemula. L, criaita. L. viüosa, Liparis elata. Lycaste aromatica. I* cmenta. L. fulvescens. Lycopodium spee. ex. Noya Zelandia. Ly- godium japüDicum. Macodes marmontta. M. petola. Ma- crochordium luteam. Maxillaria picta. M. venusta. Ma- ranta cinerea. M. princeps. M. regaJis. M. rosea picta. M. Veitchii. M. vittata. M. zebrina. Microlepia strigosa. Ni- dalarium coriaceum. N. purpureum. N. splendens. Octo- meria graminifolia. Odontaglossum trininphaas. Onci- dium Batemannianum. 0. Carthaginense. 0. deltoideuin. 0. hastatiim. 0. microchilum. 0. nubigenum. 0. suave. Orni- thidium densa, Peperomia argyraea, Phlepodium aureum. Pitcairnia cinnabarina. P. muscosa. Platycerium aicicone. P. graude. Poecilopteris flagellifera. Polypodium aureum. P. austräte. P. dimorphum. P. effosum. P. rugulosum, P. spectabila Polystichum acrostichioides. P. hiapidum. Psi- lotum triquetrum. Pteria argyraea. P. chineosis. P. cre- nuata. P. cretica. P. denticulata. P. japonica. P. laciniata. P. paimata. P. serrulata. P. trlcolor. P. umbrosa. Pitcair- nia odorata. P. undulata. Pothos lucida. Puya maidifolia. Keuanthera coccinea. Saccolabium anipullaceum. S. gut- tatum. S. ßeedii. Scolopendrium undulatum. Schisma- toglottis picta. Seh. variegata. Selaginella brachypota minor. S, caesia. S. denticulata mit SSat. S. Krausseana. 8. laevigata. S, Lyallii, S. viticulosa. Selenipedium cauda- tum mit 3Sar. 8. Schlimii. Smilax lanclfolia picta. S. ma- crophylla albo-maculata. S. zeylonica fol. var. ' Soaerilla mar- garitacea alba. Stanhopea abumea. St. grandiflora. St. insignis. St, venusta. St. tigrina. St. Wardii mit SJar. Ste- yania Patersoni. Stelis macrostacliya. St. micrantha. Ste- Dorrhynehus speeiosus. Tradescantia discolor vittata. T, zebrina argentea. Tylophora-lutescens. Trichomanes ra- dicans. Todea africaua. Urospatha splendens. Urope- dium Lindem. Vriesea paittacina. Woodsia obtusa. Wood- wardia radicans. Xylophylla arbuscula. X. angustifolia. Zygopetalum album. Z. intermedium. D,„iz=. ./Google 9. 9fit Slquorirn. A. Meünii^iit yflat^eit ffir Xtfaatitn m qt^t^tv ein nurmeti a) ©igeittli^e SBaffetpflflnscn. Aponogeton distachytim. Hydrolea-spinosa. Limiian- themum geminatum. L. nymphaeoides. Limnucharis Humboldt!. L Plumieri. Nelumbium album. N. speciosum mit %ar. Kympbaea alba rosea N. caerulea. K deatata. N. flava virens. N. hybrida beten ©piclavten. N. odorata. N. scutifolia. N. thermalis. Quvirandra fenestralis. Vallis- neria spiralis. Y. 8. masculina. V. s. feminia. Yillarsia chinensis. Xerotes loi^folia. X, pluviatüis. b) ©i^roimmpflanjcn. Pistia occidontalis. P. stratiotes. Pontederia (Bich- horaia) ( c) ®uin)?fpflaii;^eu, bie auf bem @runbe madifeu. Alisnia chineasis. Cyperus alternifolius mit fflar. C. re- flexus. Calla aethiopica. C. africana. C. melanoleuca. Houftiiyria cordata. Pontederia eordata, Sagittaria sinen- sis. Sarracenia purpiirea. Saiirurus cernuus. S, lucidus. Scirpns australis. S. radicans. Thalia dealbata. @umpf|)t!onicn, beren äöutäeln nur im SBafJer ftetjen. Gares japonica. Cyperus lucidus. Iris chinensis {fim- briata. I. persica. I. Pseudo-Acorus, Isolepis pygmaea. I, Saviaua. Moraea bicolor. M. iridioides. Marica caerulea. M, humllis. Opbiopogon spicatiis. Papyrus Antiquorum (im 3:ot)f). d) ^ügel' ober SJecoratiouäpflanäcn, (Qm Öeüeibuitg ber ©tcinc als SRafen). Chlorophytum Orchidiastrum. Ch. Sternbergianum. Picus minima. P. stlpulata. Reinectea camea mit SSav. Pani- cum sulcatum, P. imdulatifolium. P. variegattim. Saxi- fraga Fortimei. S. sarmentosa. S. tricolor. Selaglnella ApDda minor. S. brasiliensis. S. caesia, 8. cuspidata. S. denticulata. S. laevigata. S. sarmentosa. Tradescantia al- biflora. T. discoior rittata. T. repens vittata. T, procumbens. T. prostrata. T. quianeusis. T. zebrina aj^entea. DMzüdoyGoOglC — »1 — e) ©olitätpftauäen, meldte fic!^ für Aquarien in genfter« nifc^en unb jwijd^en ben Steinen in baf(e(be gef)flanjt eignen. ffion ben ()|airen befonberd Acropteris auatralis. Acrosti- chum alcicome. A. peltatum. Adiantum chilense. A. ms- crophyllum. A. polyphyllum, A s pl e n i u m bnlbiferum. A. decaiiatuiQ. A. mexicanum. A. monstrosum. A. lucidum- Aspidium elegaos. A. cristatam. Blechnum gracile. B. rigidnm, B. triaD^are. Lygodlum japonicam. Fhego> pteris barbata. P. effusa. P. gracUis. Polypodium aureum. P. austraie. P. effusum. P. rugulosnm. P. qaercifolium. Pteris chineaeis. P. crenolata. P. cretica. P. c. albo lineata. P. decurrens. P. flabeUata. P. frasinifoUa. P. japonica P. nemoratis tricolor. P. palmata. P. umbrosa. Woodsia obtusa. 'anbete ©olitärtjflanjen, Icie: Aglaoaetna oblongifolia. A. commutata. Alocasia 8&- deoi. A. tigrina. Antfaurlum acaule. A. amplum. Aspi- distra elatior fol. var. Bambusa gracilis. B. Afetake. B. reticulata. Boehmeria palmata. Chloranthus elatior. Cryp* tostegia granditlora. CurciUigo recurvata. Dieffeiibacliia Baraqaioi. D. Bausei. D. eburnea. D. grandis. D. Pearcei, D. S^uina picta. D. Wallisi. D. Weiri. Greigia spbacelata. Homalotnena caerulescens. H. nibesceus. H. Wendlandü. Philo dendron pertusuni. ^erft^iebcne tletnc S^cnif^aie Don ^tmenatlcn, meldie bei bcn iBann^audjimmetpflanjen angegeben finb. Pandanus graminifolius. P. japonicus fol. var. P. utilis. Phoenix rcdinata. Pb. bumllis. Panicum sulcatum. P. palmifolium. P. variegatum. Plectogyne variegata. Ple- roma sanneatosa. Scbismatoglottis picta. Scb. vari^ata, TradescaDtia Crassula T. dascolor-vittata. üraria pani- culata. B. QEtn^eimifi^e (ißnnfni ffir Zipiaslta , miiit mit feer gemd^nlti^en ^tmmicttmiterRtur fBrlieb ne^n. SBiiitetaqnattum. a) (£igentlid)c a5iaf(erpflanäen. Stüe bieäbejüglii^en ^flansen fiub mehrere Sa^tc auSbauemb. Aldrovandia vesiculosa. Alisma Plantago. Callitriche aatumnalis. C. hamulata. C. stagnaUs. C. vemalis. Cera- tophyllum demersum. C. platjacanthum. C. submersum. Hottonia palustris. Limnanthemum nymphaeoides. Myrio- phyllum ältemiflorum. M. spicatum. M vertidllatimL Nu- pbar luteum. Nympbaea alba N. alba minor. Polygo- num amphibium. Potamogeton compressus. P. crispua. P. ilizodby Google fluitans. P. praelongfus. RaDunculns aquatilis, R. divari- catus.' E, fluitans. Stratiotos aloides. Zannicliellia pa- lustris. b) @<^n)imm))ftciii3eit. Hydrochanis Morsus ranae. Lemna arrhiza. L. minot. L. polyrrhiza. L, trisulca. Salvinia nataiis. Utricalaria Bremii. ü. intermedia, ü. minor, TJ, neglecta. U. vulgaris. c) ©umpfpflanjcn, bie auf bem ®tunbc roac^feit. Acorus Calamus. Alisma Plantago. Butomus um- bellatus. Calla palustris. Caltha palustris. Equisetum limosum. E. palustre. G 1 y c e r i a aquatica. G. fluitans. Hippuris vulgaris, Iris Pseudo-Acoriis. I. sibirica. I. spuria. Typha angustifolia. T. latifolia. T. minima. T. stenophylla. d) §Ü9€l= ober ©ecotationäpflanjen. atä^ftbem gtcbt e§ aber auc^ nod) einige reijenbc ein^eimifdie gartenfräutcr, bic fi^ in bic ©teinpartien in §atbe= ober S:orf= erbe gepflanst Borjüglid) Derroenbm laffen, rote folgenbc: . Aspi- dium angulare. A. cristatum. A. Filix mas. A. fragile. A, spinulosum. A. Thelypteris. Asplenium-Adiantum nigrum. A. Klix femina. A. germanicnm. A. Ruta muraria. A. Ser- pentini. A. Trichomanes. A. viride, Blechnum boreale. B, Spicant. Cystopteris fragitis. C. sudetica. Hymenophyl- lum tunbridgense. Ophiogiossum vulgatum. Osrauuda regalis. Phegopteris Dryopteiis. Ph, polypodioides. Ph. Roberitianum. Polypodium vulgare. Polystichum crista- tum. P. spinulosum. P. Thelypteris, Scolopendrium vul- gare. Struthiopteris germanica. 5Bon ben ©olitärpflanjen , roe[(^c für 9(quatien unb in genftemifc^eii fleftellt fi^ eignen, wären öorjug^roeife alle becora= tiDen fialt^auäpflansen, bie für bic gellen anb falten 23o(|nrtiumc aufgefütirt finb, ju entpfefjlen. ©ommeraquarien- Süe aufgefüfirten ^ftünjen für ba« Sinteraquarium finb natür= liclt auc^ äUfltei^ f"c baä ©ommeraquarium 31 ocrroenbeii, mit nocfi einige« {nur ein 3iif)r auöbnncmb) cigentliclten 33Jafjer= pfiansen. Elatine Alsinastrum. Oenanthe aquatica. Na- jas mtyor, N. minor. Trapa natans. ©umpfpflanjen, bie auf bem ®runbe roodjfen, Cyperns flavescens. Juncus bufonius, Scirpus setaceus. Ranunculus sceleratus. Limosella aquatica. ©umpfpflanjen, roett^e nur in fumpfigem Soben gebeiften. Sagina maritima. S, stricta. Trifolium spadiceum. DMzüdoyGoOglC — «3 - 10. W«Ae». ftU fl(^ jurUcbertofntenwio für friißfteie 3itnmcr, (Sarrtliiitd unb Heller dgnen. Agavo-americana aÜe 9lxten. Berberis. fflon ben Som= feten ober Siabel^öljer. SölUtriä=?trten. Cephalotaxus Por- tanei. C. tardiva. Chamseoyparis. Cryptomerica el^ans. CnpressHs. Junipenia. Pious. Podocarpu9. Betinospora. Taxodium. Taxus. Thuja. Thujopsis borealis. Widdring- toDiia cupressoides Evonymos. Fucbsia, Hibiscus syriacusL Hydrangea Hortensia. Hex. Lauras. Ligustrmn. Meteroa- deros. Myrtus. Myrsiue. Nerium. (Oleander.) Olea euro- paea. Pelargonium. Phormium tenax. Pittosporum. Pru- nus Laurocerasus. Punica Grauatum. Rhododendron. Rosa. Veronica. aUori ben feoHengeroät^fen. Amocharis coranica. Ascle- pias curasavica. A. tuberosa. Ataccia pinnatifida. A, spec. Casumanar. Cyclamen argyrophyllum. C, autumnale mithat. C. coum. C, c. vernum. C. cÜicum. C. europaeum. C. fica- riaefolium. C. graet'um mit S3ar. C. macrophyllum C. nea- politanum. C. persicum mit ißat. C. repauiJum. C. vemum. Dablia arborea, D. variabilis. Fourcroya capensis, P. ri- gida. F. tuberosa. Pnnkia lancifolia mit 9iar. F. ovata. F. Sieboldiana. Gladiolua Brenchleyensls. G. cardinalis. G, öoribuDdus. G. gandavensis, G. nanus. G. psittacinus. G. ramosus. Globba humilis. HemerocalUs cocctneus. H, na- talensis. H. pubescens. H, puniceus, H. tigrinus. Iris ibe- rica. Lilium auratum. L. Buschiaaum. L. caodidum. T* carnioliucai. Ij. giganteum. L. lancifolium roseum mit SSnr. L. longiflorum. L. pulchellum. L, parvum. L. pu- berulum. L speciosum. L. Thimbergiaiiuni tlore pleno. L. tigrinum flora pleno. L. AVashlngtonianum. Littonia ino- desta. Lobelia fulgens. L Hybrida Delisle. L H. Beides Bleaa, L H. Violet charmant. L. Tupa. Peuillei. L Queen Victoria. 5peteiiircnber Phlox. Pinellia tuberifera, Poly- anthes tuberosa ü. pl. Sparaxis blanda. S. bulbifera. S. grondiflora. S. Liliago. S. tricolor. S. versicoJor. Spigelia splendens. Sediim fabariam. S. purpureum. 8. Sieboldii mit 3Sar. Tecophiiaea Cyanocrocue. Tigridia canariensis, T, Pavonia. T. apeciosa. Tritonia-aurea. Tropaeohim albiflorum. T. speciosum. T. tuberosum. Voltheimia vtridifoUa. V, glauca. 11. 3tQt(t>el- null finoUragetDäi^fc, bic flc^ }um trriben eignen. Allium-Moly. Araaryllig auhca. A. Belladonna. A. blanda. A. Cleopatra. A. fulgida äore pleno. A. formosissima. A. reticulata. Ä. vittata. Anemone coronaria. A. narcissi- äora, A. nemorosa. A. paronia. A. stellata. Botryauthus DMzüdoyGoOglC — 64 — comosnm. B. moschatum. Corydalis hulbosa. C. febftcea. Clivia cyrthantifloi'iim. Gl, miniata. Gl. uobilis. Grocus biflorus. C. luteus. C. sativus. C. vernus nebft bcii Berft^cbenen ©QrtenDQvietöten. Cyclamen aleppicum raaculatum elegans. 0. Coum. C. europaeum. C. hederaefolium. G. neapolitaDum. C, persicum. C. repandum, G. vemum. G. Unicam. Eucha- ris amazonica. E. grandiflora. Frittillaria imperialia. F. latjfolia. F. pallidiäora. F. pyrenaica. Galant hus nivalis. G. plicata. Hyacintiius orientalis. 3)a man in jeber ©omcntjanblung beim ©cfteQeii lion §?a= Sinttteii', S^ulpen^, 9iaräiffen=@attenDarietätcn ic. barauf beäüflltcE)c .Eatatogc betomint, auf roelcl)en mdftenö bie ^ireibjcit, garoe ic. angegeben ift, bcf(^ränft mi^ nur auf bie reinen ©pecieö berielben. Ismene calathina. Leucojum yernuni. Narcissus Jon- quÜla. N. odoi'us. N. poeticus. N. Pseudo-Narcissus. N. Ta- zetta. Pancratium illyricum. P. maritimum. P. specioaum Puschkinia scilloides. Ranunciilus asiaticus. R. repens. Scilla amoena. S. autrumnalis. S. bifolia S. cernua, S. hya- (inthoides. S. patula. S. peruviana. S. sibirica. S. vema. Tulpia Gesneriana. T. Oculis solis. T. persica T. praecox. T. suaveolens. T. turcica. T, sylvestris. ©elfter Wbfc^nitt. ^immextitibtte'i unü Vermelirnng. 1. SOHtbth mi Simüaitceibml Unter 3™'^^^!= "'>'' finoDmtreiberei Derfte^t man biejenigc ©nltur, but^ n)eld)c man mittelft ^Inffienbung Hinftlic^er SSärmc bie Vegetation unb Slütfte einer Sn^'^ßfl' ""t" itnoUenpffaiiäe aufeet bet Qät if)rer uatiirlid)en (Sntmicfelung bejdjlcuntgt. S^er ^flanjcnfreunb, roeldjcr ^wie&e^ "nb Änoüengewäcbfc ju treiben beabfii^tigt, loirb in aUen %alim gut t^un, feinen Sebarf nur ans renommirtoi ©amcnt)anblnngen ju bcäicfien. 3m befte« JRenommöe l)infii^tli^ bcr Qaä^t oon SBIumenjwiebeln ftanben von je^er bie ^clcmer ©lumiften, in neuerer ^v\t liefern aber aucft SBerliner ^anbclögärtncr fotc^e ebenjo gut unb fogor billiger: @r= l)ält man Si^if^ci" ''i>cr Änoöen, bie nod} feurfjt finb, fo ift cö flut, fie einige ^ugc in einem mannen 3^mmer sum 3(6trodnen üuSiuiegen. SJic befte Sejug^äeit ift in ber iftegel gegen Unbe DMzüdoyGoOglC — 65 — Äußuft, faamit man bie 3wiet'etn im ©eptembci ober Anfang October in löpfc brinflcu (ann. §terl|er getiöten ^^arinttjen, Siulpen, 9iarji)fen, Xfljftten, Scilla, Srocuä ic. 3"™ treiben Demtenbc man nur gute, Fräftige, blü^bare ^^'i^^^I" unb fe^ bie= ielbcn in ctroa 9— 9V» cn\ Wette unb 12 cm tiefe Xöpfc, bie mit einet etrooä feuchten, Ieicf)ten SJIifttiecterbc, ber etioaä floub= ober ^afenerbe unb ungefäf)! Vi Jlufefanb beigemifi^t ift, gefüllt me^n. fflon ö^adntl)en, SRatjiffen unb 3iijetten feßt man in bie 3Hitte jeb«8 Xopfs nnr eine äroi'ebel unb äroar fo, baft bie auStteibenbe ^^^^^ aufsebroudit ^at, ober Berbunftet ift. 53ic ^qocintljeticultur auf ©läfeni ober Sßajen ift fe^r Ieid|t üuääufu^ren. 3Jfan fegt SOIitte Stotember bie 3n''fl'fl Qwf i^if •"'' SBoffer gefüllten ©efÖfie Uttb fteHt biefe 5—6 SBoc^en an einen etwaS buntein Ort — Jfücfie ober Setter — njo eine gleic^mäfeifle, nic^t ju t)Dl)e ^mperatur fid) finbet, erneuere aber baiJ Sffiaffer aDe 14 3:!age, wobei ju beobadften, ba| baä ^ier^u ju Dcrtoenbenbe Caraffe. Sßaffct nidjt tülter ift, atä baö Borger entfernte. 3)ie Slötter unb SBIütl)en roerben fic^ bei einer Bon 6—10 ®rab R. etliNiS fteigember Temperatur in ber 3^'' O"" 5 — 6 SSJoc^en ootltommen entroitfet« fünnen. Sm SlUgemeinen ift eä Bor= t^eit^aft, bie ©tajer mit ben ö^ajinttjen in ein etnwä fü^teS 3'"""*'^ ™ ^ genfter ober ■5!)oppelfen1'ter, möglic^ft bem ßid|te üudgefegt, ju ftetten, nur forge man &ier= bei immer für etloaS fcud)te frifctie ßuft, bcnn ift legtere ju troden, fo Jptüem bie Slätter unb ©tut]^enfc!^flfte in bie ^ii^e ober Fommen gar nicE)t jur Doli' fommenen Qntraittetung, unb faulen ab. ^tlt man fid) möglic^ft lange ber n)unber= baren ffllüttjenentfaltunfl ber 3n'icbel' geniädjfe erfreuen, fo bai^ man bie ^^opfc nid|t im ge^eiäten 3''"^^'^ oufftelteii. , ^r befte ©tanbort ift bann immer, fo , lange ni(^t ftärterer groft eintritt, in ' einem ungetjeijten 3iin"tcr ober jroifc^en ben 5)oppeIfenftern. Ea eine ^üf)ere 3:emperotur iaä ft^nelle Slbblü^en be= Uoppelcaraffe. förbctt, fo mufi man auc^ barauf fefjen, bofe bei an^altenbem mannen ©onnenfc^einc bie blüfjenben 3roiebel= gett)üct)fe Dor ben ©onnenftrat)Ien gefcfiügt werben. 9ia^ bem 9t6blüt|en wirb baS Söegiefeen unterlaffen unb »erben c,„iz=. ./Google — fl7 — hk Söpfe an einen trodetien Ott gefleUt, batnit bie Sölfttter fl&ttoAiett. um fie baiin im 8;tätlKvtift in'^ freie Santo ju bringen — tnfofetn ein ©arten jur SSerfügung fte^t — iw fie fit^ ni^t jum jroeiten ■9Hcf(c für 5:opfcuItur eignen. Sm ®arten roerbcn fie 5—8 cm tief eingelegt unb tikiben bafel6ft 'bis fie im fpiiten grü^faiir abgeblüht ^aben unb fobann «fwnfo 6el)anbelt roerben, mie baS 3at)r Dörfer, um 'nädiften §er6ft ttiicber in bic ©rbe gebracht Werben jn lönncn. §aben fi(^ bie ^Kiebeln in 2—3 Satiren mieber gefräftigt, fo tonnen fie wiefaer jum Xreiben im 3'in"'ff Berioenbet roerben. Äu^er in Söpfen taffen fi(^ bie ©lumenjtetebeln ober arnSf in §otjtäften, beren ©röfie fid^ nat§ bem für fie Dorfyinbenen Maume •ritztet, bie aber ca. 30 cm tief nnb mit einigen Ä^ugätik^m »erfetKn fein muffen, cultitiiten. jiaä tjinfe^en ber ^ön^tieln in bie mit einer gleichen Srb? mifffiung, Wie oben bei ber ^iopfcuHur enod^nt, gcfüüte Säften, er= folgt in bcmfelben JKafee, roie in ben lopfen; §iwcintf)en roerteif in einer ©ntfentung Don ca. 10 cm, Xutpen, GrocusS ic. engef jufammen CQ. 7 cm. eingefe^t. 9iur »erfäume mon ni(f|t, bie '&b{ iugSlöd^ ber Stäflen oor ber güHung mit ®rbe mit einer ©t^ii^lj lopfft^erben ober 3'fgrfft''cEr^fn ju überberfen. Um für ein folt^eä SÖÜimenbeet im kleinen einen guten tSffect ju erjielen, loerben in bieäJ^itte beäflaftcnS einige ISentimeter entfernt mef)rere treibbarc §t)aei!itfjin, um fie t)erum einige SRarjiffen ober' lojetten, um biefe »icber gefüllte 5;ul|»en (Duc van Toll) om dlanbe be§ Saftend ring^^enim, aber abroec^felnb, eingefegt, ber Saften aber, je nad| ben SBertjältniffen, entroeber im freien ßanbe, loic bieg oben bei bm %öip\m angegeben, in bie @tbe ober in ben ^Qei geftedt, unb bort einige 5 cm Ijoi^ mit i^anb ober ISibe beberft. Stnfangä Januar Werben bie Äafte« in froftfreie 3'">mer ober fenftige t|cUe Sotüle gebractjt, inbem mcui bie Si*' ober @aflb= - beife wort)er forgfältig entfernt, um bie Seime nit^t ju jerftören. 'J>ie Srbe ift etroa« oufjulorfern unb j" befeud)ten unb bie Ober- fläche fobann mit äßooö äu belegen, um eine ftetige Seuc^tigteit unteiltalten m (önnen. treiben bie ^iwifbetn auä ber @rbe, Ififet man nur eine fcfiroadie ©c^i^t Wioo% liegen unb giebt bei f^öncm ®Jetter eötiaS frifdie £uft. Wian ertjält auf biefe 36ei{e em ^übfcEfeä traneportableö Blumenbeet, bae mit bem f^tinften ^Tbenn>ed)fel 'Aucti bie t|en;= lidiften @erüc^ Oerbinbet. 3)ie flnollentteiberei. Softer DorerlDä^ntcn St^iebelarten laffen fid) n«^ anfaeie ©ortet 3n)iebeln unb SnoQen in äl)nli^t SSeife, loie bie uorf)ergntaiiiiten treiben. So ift bie« »amentliift bic Smar^üiä, iwläie meift auS bcn lieifeen ©egenbcn ?tmcri[aä unb atiä SKepco ftainmen. ; 4iiefe werben im ^iiguft einzeln in 7 — 9 ßentimeter = Söpfc in ctmaö le^miflc, lodere 6rbc, bie mit etiua* gtufefanb gemifdit ift, flepffanjt. Iiie Xäp^t roerben bann auf ben roamien Dfen 90= fteQt. ®ei einer ^mperatuv ton 25—30 ©rab ß. roirb fic^ bann bic reijenbe, in aüen garben Dortommenbc fammctige ©lüt^ entroideln. Qeia,t fidi bie ^liit^e, fo werben bie %öp}t in bie genfter eineä warmen Sii"""^"^^ geftellt unb ^ier mo^ig mit lau« Warmem SBaffcr begoffen. Sei Oorf^reitenbet SBtüt^nentroidetung m]x% audi baä ©egiefeen mit warmem SBaflcr junetimen. S)a bie tjrbe wäl)renb beä ?In= triebet auf bem warmen Ofen fe^r troden geworben unb in ^olgc beffen fc^wcr SBüffcr annimmt, ift eö nö^ig, bic S^Öpfc in Unter= feger ju fteHen unb in legtere Öfters marraeö SÖaffcr ju gießen, bis bie (£rbe feudjt Wirb, alebann fönnen bie Untevfeget entfernt wnb ba§ reflclmäfeige Segiefeen uon Oben fortgefegt werben. Iiic Slmar^QiS Eommeii je nod) bcn Sorten im iWoBember ober i5)ccember, einige ©orten erit im Januar ober gcbnior jum Stüljen. Qnx neuen Xreiberei für ben imt^ften SBiinter mu6 mon wieber neue Änoüen auä einer ©amen^anbluiig bcjie^en. Anemonen ' Änolten (Anemone coronaria etc.) bejie^t man .ebenba^cr im October unb bringt fie einige Xagc jnm ?(ufquct(eu in naffen, warmen Sanb. 3)ann pflangt man 4 — 5 ©türf mit bcr Xreibfpige naci^ 0ben in einen etnmS großen Xopf in etwas poröfc ®rbe unb fteüt bie Xöpfe an einem beliebigen ^(ag in bcr Söo^nnng auf. 3m ißDOembcr werben fic in bic (Jenfter cincS froftfreien öimiist* ge= fleKt, wo fie im gfbruar ober SRärä bei einer Temperatur öon 3—6 @tab SR. jum Slii^cn tommcn. Sei äuneftmenbcm SBatb^' ttjum muffen fie Öfterä, anfangs mäßig, begoffen werben. ®ie fommcn in ben präf^tigften ^rben weig, xoti), purpurrot^, blau, gelblid), einfat^ unb gefüllt oor. (liritilloria=?lrten, Saifertroncn, tann man aut^ jum grüt)^ treiben Veilnenben. ®ic werben ganj wie bie Srocuä, Scilla be* ^anbett. 3—4 ^roiebeln in 14—20 cm ^o^e 3:öpfe gepflanät unb erft im Sanuar auS bem Äcßer ober gteilanbbecte in ein mäßig warmes 3i'"in^ gebrad)t, wo fie im gebruar bis SDitirj blüt)nt werben. Leucojum verum (ommt bei unS auf fcut^ten aBicfcn Bor, Verlangt jum eintreiben biefclbe ©cöanblungsweife wie ber SrocuS, nur muffen fie in etnraö größere Xopfe gebrarfit werben. Galanlhus nivalis, wa^rc ©dineeglüdc^en , finb in ber 6ul= tur ganj Wie bie @rocuS ju be^anbeln unb mehrere ISjempIare in einen Xopf 3U pflanjen. "c,„iz=. ./Google SriS ober ©^iDcrtülieit^Jlvteit finb gan^ roic bic §5acin%n SU treibeil, nber ctft im ^^bruar. Sie blühen gemö^nfic^ erft im 9t)Jril unb 9Kai äiDif^en ben !Bo()pelfenftent. E(isia=?ttten entroidetn im gebmar, SKÄrs unb 9(prit ifite SBtüt^en im veic^lic^ften SRafee; bie ©ulhirmetfiobe ift biefdbe, roic fic bei ben 3[mat^üiS angcflcbcn luurbc. ^tc bei uns cuttiBtrten Et)cIameH = ?trten (9tlpenueil(l|eu) ftammen QUä bei @d)M)eis, Sübeuropa unb bem Orient. 5)er giftige äBur^elftod — (Jcbfc^eibe, Änolle — ift flac^fugelig unb ffeifi^tg, auf bcr oberen ftuc^en ©c^eibe entroidelu fidi bie SBlätter unb 9ilutt)en bei fräftigen .ftnoÜen iit reicher Slnsa^f. SEßä^renb ber blätterlofen SHu^periobe roerbcn fie in fanbige §aibe= erbe, bie mit ctroaS Saubcrbe gcmifdit mirb, cinjcln in 10 6en> tiineIet=Xöpfe gefegt, fo ba§ bie obere ©d&eibe etroa« über ber @rboberfI(i:^e frei bleibt, an einen trodenen Ort aeftcHt unb nur bann unb mann Don Unten etroaS angefeuchtet, fo ba^ bie @rbe nic^t ganj afdjcttocten roitb. 3m Öerbft fteUt man [ie in'S genftet- eincS mäßig rootmen 3*1"'''^'^* '^^ jroifd)en bic ©oppelfenftec unb begießt fie nad) eintretenbev SSegetatiort immer nur mafeig. ®ie blüt)en ^um f ^if im 9ioDember unb ©eccmber, anbete Born \ Januar biä SKärj roie Cyclamen persicum. SBeife mit 3Üotet unb SRott) finb bie gangborften «Sorten. 9Jad) bem Slbblü^en werben bie IjQcIamen mir ganj nienig feucbt, fpäter met)r troden gehalten, bis bie '■ blattet abftctben unb baS SSerfa^rcn Don SReuem '^"'^^^p*''" äu beobatfiten ift, mie oben befi^rieben. 3)ie 3Ser= , mefirung roirb Don ©ärtnem burdi ©amen beWerffteUigt, feltenet burcb 'Xtfeiim ber SnoHeii, bie 9tnsu<^t burdi ©omen bleibt immer bie Smpfet)Ienßroertl)efte. Gudjari^, aud bem füblidien 3tmeri!a ftammcnb, ift eine ber iieblidiften ^'mmfrpflanjen, roei^blü^enb unb roolflriet^ertb , ferner Ismene calathina, ein 30—60 cm fjotied brafilianifcf|e§' 3w>iebelgen»äi^ä mit großen, meinen, mottlriet^enben 99lumen, finb bejüglii^ ber 3in'i''S'-'f"f''"^ Q'^^i roie JXmar^HtS ju beftonbcln. Pancratium speeiosum, oftinbifdieS QtOKbÜQe'm&i!^i mit präefitigen, roeißen Sliit^en, im iDOtmen ä'"*""^*^ ä" cumniren, gleichfalls roie ^martjUiä. Jianunculuö Berfdjiebener 9£rf. Änoßengemäd|äi, ebenfaßö in ©amentjonblungen läuflic^, finb wor unb nai^ bem Sinpflanjen- gonj roic 3rnemonen p bet)anbeln, jeboc^ fd|on im Sluguft in Iel)mige, aber lodere ©rbe einäupflaujen, bann in ein müfeig »arme* 3immcr ober 3)oppeIfenfter gefteßt, blüfien in ber SReget fi^on im Sanuar. Qux ^immercnltur eignet fic^ üoräügtid^ bic feuere rot^e turEtft^e, näc^ftbem bie gefitUte blü^enbe i^arten<91anunEeI. c,„iz=. ./Google „ 7& — 9bu^ bem W6bHil)cii ntetben bte MonuitMit im ®tiiten uct' vxmtt Pascbkinia acillaides,. auä betn ^aufajus, mit ß«iiier, ^U' btcwec i^t^, ift nrie bic i'ritt ^™ ©onne im freien uerbrennen loürben. DMzüdoyGoOglC l^ilfstttittel Hp$tn. 'X«E ©vunb, bofe bicie uiiferev 3i'"i"f'^Pff''"Ä*'' inE^rfa^eit Sttant^ iKitcii untetttibrfen ftnb, liegt tjauptfa^fii in bei unrit^tisen ^^ge ober iSet)Qnbl«ng berfcIOen. Sn bcn meiften ^llm Wirb bie SranE= Ijeit in SSJurjclfäulc befteljcii, bic bei trautartigen ^ßflanjcn butd^ ii&ennÖliifleä Söegiefeen Derurfa^t iBorben ift. §ier ^Üft ein fo- fortifieö 9(ii«fc^iieiben ber ttanf^afteit Surselfteaen , Sinftu^en ber ^Weigc unb Umpflnnsen in einen Heineifn %op\ mit §oljfo^len= ftaub unb fcifcf|cr baju gccignctev ©rbe. ^ie Setjanblungärocife ift bicfelbc, wie beim Umpftonäcn ermähnt würbe, !t)ie jriebe unb ölätter bekommen ein gelbeä, £tan!^afteä ?tuä(e(ien unb fallen, in golge ber ju wenigen 5Wa()rungeäufu^r ber ftanfen Sßurjetn, ab. Wim nennt biefe ^anfijeit bie @elb= ober Ötew^luAt. 3m entgegengefegten galle fann aber aud) ein ^ertrorfnen ber SBurjeln bie ^ffanje ju ©runbe rieften. @ä mac^t fid) bieä ba-- burcf) bemerfiiar, bafe bie S^Idtter frü^jeitig abfallen ober jufanunen= fdjrumpfen. 3n biefem gnÜe fu^e moii bie ftattgefunbenc 5Scr= naditäffigung burrf) beffcre Pflege gut ju machen. ^ftanjen, bie in einet itjnen niä)t jufagenben ®tbe ober bun^ Zutritt »on @a)en ober jn ttoilener Suft an einer Sibjelirung er= fianft finb, tennjeit^nen fic^ butt^ Wangcl an 9Ba^öt^um, SUer^ borren ber 3™f'flfpiß™' Entfärbung unb jeitigcö Mbfaflcn ber Stattet, wo bann re^täeitig geeignete ?t6^ilfe gefd^afft Werben muß. 9iid|t fetten wirb ben ^^anjcn but^ Segiefeen mit unreinem aSoffcr, baä Bietlei(t)t gar f(|äbti^e ©toffe ent^tt ober buri^ 93e= gießen mit ju tattern SKaffer, bas nid)! bie Temperatur bed Socütö ^at, geft^abet. ^uct) tann bie ®efunbf)eit ber ^flanjen babur(^ beeinträi^tigt werben, bafi man 3Sannt)auäpPanäen auS einem war^ men in ein falteä ^imi'st jur Siut^winterung bringt, g^^^i^ tann aud) SKongel on Uii^t unb frifc^et ßuft bie ^flanscn tränt madjen. Snbiic^ tann aber am^ j. 33. im SSintcr gegen bie ®efunb^eit bct ^flanjen gefehlt Werben, Wenn bei ju totter SBitterung gelüftet wirb unb bie ^flanjen einem itincn fc^äblic^cn Cuftsuge auägefegt Werben. ®ie ©to(f= ober ©tammföule beftetjt in 3lnfäulen beö Stammet. 9iid)t feiten ä^i^t fid^ biefe Stanfijcit f(f)on bicbt über ben SEurjefn, fo baß ber übngc 5^eit ber ^flanjc ganj gefunb erfc^eint ©e^r ..,■ Google — 75 — oft roetben ^arte ^ftattjen, s. 8. ^olmenattcn, ?]8anl>anud, 3!)rü= caena, am Stamme faul, iiuä) baä älBfauIen ber fogeiiannten ^täblättci^eii (^ctäfäuie) ift öier^et ju rediiten, mai flelDötjntit^ üom ©tct)ciifiktbeit, won SBaffertvoijfen in txt Äronenfpi^e ^evtül)tt. '^ai Gegenmittel ift, ba§ man alte angefaullen @teQen auä^ ft^neibet, mit etmaä glii^bet fio^le ober Stfen bie ©i^nittlPimbe lei^t auäbtcimt, unb bann mit SolrfenpulDer beftreiit 33ie §üut= ober SRingettranf^eit entftetjt befoitberS bei 3wie&el' gewäctiien. I)iefelbe ift bamn ju eriennen, bafe s'fvft einäetiie 3wiebelfcf|uppeii gelb, in'S btäiinlit^e üficrgeltenb, auäfetK«. a% man beim ?tnfouf Don §fladnt^ri, •Jajetten, 9iaräiffen jc. auc^ 3'^'*^'" i"'* erhält, bie id|on ben Äeim ber 9iingelfranff|eit in firf) tragen, obgleich fie uon Jtufeen gan^ fcft unb gefunb erft^einen, fo ift c§ not^lDenbig, berg(eiif|en ^roiebeln fltünbüc^ ju untcrfn4en, inbent man bie ©(puppen um ben §tils ber ^töiebeln roegnimmt. gi'iben fittj ätoi^t'riii, bie me^r äufeerlic^ angegriffen finb, fo ft^neibe man bie franf^aften ©teUen mit einem f^arfen SKeffer auä unb beftreue fie mit Äotjlenpulucr. ^ie Stingel^ frant^eit entfte^t meift boburtf), bofe bie ^lüict'elt entroebcr toä^renb i^rer £agerjeit uic^t luftig unb trodeii gelegen I)aben, ober bei ber ßultur im ©ommer ober §erbft bie SSittening me^r nafe unb lalt getoefen ift. 33aä 9luäb(eiben ber triebe bei Ijoljartigen ^ftonjen ober 3u'iebeln unb Hnotlengeuxic^fen bejeid^net man mit „@cf|eintob" unb tritt berfelbe nad) ju tiefem @in})fIonäen ber finollen unb 3öiiebeln, ober bei nit^t jufagenber Krbe ein. 9iac§ Entfernung ber Urfa^en roirb in ber 5Regel baS 3luätreiben ßatb erfolgen. SSenn grüne ^pflanjen au6ecflemöt)nlic^ ic^ioai^c, lange unb bütftige f(^male S^ffiflc ""b SSätter treiben, bie meift gclblic^grün, Wei^ ober f»§Iaff finb unb nit^t bliit)en, fo liegt baä fogenannte „9ier= fpitletn" ober „^rgcilen" uor, b. i). bie ^flanjen finb burc^ £uft= Hiib ßic^tmangcl cI)IorDpli^U= unb ftärfearm geioorben. So bie ß^^Iorop^^üfötner , meldte beu grünen Färbung aller frautartigen ^flanjent^eilc ä« ©tunb« liegen, nur bei ^Itcm ßic^t unb öfterer neuen Üuftjufu^r fic§ bilbcn, unb fo jur Silbung neuer *ßflanjen= unb Slattfubftanäen unb jur SHegelung ber ©toffluec^feluorgünge beitragen fönnen, fo mufe £uft= unb fiid^tmangcl berglei(^n tränt* tiafte Srfc^inungen im @efalge ^aben. 35er obenbemerfte naturgemäße Stoffniec^fel beftelft barin, ba^ bie ©efunben {|Iorop^^Ilf)altigen ^ßflanjen bei 3fa4t Sancrfto^ aufnehmen unb So^Ienfäure auäftrömen, bflgegen bei 4age (Äo^Ien= D,„iz=. ./Google — 76 — ftoff) S'o()(eit(äitrc flufncfiincn , iiiib ©nuerftpff nii§icl)dt)cii. 'Ecis flleii^en ücrgcilte ^flnnjoti, mie \k uor^cr cnoül)»! wiirbcit, muffen iiKinälig on bie Suft unb baä fiid)t fletDöl)iit werben, 6t$ btc ijer= fpiflerten Qw\%q Woflfiäiibig griin iiiib früftig fleffiorben finb. ©ctjr uft wrben aud) roeidtjtiDljifle ^pRanjen biiti^ SJiubeu, St^immcl, ^jjilse (^ßncofiten) über biird) Unlmiit, ba« imac^tfamer SSeifc au§ ben ^Blumentöpfen ni(^t entfernt luorben ift, angegriffen. ©te Urfüctte ift in ben meiften gäden übcnnäfiigeö Scgiefecn, imnientlid) im SSintcv, n'Q()renb bev ruöenben SBcgetation übet Öiift= ninnacl. SBemieibc man ba^r vor ?tllem biefe Unjutväglidjfeiteit, bcgie|e im SBiiiter nur, iDcnn eö nntebingt nöt^ig ift, unb fteUc bie ^flanjen ni^t fo gebrängt auf, ba^ fte fidi unteveinaitber hc- rittircn, entferne, fobalb e« ■ ticmerfbar mirb , aüe« Untraut unb funftige Sd)maro^cn, etje fic |\u fef)r SBnr^el faffen, bcnn roirb boS ilnftaut ä" i^o% fi) roirtt cS ßefonberö Sei (Tcincn ^ßflanjen fei}! nocf)tf)ciIiiJ. rocnn kirn ^eranösic'öen einige Unfrautninrjeln äurfirf» bleiben, bie mit ben SBurgeln be& Sopfgeroäc^feS bemmc^fen finb. ©rftere DcMDcfen unb Uenirfailjen bei legieren 2SurseIfäulni|. ^f^icr fud)c mon baä 5Kdo§, »eld)ciS fid) suroeilen auf ben löpfen bilbct, reditseitig afiplöfen, inbem man bie Slioü«f(f)id)t in beu 2:öpfeii forgföltig abfc^ält, bie obere ©rbf^it^t entfernt unb burdj neue er= fegt. Sft bagegcn bie Srbc burdiganflig uerborbcn ober ucrfaueit, bann ift ein SScrpPanjcn in paffenbe 6rbe «orjusietjen unb babei fo ju Uerfafiren, luie eS in uort)ergelienben ?ltit(t)nittcn cnoöfint ift, unb raie cS bie Setjanbinng unb pflege franfcr "Eopfpflanäen er= forbcrt. SRooS unb (5te(|teu, bie fidj ctma an ^^^fl^" °^^ ©tenaeln bitben, fud)e man fofort ju Dernid)ten. Sßom %xo^t betroffene ^ßflanäen jeber Slrf finb nur baburc^ ju retten, roenn fie roiebert)olt mit foltem SBaffer befprigt uub in einem tii^ten, natiirlii^ froftfreien JWdume jum aHmäÜgen 9tuf= trauen untergebracht »erben. 53i§ jum Dölligen 3luft^ouen imb SBiebcraufleben biirfen ber9leid)en ^ßflanjen in foldjcn SRöumen faen Sonnenftrafilen nitljt auögefe^t fein. 9iid|t feiten mcrben auc^ iBftanjeu uon SSaffcrfudtt befallen, iifrurfad)t burd) übetmüBige^ «egicften. ®§ mac^t fid) biefe Sranf= l)cit babnrt^ bemerfbar, bafe bie'Slätter abfallen unb fie^ cinjetnc ^eile bec ^ßflanjeii nerbiden unb fo nad^ unb nac§ abfaulen. 3u folgen gällen ift c« gut, bie ^ftanjcii fogleic^ au^äutopfen unb i^nen frifd)c Grbc ä» geben, mit bem Scgiefecn aber (o lange ein= Su^alten , bis bie neue tSrbe troden unb cö fid) jeigt , bafe bie ^flanse noc^ tebenSfätiig ift. SBerben, roie bieS IjÖufig gefc^ie^t, bie Slättev unb ©tcngcl trautartiger ^flanäcu Oom fogenannten 3Wct)lt^au (Krysiphe) De= fallen, fo l)at man cS mit einem 5ßilj s'i tßun, bcr infofem fc&äb= ti(^ ift; als bie befallenen 2^e oer Sßflanäc bcr Sinioirlung Don D,„iz=. ./Google — 77 - fiuft unb Si^t unjugänglid) roerben. 2)a« Scftteucn, ber Uom 5|äilä befalleiicii worljer anäufeuc^tenben $flüiijentl)eile mit ©t^wefeU blütfK ift baö befte ©egenmittel, mit muß bie Stufftreiiung täglit^ 2 big 3 Mal cntferitt unb n>teber erneuert werben. ©egen 3)fel)Itt)üu wirb ferner nod) cmpfD()(en: ©eifenmaffei, ■ lobofslQugc, Stbgufe uon SSnffcr über geriebenen SReerettig ober 9Ibfo(^ung Uün i'ärc^eubauntrinbe. 9len 3iinnu[ppan;en ft^fiMii^e Spiere. Slufeer bell im üotigen 9Ib)(^nitten eimäbnten Stanl^eiten. leiben bie lopfpflonjen aucf) burd) ucrfi^iefacne jcE|äblirf)e Snlecten unb SBürmcv. @Ä finb bie» 5""'^!^ bic ffllattläuje, roelt^e fic^ auBer= gcroölinlic^ jc^neU uermcl)Tcn . unb feftr balb junge irie6e unb Slotter Wcnii[|ten, inbem fic ben ^flouäenfaft ausfaugen, \o baß glätter unb ©teuget ctnjc^iiimpfen unb üevirorfnen. ©enjö^nlid^ aber befallen bic Slattlaufc nur fränllitljc '■^ftansen. 3)aö beftc unb mirflamftc ©egenmittel ift iäut()em mit ft^lei^ten ^abafdblättern , uad^bem ntan bic ^flanjcn uot^r bcfeui^tet t)at, bejonbcr« ben untern Il)cil ber ffllüttev, roo bie ßäuje figen. Um bie JRäuc^evung vet^t wirlfani ju matten, iDCvben bie ^itanjcu in eine Äifte ober ein gofe gefteÜt, in n»eict)en fo Diel freier iRüum bleiben muß, baß mnn einen Unterfe^er mit gliificnben Soljten, auf vki^e fen^te S^abafeblätter gelegt roerben, barin mit aufftellen tann. 33ie Äifte ober baä %a^ werben jugebccft unb bie ^flanje« 1 biö 2 ©tunben barin gelaffen, bei fletneu ^ffanäcu fann man fid) jum SRäu(I)ern einer ®aäglode bebicnen. unter meiere man ben älaui^ blägt unb ben älb^ug beä fftaud)?^ burc^ luftbiditeS ^uf= fe$en ber ®Iode Dcv()inbcvt, 9ia^ bem JRäui^rn id)üttett unb ipiilt nton bic tobten Snfccten Won ben ^flanäen unb Xöpfen ab. Slucft tonn man ftait bes Sfauc^emss baS öefptengen bet ^^ftanäen mit einer SIbtwIjiina oun 1 Sot^ Cuafio mit 3 Sott) jc^morjcv ©eifc in 1 Siter aöüffet mit ©tfolg onwenben. Sinb bie SBlatttäufc nur erft in geringer Slfenge bort)Qnben, jü genügt es fc^on, fic mit einem trocfenen ^infel ouf ein ©tüd ^ißapier abjuftreidien ober ju roieber^oJten SKaten £igarten= ober *pfeiten= lüuä) an bie betteffenben Stellen ju blafen , nur muffen bie ab- foGenbeu 3n)ecten iebc^mal entfernt unb Deniid)tet roerben. Se^r gut ift e^ aud), roenn man ä)?aricnfäfevcf)cn (Coccinella) cinfangen unb an bic befallenen ©teilen fegen fann, fie nertilgen m !urjer 3eit eine ^Kenge beä Ungeäteferö. 9lm beften fc^ü^t man fcuic ^flanjen ((egen baä 9tuffommen bct Slattläufe, roenn mon bie ^ftanjen ni^jt ju etugefc^loffen t)ält, für ridjtige Xempctatur unb D,„iz=. ./Google - 7B — öftere Sleinigung berfetbeii forgt. 6ä giefit tterfc^iebene arten Oon SlattlQuJen , Bon benen bie nat^fte^enb angeführten am ^äuftflfftn auftreten. 3;ie 9ßelQtflonien=©lQtt(au8 tjÖIt fic§ an bet ©Iattunter= (eite unb an ben Slumenftielen frautartiger ffiflanäen, befoiber* bet »erfcftiebenen ?trtcn Don Pelargonien auf. 9tDfen=ÖlQttIauä lebt gefeÜig nid)t nur an kn fianbrofen, fonbern aiit^ an Xopf^ rofen, nameutli^ getriebenen, auf bet Unterfeite bet blattet, be= fonberä an ben jungen Stieben; unb SnoSpcnf tiefen. 55te SBer^ tilgung flefd)ic^t auf bie oorljer bejc^tiebene SJeife. Sdjtibläuie (Coccinae) fommen ^aupt(äc|ticf) nur 6ei ^att-- ^oljigen ^flanjen uor, finb ebeufo fc^äblit^ ntie bie ^lattläufe, ba fie fit^ Bon ^Panienfnft ndt}rcn. au^ finb fic mitunter io^iuet ju etlennen, »eil fic anfangs nur als Heine, etijabene Sßünttc^en auf ^iBcigen unb an Stengeln oft Botfommen. 3m auSgemat^fenen ^uftanbe finb fie leidjtet ju etfennen, fie ft^jen äcrfttent auf gröfeeten ©tüttetn unb (aftigeren Stengeln, wo man fie einfa^ abtragt ober mit einem ^infel obet Itieit^en Surfte übbütftet. <£ä tanu aber au titflctt (ogar bic Slattläuje, tönnen abtt im ^'mmet oft ztäft läftig metben. aJIan uertteiüt fie beä 3?Qcl^tä Bon ben Blumentöpfen, »enn fämmtli^e 3!tiiere im Saue finb, inbem man bic ^ftanjc, bei reeif^er fte fic^ aufhalten , über einem ©efäg mit fot^enbem SSaffet austopft unb bie @ibe mit ben ^mci^en in baS fot^enbe Sßaffet fallen läfet, iDorouf natürlich bie betreffenben ^Pannen gleit^ löiebet in ftifcJ)e ®rbe eingepflaiiät merben muffen. Siaupen uon 93lQttroe§pen unb @^metterlingen , bie Dielletc^t jufäflig mit ben 3ßfti"ä*n ^om SSlumenbtctte eingebracht njorben finb, Iteft man fotgfältig ob, fobalb man fie entbedt. 9taif te ©c^neden finben fic^ oft im ^quacium uiib Xercarium oor, bei 9ia^t fveffen fie bic jurten ^ftanjcntlieile ai, roä^renb fie fic^ am %a^e in i^ren Sc^hipfntinteln auffialten. SRan fängt fie bei 9Iad}t. inbem man mit bem £id|te ab)ui^t unb fie tobtet. 9legen=SEBürmet (Lumbricus terrestris) finb infofern fe^r fc^äblic^, als fie bie ®rbe in ben Xöpfen burc^Wütilen unb bic SlbsugSlÖdfer berftopfen, in golge beffen baä SSaffer nidjt ab' jietien Eonn unb bie @tbe Derfauern muß. 33a§ Sftegenmütmet bo finb, bemei'tt man fetjr balb, inbem fi^ auf ber Cberflücfje tleinc §Qufd)en auSoeftofeener ®rbe bitben. Ein gutess iWitte! jur lBer= treibung ber Segenwürmer ift , boS man ben 33iumentopf ftart mit launiannem SSaffer begießt unb fofort bic @fbc mit reinem, uortjer ebenfalls in lauroarmem Baffer eingetauc^tf^ gtancÜ^ ober Xu(|lappen bebedt, nac^ lurjer ^ci' wi'^ti man bie SSJürmer unter bem Sappen tiegenb fitiben, ablefcn unb entfernen fönnen. Statten unb 9JIäufe finb für bic ä'miiEi^flflrtncrei ebenfatt« gefürdjtcte unb f^äbltc^e ©äfte, ba fie junge ^flari'sent^eite, Qnk^ beln unb SteuUen benagen. I)ie(cr gefräfeigen X^ieic entlebigt man fti^ einfach burc^ '^aüm, meiere man jmifr^en Blumentöpfen unb neben ben 3'^i^bcln unb ^noQen auffteUt, befonber§ aaäi im Stifkt. DMzüdoyGoOglC Register deutsohen unrl lateinieolieii Pflanzennamen. A.bBtilo'D Dorwini 56. — malTaefioniin 56. — atriatum 56. — Thomaoni 52 56. — veiillarium 56- Araelft alata 52. — armata 55. — dealbata 50 52. — hastulata 55. — impleia 52. — loDKifolia 52. — lopniintha 50 52. — Melanoxylon 52, — moUissima 52. — pulcbella 52. — undulata 55. — verniciflu» 52 55. — vertdcillata 52. Aealfpha coloratu 54. Aehlntenes longiBora 17. Aforua Catamus S2. — ^raminens 52. — japonicus 52 57. Acropent Loddi^esii 56. Aerosticlmm alcicone 53 61. — peltatum SO 58 61. — simplei 56. — yiacOHum 56, Aeroptcris australis 58 Gl. Adliuitum aethiopicum 56 53. — oiBne 50. — chilenee 56 61. — fonnoeum 58. — hirsutum 56. — macrophyllum 56 61. — polyphyllum 61. — sinuosum 56. — venoloBum 56. Ae^ynuitkss Hocbbaumii 58. — ramoBisBimtiB 58. — Bpenoana 58. — tricolor 58. Agspaithus ambellatus 18 48 52 5' Agsthaea amelloides 52. ApiTe americana 48 52 83. — applanta 52. — Hlifera 50 52. — Gilbeji 45. — Milien 50 52. -- mitds 52. — striata 50. — Verschattelti 52. AflNonemm commutata 58 61. — oblongifolia 61, AldroTftHdia vesiculoea 61. Aletrls (Dra^aena) fragran« 55 AllBma chinentris 60. — Plantago 61 62. AlUnm M0I7 6». Allosnrus ha^tatus 56. Aloeftsla cupreum 58. — gigantea 56. — Jenningsi 56. — macrorrhiza. — metaltica 56 58. — Sedeni 58 61. — tigrina 61, — Veitcbi 56. ~ zebrina 56 58. AloE arborescens 48 49 50. — carinata .^0. — echinata 50. ~ glabra 50. — ^lauca 50. — intermedia 50. — nigricans 50.' — rigricauB. — picta 50. — reticulata 50. — soMotrina 50. — variegata 50. — Temioosa 50. — vittata 60. AlflnlK uutans 50. d., Google AuftUr aaUca öS. Aaridiu« FUix mas 26 62. — fragUe 62. - bland» B3. — grande 56. - Cleopatra 68. — macrophyllum 52 56 58. — molle 56. — folgida 63. — pilulosum 58. - Hegjnae 50. — prolifenim 52. - Sieboldi 52. — redculata 63. — rittata 50 63. — spiBvlosum 62. — T^elypteris 62. AmoehKris coninica «3. Anemone coronaria 63 68. - trifoiatura 58. — uarcüeiflora 63. ~ yilloBum 56. — nemoTOBa 83. — pavooia 63. — steUata 63. — bulbiferum 52 61. ABthuHam acaule 61. — cyrtopteron 58. - amplum 61. — crystaUinum 33. - elatum 57. — grandifolium 50, — flabellatum 58. - leneoneuron 58. ~ Filii femina 42 62. — lucidum 58. — furcatum 52. - magniflcum 58. — geimanicum 62. — glabemuum 52. — beterodon 58. - regftle 58. ~ lucidum 61. Ark«lM4r« Leopoldü 56 58. — Liboniana 58. — - meiicanum 61. — Porteana 56 58. — monntroBum 61. Apicra coarctata 50. — Serpeutdiii 62. ApoBOreton dietachyuni 35 36 60. - ler^ 58. AnlU Bieboldii 56. — Btriatum 58. — SieboldÜ 45. - Buta-muraria 62. ArKUomriK BidwiUi 4!> 50 52. — Triehomanes 62. — brasiliensis 50. — Tiride 62. -_ viripanun 58. — eicelsa 52. — imbricata 52. Astern 58. AxUbU creiiulata 45 50. Ataeela epec. Caaumauar 63. Am« alba 50, — rubra 50, AbcbU hymalaica 52. Arnndinirla falcata 52. - japonica 50 52 55. Aseleplu curasayica 63. Azalea indica 25 43 52 55 57 AuIeeB 15 18. AspMistra angurtifolia 56. Baehlimre. — elatior 61. — punctata 56. Baerlapp 42. Aspidiiim angulare 62. -- Bertucbianum 52. — Fortunei vaiiegata 5* 58. — Brownii 56. — graciU« 56 58 61. - Metake 61. — coriacenm 50. - orimtum 56. " teticulata 61. — cmUtum 42 58 61 62. — verticÜlata 50. — decompoaitum 52. — ervthTOBomm 52. — splendens 62. — elegans 58 61. Beronia Agate 58. — boUrieniig 50. D„tiidD,GoogIc BwomU c — Dregei 50 58. — Haageana 50. — imperialis 58. — incamata 50. — manicata 26 S2 — Bei 28 27. — ricinifoliii 50. — roaaeflora 58. — sagittata 58. - 50. — Sedeni 58- — semperflorfcnx 5U. — Veitchi 58 — Weltoniensis 58. Bellte perenni» 53. BerberlB Aquifoliuiu 52. — Balü 52, — Darwini 52. — Fort«nei 52, — repena 52. Billberila amoena 58. — Morel iana 56. Bleehnopsl» brasUienaia. BlMbnuni boreole »2 5ä «2. ^- braailienae 50, — capenae 58. — cartilagineum u8. — traxineum 58, — Güliesii 58. — gracile 56 58 91. — nudum 56. — rigidum 58 Öl. — Spicant 62. — tnangulate 6 t. BoehoieriK paltuata äl. BoroBia alata 55. — denticulata 55. BotryaothttB comoaum 64. — moBchatum 64. BonTardla anguittifoUa 55. — hirtella 52. — HogarÜia 55. — jaBminoidea 55. — leiantha 52 65. — longiflora 55. — oriana 55. — aptendena 52 55. Brak«« dulcia 50. Bromelia bracteata 56, — diacolor 58. — apbacelata 56. BraBellftMea 32. Bntonns umbellatus S2. Bryophyllnin calycinmn 54. OutBS 57. CftlMlieii IT 26 32 S5 45 56. Cnleeolari« hybrida coronata 2ä 29 &2. — integrifoUa 52. j — pümata 52. — nigoBa 52 57. Cklla aetbiopica 60. I — üÄicana 60, 1 — raelanoleaca 60. — palustris 62. t CalllsteiDOD amoenus 55 ST. -■ coccineuB 52. I — lanceolatum 52, ' — Bpecioeum 52. i CaUltrleke autumnaliM 61. I — bamalata 61. ! — atagnalis 61. ' — vernalia 40 61, Callltris qaadriTalis 52. \ Calluna vulgaria lu, Caloeaaia antiquorum 56. — batavienaia 56. I — eBculenbim 56. I — macrorrbiza 56. I Caltha palustris fl. pl. 41 62. Camellü juponica 50. CwtpKHula 57. Ckuphora officinalis 52. CanuK 57. Csrex japonica 60. OarlndoTlea atrorirena 50. OarjbtH arens 50. €api»che Pflanzen 11. Cerat«ph}'llu]u demeraum 61. — platyacanthum 61. -^ Bubmersum 61. Ceropegia elegans 50, Oeropterls chrysophylla 56. '- — davollioideB 58. — tartarioB Sü 58. Ckamaeefparls compact«. — imtkaenaiB 52, — obtusa 52. — piaifem 52. ; — sphaeroidea 52. Chamaedorea elegana 50. Chamaerops excelaa 50. — bumilis 44 45 50. Cheilaithes alabamoDaui 58. — DickaonioidcB 58. — elegant 58, D,„iz=. ./Google CbeUftitkca mjTBinenräi 56 S8. — radiatft 58. Ckelraatku uinuB 61. — incanna 117. — Chwri 67. CUrito lilacina'58. Cklonuthu elutior öl. ChlorophytHm OrcHdiastnun 58 60. — 8tembergianum 44 50 56 60 73. Ckorlsemft cordatnm aplendens 55. — clicifolium 55. — variom 56. <^enui«ii 12. ClnnMiftmani dulce 50. . — Beinwudii 50 54. duiiB ainftzoiiicus 58. — MitaTctJca 44 50 55 57. — diBcolor 68. — porphyrophjllua 68. — tetragonn 68. (^tnB Aurantium 53. — chinensis 43 57. — ji^onica 60. ClMBfttiB aethnsaefolia 52. — atiirea62. — comnbosa 52. — flonda 52. — Hedenoni 52. — TerticiUata ii. ClerodeBdMB Balfouri 32 60. — frograiiB 60. Cllanthiu janic^uH 65. Cliila cyrthautifloruiu 64. — miniata 60 64. — nobilis 04. CalTe» arabica 45 öl. CtleOMBB pulchram 65. Colnu 68. CoBifem 57. ConlogTMime javanica 56. CobtoItbIiu mauritanticus 57. — oleaefoliua 67. Cardjllne australia 52. — fiankaii 52. — caimaefolia 51. — congeats 51 52. — heliconiaefolia 51. — Jacqniiii 51. — iudivuk 51. — nobüia 58. — rubra 51. — apectabilis 51. — striata 61. -■ rivipwa 56 58. Coms albft 55. — Bidwilli 56. — Cardinalis 55. CorrdallS bnlboaa 64. — fabacea 64. Cotoituter buzifolia 62. — gruidiflora 62. — Hookeri 52. — mjrtifolia 52. CneoBinia aurea. CntBsnla coccinea57. Crlnnm amabilie 51 56. — anstraliB 51 56. — flaccidum 56. — giganteum 66. — Helatii 56. — BCabnim 56. Croeosmla anma 12. Cr was bifloruH 64. — luteua 64. — «atiTiia 64. — vemuB 64. CrotoD perioillatam 5l. — pictum tnperbum 63. CrrpUDthu acaalia mbra 58. — argenteuB 58. Cr;ptoear;a Peomua 55. Crjrptonerla elegana 52 6S. — japonioa 62. — Lobbi 52. — Tiiidia 52. CiTtosteKl* grandiflora Sl. Cumlng'hamla sinenaia 6S. Cuphea ign«a 53 57. — platycentra 57. CnpresraB elegans 53. — Amebria 53. — glanduloaa 5:t. — aempervirena horiionttdia 53, Omullgo. — recurvata 44 45 51 54 61. Cyaaophyllam magnificnin 68. — Bpecioaum 58. Cjrathe« dealbata 66. Cjreas circinalia 61. — media 51. — revoluta 61. Cfcl«M«B aleppicum maculatam elegana 64. — argjrtophj'llimi 6S. — auttuimale 63. — mlicnm 6S. — Conm 6S 64. — enropaeom 55 68 M. — ficaruMfoUnm 68. DMzüdoyGoOglC CieUmen cTa«cuin 63. — faederaeTolium 84. — macropbjUum SS. — neapoutanum 6S 64. — peracum 43 55 63 61 69. — repandum 63 64. — ünicnm 6 t. — vernum 63 64. Cjmbtdlam aloifoUDm S6 58. Cjperus altemifolius 58 60. — flaveBcens 63. — IncidnB 66. — Papyrus 58. — leflexus 60. CypripcdluDi barbatum 56 58. — CrosBÜ 68. — Da7Biiniii 58. — javanicaiu 56 58. — superbiena 58. — viDoBum 56 58. CyrtKuthera nuLgnificu, 50. CfrtMlillum fiüpes 58. CrsbtpterlB fragilis 62. — latifolimn 58. — audetica, 62. CftlsnB filipe« 53. — paltneneiB 53. DcUU arborea 63. — variabiltB 63. Dttphie Dauphinii 53. — Gnidiain 58. — hybrida 53. — indica 53. — odorata variegata 53. DHjlirion acrotrichtun 50. — gracile 44 54. — junceum 50 54. Datura arborea 58. Barallik canarienEis 58. — chinenBiB 58. 9«lpUitiiim 57 58. Dendroblam aggregatuni majus 58. — aaoBmuin 56. — japonicum 63. — macrophyllum 58. — puiporenm 58. — sanpiinolentiun 56 58. Deparla aemilata 68. Diüella elegans 53. — stromoBft 58. DUntkiu 57. DleffenbUflUa Baraquini 61. — Baiwei 60 61. — coBtata 60. — ebomea 61. IHeffeabuhU grandi« 61. — Pearcei 61, — Sequine picta 56 61. — Wallisj 61. — Wein 61. Dlonaea muscipula 58. DIplaeOB (jodioni 53. — grandtflorua 58. — Banguinena 53. — sptendena 53. — Terschaflelti 53. IHplsiliuii Btnatnm 68. — tninentOBum 58. DoodU aspera 58. — media 58. — rDpeBtria 58. Doryopterifl hastulata 68. — nobilis 56. ]>raeaeui angustifolia 50. — arborea 50. — australis 44 54. — Banksii 64. — caloconia 54. — Draco 50. — Ebrenbergi 51. — ferraa 50. — fAletris) fi-agrans 60. — Ouiefofli 51. — magnifica 50. — marginata 50. — metallico 61. — nigro rubra 60. — rubra 44 54. — atriata 64. — terminalia 46 50. Ekhererla bract«olala il — grandifoli» 51. — gibbifloia 51. — secunda 51. — Bpicata 51. EehlBMaetuB comigerus 5l. — cylindraceus 29 80. — j^hbosuB. — mgena 51. EchlMOiMiB Eyrieiii 61. — multiples 5l. — osygone 61. — tnbSora 61. ~ tocbinata 51. EcUtes argyraea 53. — melaleuca 58. — nutons 58. EUkktrnU 60. reflei:0B 66. DMzüdoyGoOglC Elatlae AUinutium Bi. EneerhaUrto§ Alteiwteinü 51. — cäSer 51. — horriduB 51. - Lehm li 51, Epsoris minitita 53. — pulchella major 55. — pongeiii ^. — variabiliB 55. EFheu 16 27 44 5;.. Epidendnim Carthui^nfnau 58 — nutajiB 58. — tigiintun 58. EplphjlUni truncatum 51. EqnlHetlun limoaam fi2. — paluHtre 62. Erftntliemiim albonervium 51. — coccineum 58. — Cooperi 51 58. — igneum 58. — marmoiratum 51. — rubrOTeninm 58. — aanguiiiolentum 51 58. — Verachaffelti 58. EriB roBea 56 58. Erica blanda 55. — caroea 53. — eylindrica 53 55. ■ fom i 55. — graciliB 55. — herbacea 55. — hirtdflora 55. — liTemalis 55. — imbecilla 55. — mollia 55. — multiflora 53 55. — peraolata 55. — refulgenb 55. — rubena 55. — striata 5S. — ventricOBa 55. — veitidUata 55. — volgaris 10 53. Erlopäs biloba 58. Erytkrtwt 57. EMftlloiiia crenata 53 55 57. — floribunda 53 55 57. — macrantba 5S 55. — viscosa 58 55 57. EucftlfptUB globulos '25. Eueharis amazonica 64. — grandiflora 51 64. EuMDiia panctata 5!>- — regia 5S. — undalata 511. Engeiila australis 58. En^nlm L'tpiii 63. Eupatoriuin Haageanum 53. — ripariani 53 57. — Weisniannianuui 53 57. EnpborblK splendens 51. Eatiixia mjTthifolia 55. EvonymuB limbriatuB 55. — japonicuB 29 53 55. FarftaKlnm grande 57. FarnkrEuter 11 '26 H2 45. Fatsla japonica 55. FlcuH auBtralia 51 55. j — barbata 51 55. — elaatica 45. — indica 51 55. ' — mocropbylla 51 55. I - minima 60. I — robUBta. I — atipulata 32 41 51 55 60. ■ F«nrero]ra capengia 6S. I ~ rigida 63. ] — tuberoaa 68. > Fragtria isdica :1h 51 5S. ! FnineiBees calycina 51. ; — eximia 51. : Friedlos atrauBBblütbtge 42, FrlttllUrla imperialia 64. — laHfolia 64. — pallidiflora 6i. — pjrenaiea 64. Frusehbiss 41 6i. , Fueluia corymbiflora 28 3U 58. , — folgen* 25 53. i — globosa 5S. I ~ graciiis 28 2» 5.1. — hybrida 53. ; Fnohsteii 12 16 17 19 21 2« 50 55 I 57 58. I FnBhia alba lancifolia 63. ; — ovata 68. — Sieboldiana 63. ; Galanthtu nivalia 64 68. ' -- plicata 64. eardenU florida 51. — radicauB 51 53. — Thunbergia 53. ' Ctauaia grandiflo» 53. — Pavonia 58. — pectinata 53. — rigeus 53. — sptendeiiB 53. Geranien 8. ' ÖladlolnB BrenchleyenBii 93. , — cardinaÜB 63. — floribnndua 63. I — gandaveuBi« 63. DniilzüdDyGoOt^lc GlobbK huraüU 63. eioxlnU a. (ilyeerlK aquatica 62. — fluitana 62. (^nldU capiUta 53. — pinifolia 53. OAldlmok 57. Oong'orB odoratiasuna 56. — tnmcata 56. Grelgia sphacelata 8 5:1 61. Orerlllea biudfolia 5il. — uOBCinna 53. ^ longifolia, 53. — robusta 58. dermaiuitA tricolor 59. QymiK^ranirae Boucheana 56, — darallioideB 56 53. — dealbata 56. — femi^ea 56 5fl. — peniviana, argjTophyllu 51! 5S — «ulphurea 56 59. — tartarica SS. — tomentosa 56 59. OjiiiiiOBtoehyniii Pearcei 59. — Verschaffelfü 59. — zejlanicuin 59. Habrotbamnas aurontiacus 51. — eleganB 51. Haemanthns coccmeus 51, Hakea florida. U. Mangusi 55. Hebeellnlum atrorubesB 51. — ianthinum 51. Hedera Helix 4Z 51 55. — japonica argentea 51. Hedyehlum Qardneriauum 8 51. HelleonlB brasilienEia 51. — Biiperba 51. HeUotrvpisiii ffrandiflonitu 5S. — Madame Zeller 53. — peruTianum 53. Heliotropen 29 57. Henieroekllb coccinens 63. — nataleusia 6:>. — pubeacens 63. — punioeus 63. — tigrinuB 63. Hemlteli« Eaiateniana 59. HibbertI* bracteata 53. — linearie 53. Hlblseiui Cooperi 51. — liliiflonie 61. — Bpedoaua roseua 51. — Byriaoiu SS SS. 62. HlfKlaaiB (CompylobotriB) argy- roneura 59. — diacolor 59. — leucoreura 59. — regalis 59. — Bmaragdiaa 59. Hlppnris vnlge Honuilomei» caerulei — mbeacene 61. — Wendlandii «1. UorteBsie 17 58. Hottosi« palustris 61. Honttnyri» cordata 6ü. Hoya bella 51. — camo«a 51. — Daliympleana 51. — impenalia 51. — variesiata 51. HyMlathns orientalis IH. Uydruirea Hortensia 53 55 57 68 73. UydrocharlB moraas ranae 41 61. HydrocotjU vulgaria 41. UjuiMiopiijIliuii tunbridgeuse 62. HypoIepiB repena 59. — tenmfolia 59. lambosa anatralia 55 57 58. — Thozetiana 57. Jasnlnnin capenae 53. — confiiamn 58. — frnticans 53 57. -— gracile 5S. — uirsDtum 57. — odoraÜBsiinum 53, — revolntum 57. ~ Sambac 51 57. Hex Äquifolium 53 57. — FoTtnnei 53 55. — furcata 58 55. — Utifolia 53 55. — paiaguariensia 51. Iresine Herbatii 51. ~- lapeosia 44. Iris chiuenaU (fimbriuBa) 0(1. — iberica 63. — persika 60. — FBeudo-AconiB 60 62. — Bibirica 62. — epnria 62, lanene calathma 11 64 69. Isolepb gracilis 56. — pygmaea 56 60. JnbaeK spectabiÜB 46 43. Jnnens bufonius 62. JunlperoH rigida 58. — ipbaeiica 53. JutieU formoaa 57, DMzüdoyGoOglC KalHerkrone. Kslni« tatifolia 5B. KeBBedja ovatu 55. — rubicunda 35. Klrscblorbeer JS. KleinU ficoidee 5.%. — rädicans 55. — repeiiB 55. L»ek 58. Liiella elegana 50. — flava 5Ö. LaHtau 57. L«siaiidr« niacrantha 51. LuBtraeft aemnla 59. Lastrae» crinita 59. — villosa 58. Latama borbonica 46 IT. Laums colchica bS 55. — glanduloaa 5S 55. — nobilie 29 58 55 55 57. Lemna anbiza 63. — polyrrhiza 62. — triaulia 62. Lept«Bpeniiu baccatum 5;>. — n tinnlng hftml 5t>. — geniBtifoliuiu 5!S. — grandiflorum 53. — iaevigatum 53. — mjrUiifoliutu 53. 1 53. Leneoium vemum Öi du. LeTkoJra 57 58. Llboftedriis chüensi« b^. — Doniana 53. Llbonla floribunda 5:.!. Liirularla Farfugium 5:1. — Kaempferi 5K, Llgmstrnm califomicuni — glabrumöS. — japonicDin 58. — nepelenae 53. LlUev 58. LUinm auratum 63. — Buschiannm OS. — candidura 63. — caraiolicum 63. — gigaiitenm 63. — iancifoliuin roaeiim — longiflonini 63. — parvam 63. -~ poberalum 63. — pnlchellvun 63. — specioBum 6-1. — Tnunbergianuiji 63. — tdgrinum 68. 63, I UliiuK Wa»hingt<>nianaiu 63. I Llmatodes roaea 56 ' LlmnaBthemiuD geminatum 60. I — nymphaeoidcB 59 Öl. LlmneebariK HumboMti 60. — Rumieri .1!!. Limosella aquaticii il 62. Llparis elata 59. Llttonla iiiodesta, 63. I LiTistoula anatralis 4 51. — chinensiG 47 51. — humiliB gl. — olivaefonnis 51. I LoltelU fulgena 57 63. — Hybrida Delisle 63. — Queen Victoria 63. ' — Tupa FeuUlei 63. ' Lomarla cttiata 57. - gibba criepa 57. — ini^ellanica 57. Lonabtpfajlliim boibonicum 51. Louleeia brachypoda 48 53. — coofuBa 53. Lorbeerblorae 13 5U. Lyca»te aromatica 59. — craenta 5£i. — fulvesceiiB 59. Lycvpodlitm spec. eiNov.Zelniidia — clttvatum 42. [59. Lyfodium japonicum 59 61. LyslmaebU tbyrsifolia 42. lÄacodes inannorata 59. — petola 59. HBeroebordlum luteum I>9. Magaolia grandiflora 53. — Youban 53. Maranta cinerea 59. — princeps 59. — regalie 5E). — rosea-picta 59. — Veitchii 59. — rittata 59. zebrii . 59. MarontaMen 32 45 56. Martca caerulea 60. — huniiÜB 60. Maurasdla 57. Maxlllarla picta 59. — venu ata 59. Helaleaea acuiuinat« bi ö — armilari« SS. — ericoefoUa 55. — decuasata 53 55. — denea 53. ' — incana 53. DMzüdoyGoOglC McUleoe» linifolia 5:t. — myrtifolia 5S. Ntxblmne. — pulchella 5» 56. Nnphar luteum 61. — Bplendens 53 58. — putnilium 41. - synomea 56. NfmphMS alba 60 61. — caerulea 60. — dentata 60. ~ moUe 53, — flava Tirens 60. — bybrida 60. — nobile 53. — odorata 60. - rigidicaule 53. — scutifolia 60. — verruculatum 5S. - thermalis 60. Oetomert« graminifolia 50. — buiifolia 5«. Odontoglossam triumphana 59 — Hemperflorena 49. MexUlaria nueullata 56. OlM fragranH 51 53 55 57. MIerolepU strigoBa 50. — europaea 53 55 hl 6S. Mimosa pudica 51. OlMüder 10 13 16 50. — nibricaalis 51. MimbiUis Jalappft 58. — Carth^inense 59. MooHbeer« 11. — deltoideum 59 5». HoFMa bicolor 60. — hastatum 56 59. - iridioide« 60. — uiicrochilum 59. HammeLblnme 41. — nobigenum 59. XnSR Cavendischii 51. — discolar 51. - süave 59. — paradieiaca 51. OphioflOHDU TulKatuin «2. — rOBacea 51. Ophfopoffon Jaburan 53. — speciom 51. — ipicatuB 60. ~ auperba 51. — zebrina 51. MjoMtis azorica 53. - vulgaris 51. — palugtria 41. MjrioHijlUiii altemiflon.... 61. Orekldeen tropische 20 56. — Bpicotum 61. Oreodo«» regia 51. — verticillatuiii 61. Myrslne afriLuna 53. MjrtRB opiculata 56. - bullat« 58. Fanax craeBifolinm 53. — maritiiuiim 64. Mvrthea 13 19 58. TS^u m^or 62. FxndMiiis gramimfoliu» 51 61 ~ minor 62. — japonicus 46 61. NarelssKS 64. — odoratisBimus 51. Kelkra 58. — utilis 51 61. Pudueeo SS. — apecioBnm 60. — Bulcatom 51 60 «1. Nerton Oleander 53 55 57 63 73. — undulatifolinm 80. KenbolUMlBchePflanseD 11 19 21. PaniHB Antiquorum 60. — Dijopteris. — parpuream 59. — eplendena 59. PanussM palustris 41. FanlS»» coerolea 51. imcdb, Google PuBlflora fuigeoB 51. — Innreii äl, — kermesinä bl. — marmorea 51. — laurifolia 51. — trifa«cia,t« 51. PeUrgonlnm crispum öli. — Endlicherianuu 53. ^ fra^mns 53. — hederaefolium b:i. — hjbridum 53. — lobatum 53. ~ peltHrtom 53. — qaeicifolinm 5S!. — zonale 53. Peutetemou campoimlatua Sli. — gentianoides 53. — Hortwegii 54. PeperomU argyraea 5^. FetuBla hjbiida 54. — nyctaginiflora 5i. — violatea 51. Ffaegopteris barbata tSl. — feyopterie 62. — eiTaaa 61. — gracilU 61. — polypodioides 62. — Koberitiauum SS. PUlodendroM bipin natitid um 46 5 — ba«tatum 51. — pertuaam 45 46 51 61. ~ pinatifidnm 51. Phlepodlnm nureui» 59. Pklox 47 6S. PMbIx dactylifera. 55. — bumilis 61. — reclinata 61. Phormluin Cookianum 54 57. — tenai 44 54 55 57 m. PhylloMtos Ackennaiini 51. Pl^r™*t^' 54 56 57, Ruellia fonnoHa 54, — maculata 52. Rnsens aculeatua 54. RnsBolU juncea 51. Rnssolla HarmentOM 51. Sabal Adansoui 51. SaeobamiB oflininanliu II. SaeeoUblnin ampullaceum 56 59- — suttatum 59. — Reedii 59. Ssfina maritiiDa fl'2. ; — atricta 62. Saftttaria sagittifolia 41. I Salvia bracteata alba 54. j — gesnehaefloTa 54. : — officinalis tricolor 54. I — patens 54 57. 1 — Boezlii 54, - Bplendene maxima 54, . ttolTlnia natana 41 62. SanseTlera aogularie 51. — zeylaniea 51. . Sarraeenla purpuiea 60. 1 SaHrnriu cernus 60. I — lucidus 60. ' Saxirra^ aarmentoBa 28 44 60 72. '. - Fortunei 51 60, — tricolor 51 60, Scarlet-Pelargroalen 43 55 7». ädilsmatoglottU picta 59 61. . — variegata 59 61. I Seklamnlngr 41. j 8elUa amoena 64, — autumnalis 64. — bifolia 64. I - cemna 61. — byacinthoides 64. I — patula 64. I — peruviana S4. — aibirica 64. ' — vema 64, SelBdapsns gigautuus 51. — multijuguB 51. ! — pictus 51. SelrpiB auBtralis 60. • — rädicann 60. — setac«UB ,62. ; He«lopendriam undulatum 59. j — vulgare 62. I Scntellaria incamata 51. I — mocinniaua 51. I — «pleudens 51. I — villosa 51. ' tjednm fabarium 6S. i — purpureum 6S. I — Sieboldii 63. ■■ Selafinella Apoda minor B2 60. , — brachypota minor 59, > ^ brasUtenBis 60, DMzüdoyGoOglC S«tHriiieIla CMsin 57 59 00. — cauleseng 57. — cuBpidata 60. — denticulata 32 57 5» 00. — Kiauiseana 5!). — Lyallii 57 59. — laevigata 59 ÖO. — awmentoaa 60. — umbrosa 57, — uncinata 57. ^ vitäculosa 57 5M. Selenipedinni caudatum 59 — Schlimii 59. SemperTiTum 57. Seiieei« Cioeraria 54. — Petasites 54. ~ platanifolia 54. SerieogmiphU Qhieabreghtiana ?2. 8erlMM foetida 54. SIiuinKl* purpurea- nigra 52. — guttata 52. Sbyriuehlum oioides 54. Skimmia anceps 54. — fragrans 54. — japonica 54. Smllai aepera 54. — lancifoua picta 59. ■-- macrophjlla 59, — maeulata 54 56. — zeylonica 5!». SoIruudi Uftrii 54. — Peeudo-Capsicum 54. I^Uya het«ropllylla 54 56. SonerilU margaritacea alba 5!>. SpurmBniila africana 52. Spanixis btanda 63. — bulbifera 63. ~ grandiflora 60. — Liliogo 6.1. — tricolor. 63 — vereicolor 63. SlMtUphTlliun heliuoniael'oliuui 52. - Wendlandi 52. Splgella splendens 6it. StanhopeA aarantiaoa 56. — ebumea 59. — grandiflora 56 5!*. — ^fraveolens y6. — maignU 59. -' Rueckeri 56. — ligrina 59. — venuBta 56 5». — Wardii 59. Stapelta Asterias 51!. — deflexa 52. — hirt«Ua 52. Stapeil» maeulata 52. ■- nonnaÜB 52, Stells macroatachja 5t>. — fflicrantha 59. HtenoearpoB Cunninghatui 54. — Hal^Due 54. Stenarrbynehuti specioeua ■>!>. Htephaiiotls floribimda 52. Stendnera cDlocasioidee 52. Stejanla Patereoni 59. Stratlotes aloides 62. Slr«pt(H!orpus polyanthus 52. HtrnthiopterlB genaanica &2. SwalüHonla canadidisBima 54. — grandiflora 54. — Örayana 54. — Oabomnü 54. — RollisBoni 54. Sncenbiiteii 19 21. Snmpf-TergisBineliiiileht 41 SyngoBlam auritum 52 — gracile 52. — Wendlandii 52 Taxus baccata 54. Teeoma capenBiB"54. — floribunda 54 — jaBminoide« 54. — Satrobei 54. Teeopkilaea Cyanocrocus liü. Testudlnarla elepbantipea 54. Tballa dealbata 60. Tbea üohea 52 54. — chinensia 52 54. — japonica 54. — viridia 52 54. Thrliiax argentea 52. — elegant) 52. — Btellata 52. Thnta dumoaa 51. — Fortunei fastigiata 54. — gigantea 54. — ina^iflca 54. — occidentalia 64. — semperaureBceuB 54. ThnJopslB borealis 54 6^. — dolabrata 54. — laeteviren« 54. — Standiabii 54, Thnabergia alata 43 46. Todea africana 57 59. Tlyridia canariensi« 68. — Pavonia 63. c,„iz=. ./Google TntdeMantU crassifolia 52. — CrosBula 52 61. — dii'coloi(vittata}32525559(l061. — procumbens 60. — proatratft 60. ~ qnianenais 60. — repens Tittata 5I> 80. — zebrina. argentea 44 52 59 00. Trapa natans 41 62. TreTesla »undaica 52. Trlebonunes rsidicaiis 6{4. IricyrtlB hirtü 34. Trlfollam apadiceun 62. Tropuolnm albiflonim C-t. — brachjceras 54 — Jaratti 54. ~ Lobbianum 4:t 52 57 — mi^uB 46 57. — jninuB 57. — apedotom ÖS- — tricolorum 54. — tuberosum 83- Triitanla conferta 54. — lauriaa 64, -- macrophyUa 54. Trltonls aiirea 54 57 63. Tnifia GeBoeriana 64. — Oculis-iolia 64. — peraica 64. — praecox 64. — auave olene 64. — ejlvertrie 64. — turcica 64. Tflopkor» lutescena r<*i. ~|rph« angustifotin, 62, latifolia 62. Typhi — lat — atenopbylla 62. TJrartK panicuUta 61. Uropedlnm Lindeni 5D. Urospatha aplendens 59. Urostlgrma deulbata 53. — elastäcum 52. — ebumea 52. — ferruginduui 52. — macropbylla 52. — rubiginosum 52. Utricmlaria Breuüi 62. — intenuedia 62. DtrloBlurU minor 63. — negtecta 62. — vulgaris 40 62. Vaeelnlnm Oxycoccoa U 4t. Talllsierli epiralU 36 60. Terbena 58. Terontea Andersouii 25 54. — Beccabiurga 41. — formosa 54 57- — Uenderaoni 54 58. — hjbrida 57. — pulcbella 54 56 58. — specioaa 54 58 58. Pfeilkrant gemeine 41. TiburBnin macrocepbalum 54 56. — pnnctatum 54. — TinuB 29 54 56 58 78. Tinea roaea 52. — major 28 55. ToltkelmU glauca 63. ■— riridifolia 63. Vrlesea psittacina 59. 'WasBenabel 42. WoDdiU obtusa 59 61. I W4war«lla radicans 54 SO. Yneea aloifolia *>2. -^ arcnata 52. — canaliculata 52. — filamentoaa 43 49 52, — f^anca 52. — glorioBa pendula 45 46 52. — obliqua 52. — qnadriuolor 52. — recurva (pendula) 48 52. — aerrulata 52. — t«niiifolia 52. Serotes longifolia 60. -- pluviatilis 60. Xflophylla angu«tifolia 51). — arbuscula 52 59. Kamla apiralis 52. — zebrina pendula 52. Zaniiehellla palnafrit 62. Zlnnla elegana 58. Zjgopetalnm atbum 59. — intermediam 59. DMzüdoyGoOt^lc Son bemfetben SStrfaffet finb etfctiietien: ,.33er TationeUe 'erttitb in C^fifbaumfi^uEr itnb hit SSbft' bantttpfltQt" für mittel^ unb nocbbeutjc^e S^ec^ältniffc, na^ neuefteii S^obat^tungen uitb prattit^n (£rfa^iungeii fac^licl iiiib [ur^ bar= gefteßt. 3m ©ribfnierlog ^ffl i SBart $ic „2*Htf^ ®ai:ten= unb Obftbau=3*'tunfl" fprictit fic^ über biefe ©(^rift in 9?r. 10 im Cctober 1879 {Siterarifct)er »friert) folgenbeimagen aue: „3n Qtbränfltn, Idt^t f«|Iic^c[ 6()ra^t mi^iilt forlicHtiibc tlcinc @ic Sifttiitcn beS §cvrn Subiftfi, weli^c burii) aUe SBut^öoiWungen ju bejielien finb, jfii^ncu [li) burd) fnubere ^ueftattung unb billigen ißrciö auS." „©rlffpeUfr »üt «örtlirr." Slnleitung jur ?lbfaffung Don Sriefen, 58erträgen, gefAäftlidien SHittljcilungcn nebft einer 3(nlcitung jur einfac^ften gärtncrifoien ^iid)= unb 9Jec^nung!^füt)ning. Verlag bcr $)ofbiic^anbtun9 uon ^ugo Sßoigt in ßeipjifl. Sßrciä JDf. 1,50. :|ij33ie „Beutfc^c @cirtner;3cttung"ctlDö^iit biefeSScrt in i^rem Siterari)c^ S9cri(i)t Sir. 21 uom 1. SJottember 1879 roic folgt: „3n ber «ibliot^I „*eul|ti^en ©fittuev^äSecbanbcä" enegte unter ben neu eingegangenen Serten bcr ,8rie(fleller für Qjartncr" Don SRoje ^ubtf dd mein befo^bttee Snlereffc, ba mein ^eruf mi^ in Dielfeitige, auf DMzüdoyGoOglC btn 1&txttf)r bejÜQliifie SetQ^Tung mit bmjcmgcn Stxti^tn (ringt, füi bit bei Seifa^ei hai SBcrti^en bcftitnmt ^al. 3Ran ^at ja fc^an fa mandjee aBert für filei<^c S^ctlc tiet Ocfienflitöfcil übergeben, ieboc^ eine (o leitet fnglJAe unb oerftilnbli^e SInIcitung unb Se^anblung nUer Engelegenfietlen, bie (icb bcn ©ärtnerfreifen in i^ien Sejic^ungcn juc ©efcWffäroclt bat' bieten, fclbft für benjenigen, reelc^er tni (aufmönnift^cn unb roiin£i|itiaftliil|eu Scrtcfir mit nieniger erfa^tung unb Uebung auSgcciiftel ift, nerbient ge« ni^ aüc 9 ufmetif amteil unb warme Smpfe^lung. 3)er ^err Serfaffer &at mit ^a^lenntnife bicjenigcn Üngctepen^eiteii unbSJorfommniifc &e^anbelt, bic (in einen ©Örtnct in feinen ajetbmhungen mit ber tauiniilntii[[^en SBeli, mit ®runbcigcttt|ümcrn, Beamlen unb Unter» gebenen (lerantrelcn unb gie^l baburi^ auc^ ben nenigci: SFeübten ein SBlttcI in bie ^anb, ben Sßerfe^r /,u erleii^tent, f"* i='" richtiges Set= ftfinbnig für benfelben ju oerft^affen unb tlnanne^mlic^Ieiten unb i^re oft uaAttKiligen g'olgen ;tu »eimcibcn. Sine tuTje unb biinbige 91uäbtU(feraciff in bei: Sorieffionbcn} nnb ben Üufttügen, Änroeifungen übet ^ahnten ^ettfeeitung. atfaffung dou ©e^utb'^ ((feinen, Ouittungen, ^auf: unb ^ailitiierträgcn, SoIImaditen, SontraEten, ,Seugni^en ic. matbcn baä SSertt^en fa{t uuentbe^rli^ für einen iiaicn, unb SteTJenige, beffcn ©efi^flftster^ältniffc eine Sut^fÜ^rung bc^;». eine lei^t iiberfiStlidic Orbnung bebingcn, roirb fi^ genü^enb übet bie &n' rit^tung unb gDtliii&rung einer jolt^cn ou8 bcm 9ltlilel »öuc^tioltung" nntecrit^ten. '^ta%- unb @)eiDi(^tSfunbe, mit melier iai 3Serlc^en fi^Iiegl, ift ebenfalls eine niiülommeiic Seigabe. 2)er §err Serfaffer ^at einem mitfüren Sebütfnifjc genügt unb wirb fitzet bc8 3)onlcä_2}erjenigen (ein, bie Beranloffung ^aben unb nehmen, fi(6 feines SvieffteBerä ju bebienen, unb iä) ^alte e« fiit eine angenehme 4iflid|l, «uf bai aSerfifien aufmertfnm ju ma^en. DMzüdoyGoOglC Druck tod Jalln* Baiebal, Dnidu. D„tiidD,GoogIc D„tiidD,GoogIc D„tiidD,GoogIc XC 63720 I .,=ji,Googlc D„tiidD,GoogIc